Facebook is nu al twee jaar Meta. Met onder andere ook WhatsApp en Instagram in de portefeuille vormt het bedrijf van Mark Zuckerberg al jaren een eigen ecosysteem in de wereld van technologie en sociale media. Maar hoe zit het inmiddels met de plannen die opdoken in het spoor van die rebranding, voor dat gelijknamige digitale universum? Hoe gaat het nog met de befaamde Metaverse?
Op 28 oktober 2021 was Facebook niet langer het grote bedrijf van oprichter Zuckerberg, maar veranderde het platform in één van de grote takken aan moederboom Meta. In december van dat jaar werden dan de eerste stapjes richting Metaverse gezet, met de publieke toegang tot het VR-spel Horizon Worlds.
Dit sloot aan bij de reeds bestaande virtuele vergaderruimtes-met-avatar van Meta’s Horizon Workrooms. Twee jaar later lijkt de Metaverse qua populariteit echter vooral een voorloper te zijn van Threads: een Meta-project dat aanvankelijk een nieuw succesverhaal zou worden, maar waarin de wereld al snel interesse verloor. Of zien we het toch te somber in voor Zuckerberg en de zijnen?
Maar waarom?
Ken jij iemand die echt actief is in de Metaverse? Die echt dagelijks of wekelijks uren in de metaverse doorbrengt? Bij ons op de redactie was het in elk geval even collectief rondkijken met een vragende blik, voor we daar ‘eigenlijk niet’ op moesten antwoorden.
Europa verspilde in 2022 nog 387.000 euro aan het bouwen van een gala in de metaverse. Er doken namelijk maar zes deelnemers op… dure affaire. Iedereen die de wereld van technologie, sociale media of digitale marketing een beetje volgt, die weet wel wat het Metaverse is. De naam duikt al geregeld eens op. Een effectieve deelnemer opnoemen, dat is een ander paar avatar-mouwen.
Waar ligt dat dan aan? Wel, er zijn verschillende factoren. Nog niet zo lang geleden lieten we daar kort ons licht al eens op schijnen naar aanleiding van een rapport door onderzoeksbureau Gartner. Nu kijken we ook naar enkele redenen die misschien wel eens invloed kunnen hebben op de trage groei van Zuckerberg’s droom.
Praktische struikelblokken
Om te beginnen moet je echt investeren in hardware om mee te spelen in de Metaverse. Het is een virtuele wereld, dus een VR-bril of -headset is wel het minste. Niet iedereen ziet dat zitten of heeft budget voor zo’n toevoeging aan zijn of haar collectie elektronica.
Meta heeft met de Quest 3 een eigen headset en die heeft momenteel als voorgestelde retailprijs op zijn site 549,99 euro (incl. btw). Je kan ook naar andere producenten kijken, maar daar is het qua prijs niet beter, integendeel. Voor de Lenovo ThinkReality VRX tel je momenteel een bedrag van vier cijfers neer (1.569 euro, incl. btw). De verkoop van headsets gaan dan volgens IDC wel stijgen, maar het blijft volgens diezelfde analyse nog steeds wel maar een nichemarkt.
Bovendien zijn de commentaren over de beeldkwaliteit van de virtuele wereld niet meteen positief te noemen. Wie de Zuckerberg-avatar zag bij de lancering van Horizon Worlds in Spanje en Frankrijk, die moet daar nu nog steeds wel eens om lachen. Wanneer het grafische gedeelte ondermaats is, wordt virtueel vergaderen er natuurlijk niet aanlokkelijker op. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de wereld quasi realistische beelden verwacht, leuke geanimeerde avatars zijn zelfs tof. Cartoonesk staat echter niet gelijk aan een beetje lachwekkend en het mag er wel uitzien alsof het dit decennium is gecreëerd.
Goede timing, slechte timing
Toen de Metaverse in 2021 werd aangekondigd had covid-19 zo ongeveer de hele planeet nog stevig in zijn greep. Er waren lockdowns, mensen kwamen veel minder buiten en het leven speelde zich disproportioneel online af. Niemand wist hoe lang dat ging duren.
Interesse voor online mogelijkheden en activiteiten steeg dan ook naar ongekende hoogten. Mensen die nog nooit een videocall hadden gedaan gingen plots quizzen via Zoom, thuiswerk was de norm en we waren allemaal aan onze verschillende schermen gekluisterd. Het digitale doelpubliek was nog nooit zo groot. Een virtueel universum, met de middelen van Facebook erachter, dat klonk toen gewoon erg aanlokkelijk.
lees ook
EU kiest poortwachters: vijf Amerikaanse techreuzen en TikTok krijgen strengere regels opgelegd
De coronacrisis bleek echter toch niet zo heel lang te duren. Amper twee jaar later is de wereld voor het grootste deel hersteld (op dat vlak toch) en willen mensen weer buitenkomen, elkaar écht zien. Ondanks het economische klimaat gaan we met z’n alleen weer meer uiteten bijvoorbeeld. Mensen houden vast aan thuiswerk omdat het praktisch is, niet omdat ze het leuk vinden om te videobellen. Zelfs bedrijven als Zoom schroeven hybride werken stevig terug.
Wie al eens brainstormt, die weet dat dat in een fysieke ruimte bijna altijd meer ideeën oplevert dan in een videomeeting. Toch zeker wanneer het ‘nieuwe af het virtuele alternatief is. Een bespreking met eten en drinken of een etentje dat toevallig ook een vergadering is, dat klinkt nog steeds best aanlokkelijk voor veel mensen.
Misschien is dat wel een belangrijke reden voor de huidige desinteresse in de Metaverse. De aankondiging kwam op een perfect moment, alleen bleek dat moment niet lang genoeg te duren.
The good and the bad
Rond die periode hadden enkele van onze redactieleden nochtans een meeting in VR met mensen van Salesforce, een ervaring waar ze achteraf met heel veel plezier aan terugdachten. Het verslag daarvan was dan ook uitermate positief. Met andere woorden, het kon twee jaar geleden al wel een meerwaarde zijn.
Sinds december vorig jaar is dat project echter stopgezet. Salesforce wijdt dit aan de combinatie van een dalende vraag, een afnemende focus en afnemende middelen voor digitale bijeenkomsten. De focus ligt nu opnieuw bij fysieke meetings. De Belgische tour die het bedrijf onlangs met een klassiek Volkswagenbusje deed, is daar een mooi voorbeeld van.
Wat houdt Meta tegen om hetzelfde initiële enthousiasme te instigeren én om die extra stap te kunnen zetten om het dan ook te blijven vasthouden? Was het twee jaar geleden al de “angst” van mensen dat het nog moeilijker zou zijn om te ontkoppelen en is het dat nu nog steeds? Sinds enkele jaren is er al zoveel digitaal, de Metaverse zou een zoveelste bron van notificaties en schermtijd betekenen.
What’s in a name
Een stoute gedachte, maar is het de naam Meta zelf die afschrikt? Uiteindelijk komt het bedrijf niet altijd positief in het nieuws (denk maar aan privacy-issues). Het is geen onrealistische gedachte dat er een negatiever aura rond de technologiereus hangt.
Uiteindelijk mag Zuckerberg het zich ook niet al te persoonlijk aantrekken, als hij zijn emotiechip activeert. Bij Second Life lagen de verwachtingen uiteindelijk ook hoog. Officieel heeft dat universum nog heel wat gebruikers wereldwijd, maar relevant is die virtuele ontmoetingsplaats niet echt meer. Wij vermoeden dat veel leden hun account behandelen zoals wij ons fitnessabonnement, te lui om het op te zeggen.
Natuurlijk blijft Meta wel Meta, een groot bedrijf met invloed in heel wat lagen van de technologie en de sociale media. Het bedrijf haalde in 2023 nog een jaaromzet van 134,90 miljard dollar, een absoluut record. Zuckerberg is een ambitieuze ondernemer en zal dit niet snel opgeven, zeker omdat het toch zowat zijn droomproject is.
Zolang hij en Meta er zijn, bestaat er altijd een kans dat de Metaverse toch nog interessant gaat zijn. Dat kan als virtuele vergaderruimte, maar even goed voor marketing of als virtuele winkel. Hoeveel bedrijven zijn er willens nillens aan Facebook begonnen om niet achter te blijven? Idem voor Instagram. Als dit een beetje dubbel klinkt dan snappen we dat. Het ís ook dubbel, want met Meta weet je nooit.
Oude rotten in het vak
De eerdere vermelding van Second Life brengt ons wel naar nog een andere factor, eentje waar misschien niet zo snel aan wordt gedacht. Bij iedereen die al actief bezig is met virtuele werelden en avatars, zitten ongetwijfeld heel wat mensen die gewoon geen behoefte hebben aan nog een ander universum.
Je hebt bijvoorbeeld nog steeds IMVU, een virtuele wereld met 3D-avatars die al negentien jaar bestaat. De site kent nog steeds miljoenen dagelijkse gebruikers. Het gekende online rollenspel World Of Warcraft bestaat al even lang en kent eveneens nog steeds miljoenen gebruikers. Daar blijft het niet bij, zo zijn er nog heel wat voorbeelden. De reeksen van Baldur’s Gate, Final Fantasy of The Elder Scrolls, om er maar enkele te noemen. Op zich vormen heel wat populaire online games al een virtuele gemeenschap, maar dan eentje met een duidelijk doel.
Dat is sowieso geen malse competitie om het tegen op te nemen, zelfs met Zuckerberg als sterspeler, coach en teameigenaar. Er is al een uitgebreid aanbod aan digitale werelden, elk met een legioen aan trouwe volgers en gebruikers. Virtuele universums die al veel langer bestaan en stuk voor stuk met betere graphics.
Zelfs voor wie een avatar gewoon al eens lollig lijkt, zijn er evengoed opties. Je kan in Teams of Meta’s eigen WhatsApp ook Avatars creëren. Dat is lang geen full-blown universum, maar voor de gemiddelde digitale mens is dat vaak al lang meer dan genoeg.
Wat is de metaverse?
Je kan je afvragen of de metaverse wel iets is dat één organisatie zoals Meta uit de grond kan stampen? Is dat een omgeving puur in AR/VR, of moeten we verder kijken? Het is nog veel te vroeg om daarrond tot een consensus te komen, maar er zijn wel tekenen aan de wand dat de game-industrie de troeven in handen heeft. Zo investeerde Disney begin februari nog 1,5 miljard dollar in Epic Games, het bedrijf achter het immens populaire Fortnite.
Fortnite koppelt al jaren unieke evenementen zoals concerten en virtuele personages in één digitale wereld. Het voegde daar eind vorig jaar twee varianten aan toe, waarvan één gebouwd is uit legoblokken en daarmee Minecraft achterna gaat. Wat houdt dat bedrijf tegen om op termijn zo honderden werelden te bouwen in samenwerking met partijen? En wat met Roblox, dat de jeugd vandaag massaal omarmt met zijn honderdduizenden projecten. Die jeugd wordt straks groot en wil misschien zo’n metaverse heel erg graag.
lees ook
Heeft je bedrijf iets te zoeken in de metaverse?
Combineer daarbij de plotse hype rond de Apple Vision Pro VR-bril met zijn levensechte hoge resolutiescherm om naar te kijken, en je hebt een zaadje dat tot een metaverse kan kiemen. Moet het in VR? Of is er eerst een tussenstap nodig op een ‘platte’ monitor tot de technologie er is. Laat ons hopen dat onze wereld niet evolueert naar die van Ready Player One. Tot dan kunnen we blijven speculeren of de metaverse iets is, en of het er ooit komt.