In het Europese parlement is gisterenavond een belangrijk akkoord bereikt over de Data Act. De wet legt strengere eisen op voor organisaties die data van Europese burgers verwerken.
Na een lange parlementszitting van zeven uur werd het akkoord pas om 23u47 bekend gemaakt met een persbericht. De Europese lidstaten hebben ingestemd met een pakket aan regels dat de Data Act voorstelt om de data van Europese burgers beter te beschermen. De onderliggende doelstelling is om de controle over de data uit de handen van bedrijven weg te nemen en terug te geven aan de burgers.
De Data Act geldt in principe voor alle bedrijven die data van klanten verzamelen en verwerken, maar de Europese Commissie neemt vooral de Big Tech in het vizier. Het grote spionageschandaal dat klokkenluider Edward Snowden in 2013 uitlekte, was voor Europa een alarm dat Amerikaanse bedrijven te veel vrij spel krijgen met de data van Europese burgers. De wet geeft burgers een stem om te bepalen wat een bedrijf wel en vooral niet met hun gegevens mag doen.
lees ook
Dag des oordeels voor Europese AI Act: “misbruik van AI mogen we niet aanvaarden”
Vrije datatransfers
Een ander interessant luik in de wettekst is dat gegevens meer bewegingsvrijheid moeten krijgen. Hiermee wil de Data Act het principe van ‘vendor lock-in’ bestrijden. Aanbieders van clouddiensten maken het klanten graag moeilijk om van aanbieder te veranderen. Het vrijgegeven van de gegevens vereist een complexe procedure en gaat niet zelden gepaard met gegevensverlies.
Die vrije datatransfers bleken een van de moeilijkste struikelblokken te zijn voor bedrijven uit de IT-industrie. Onder andere Siemens en SAP klaagden dat de deur zomaar openzetten voor alle gegevens kan resulteren in het uitlekken van bedrijfsgeheimen, wat tot zware economische schade kan leiden voor de leverancier. De wettekst voorziet een kleine toegeving dat bedrijven gegevens mogen achterhouden als ze objectief kunnen aantonen dat het vrijgeven ervan schade zou berokkenen.
lees ook
Zalando trekt naar de rechtbank tegen Europese digitale wetgeving
Bloeiende data-economie
Thierry Breton is opgetogen dat het parlement tot een akkoord is gekomen. De commissaris voor interne markt spreekt op Twitter van ‘een mijlpaal in het hervormen van de digitale ruimte die zal leiden tot een bloeiende data-economie die innovatief en open is volgens de Europese normen’.
De finishlijn is wel nog lang niet bereikt. De Commissie en het Parlement moeten de wet nu formeel aannemen, waarna een overgangsperiode van twintig maanden wordt voorzien voor bedrijven om zich aan te passen. Het zal dus nog enkele jaren duren vooraleer de wet effectief van kracht gaat. Een eerste, belangrijke horde is wel genomen.