Een burgerrechtenorganisatie sleept antivirusleverancier Avast voor de rechter. Het bedrijf sluisde jarenlang gegevens van miljoenen Nederlandse gebruikers door aan adverteerders.
Burgerrechtenorganisatie CUIC, gelinkt aan Privacy First, start een schadeclaim tegen Avast. De Tsjechische antivirusleverancier kwam in 2019 in opspraak nadat bekend raakte dat het tussen mei 2015 en januari 2020 gegevens van miljoenen gebruikers verzamelde via zijn gratis browserextensie en doorverkocht aan adverteerders. Dat ging van algemenere gegevens zoals webhistoriek en zoekopdrachten tot gegevens die gebruikers wellicht liever voor zichzelf houden, zoals bezoeken aan pornografische websites.
Een woordvoerder van CIUC spreekt tegen de Nederlandse krant Algemeen Dagblad van ‘grootschalige oplichting’. “Het is de omgekeerde wereld. Je installeert een antivirusprogramma om je pc te beveiligen en je krijgt er spionage voor terug. Wij vinden dit een groot schandaal. Het is bizar dat uitgerekend Avast, een bedrijf dat staat voor online veiligheid, zo collectief misbruik heeft gemaakt van ons vertrouwen.”
Duizend euro per gebruiker
In 2020 wisselde Avast van eigenaars. De overnemer Gen Digital beloofde toen de datahandel onmiddellijk stop te zetten en bood ook openlijk excuses aan voor het wangedrag van zijn dochter. Gesprekken tussen de directie en CUIC leverden echter geen verzoening op. Het is de eerste massaclaim die de Nederlandse organisatie opstart en het wil een duidelijk statement maken. CUIC zal een schadevergoeding van 800 tot 1100 euro eisen voor elke gedupeerde Nederlander.
Het is nog onduidelijk hoe grootschalig de handel van Avast was op zijn piekmoment. De transacties verliepen via een dochteronderneming genaamd Jumpshoot. Dat bedrijfje claimde in 2018 over unieke gegevens van honderd miljoen apparaten te beschikken. De antivirussoftware van Avast stond op meer dan vierhonderd miljoen apparaten geïnstalleerd. Nederlandse burgers die de antivirus tussen 2015 en 2020, kunnen zich via de website van CUIC aanmelden voor de schadeclaim.
Gratis is zelden gratis
Het is afwachten of het ook in andere landen tot rechtszaken zal komen. Het schandaal herinnert ons nogmaals aan een zeer belangrijke les: gratis software is zelden echt gratis. Betaal je niet met geld, dan betaal je zeer waarschijnlijk met je gegevens. Voor niets gaat de zon op.