De eerste reviews van MacBooks met de ARM-gebaseerde Apple M1-chip zijn binnen. Deze toestellen hebben geen Intel aan boord, wat voor tal van problemen kan zorgen. Krijgt Apple ze allemaal opgelost?
Apple lanceerde vorige week een nieuwe MacBook Air en 13-inch MacBook Pro. Functioneel valt er niet zo veel te zeggen over de nieuwe toestellen: ze verschillen amper van hun voorgangers. De echte vernieuwing zit in beide gevallen binnenin. Het kloppend hart van de laptops is immers de splinternieuwe Apple M1-chip. Die SoC (System-on-Chip) ontwikkelde Apple zelf op basis van de ARM-architectuur. Een goed onderhandeld contract met TSMC zorgt er dan weer voor dat de M1 als één van de eerste chips van de gloednieuwe 5 nm-productieband rolt.
Testresultaten tonen aan dat Apple een knappe ARM-SoC heeft gebouwd. De M1 is goed, maar dat verwondert niet. Apple heeft heel wat ervaring wat ARM-ontwikkeling betreft. De chips in de iPads en iPhones worden immers ook al jarenintern gebouwd. De vraag is niet of de chip goed is, maar of de nieuwe MacBooks aan de verwachtingen voldoen.
ARM en x86
Ter opfrissing: Apple gebruikte de laatste vijftien jaar exclusief Intel-chips voor zijn toestellen. Die zijn gebaseerd op de x86-instructieset. De instructieset is kort door de bocht de taal die de chip op het meest primaire niveau spreekt. De Apple M1-chip werkt echter met de ARM-instructieset. X86 en ARM zijn niet compatibel. Zonder de nodige aanpassingen kan software gebouwd voor een klassieke Mac dus niet draaien op de x86-variant. Het potentieel voor problemen is enorm, zoals Microsoft eigenhandig aantoonde met de Surface Pro X. Ook Microsoft wil ARM als valabel alternatief in de markt zetten, maar een gebrek aan ARM-compatibele apps van de hand van Microsoft en een ietwat trage ARM-chip zorgde aanvankelijk voor problemen.
x86 en ARM zijn niet compatibel.
De oplossing is emulatie. Een emulator fungeert als een soort tolk die er voor zorgt dat een toepassing toch draait op een niet compatibele instructieset, maar die vertaling heeft een prijskaartje. De vertaallaag vreet immers aan de efficiëntie, waardoor de prestaties van de app in kwestie in theorie omlaag gaan. Door de overstap naar ARM zet Apple zich zo voor een grote uitdaging: de nieuwe MacBooks moeten minstens even goed zijn als hun voorgangers, terwijl het binnenwerk extra uitdagingen met zich mee brengt. Reden genoeg om argwanend te zijn dus.
Beter dan verwacht
In de praktijk overtreft Apple de verwachtingen. Dat is de teneur van tal van internationale reviewpublicaties. Apple zelf werkt niet samen met de Belgische vakpers zoals alle andere computerfabrikanten dat wel doen, waardoor we afhankelijk zijn van externe beoordelingen. Uit de reviews van toonaangevende websites zoals The Verge, PC Mag en Ars Technica blijkt echter dat Apple zijn huiswerk grondig gemaakt heeft.
Eerst en vooral is de Apple M1-chip een krachtpatser. De SoC heeft acht rekenkernen met een Big.Little-ontwerp: vier rekenkernen zijn krachtig, vier hebben efficiëntie als focus. Het design is standaard in de meeste telefoons. Apple bouwde een buitengewoon krachtige ARM-chip die zich kan meten met wat Intel en AMD vandaag te bieden hebben. In sommige benchmarktests laat de M1 de x86-chips zelfs ver achterwege. In andere is het verschil kleiner of lopen vergelijkbare processors van Intel en AMD voorop.
Optimalisatie en emulatie
Apple optimaliseerde een heleboel toepassingen en zelfs Microsoft komt met een ARM-versie van Office. Dat is verrassend, aangezien ARM-Windowsgebruikers daar nog steeds op wachten. Voor native ARM-apps presteren zowel de MacBook Air als de 13-inch MacBook Pro naar verluidt fantastisch. De Air wordt passief gekoeld, maar wordt tijdens intensieve workloads nooit te warm. De Pro heeft wel een ventilator aan boord zodat de processor langer aan hogere kloksneleden kan doorwerken. In de praktijk bewijst die enkel bij langdurig zware workloads (bv. renderen van video’s) zijn nut, waarmee je meteen het voornaamste functionele verschil tussen beide toestellen kent.
Wat nu met toepassingen die niet geschreven zijn voor ARM? Apple voorziet een emulatielaag in macOS Big Sur onder de naam Rosetta 2. Die zorgt voor de vertaalslag van x86 naar ARM. In theorie is dat slecht voor de prestaties, maar in de praktijk geven de reviewers aan geen hinder te ondervinden. Apps lijken niet voelbaar slechter te draaien via Rosetta 2 vergeleken met native ARM-toepassingen. Grote namen zoals Adobe sleutelen bovendien aan een ARM-versie van hun software, zodat de emulator langzaamaan aan relevantie zal verliezen.
Het lijkt er op dat je als gebruiker niet wordt geconfronteerd met negatieve punten aangaande de transitie van x86 naar ARM en dat is bijzonder knap. Wie niet geïnteresseerd is in het binnenwerk, ziet een laptop met een langere autonomie dan zijn voorgangers, zonder compatibiliteitsproblemen en met betere prestaties. Apple is er in geslaagd een ARM-laptop te maken die een echte concurrent is voor x86-laptops, zonder ‘ja, maar’.
Begin van een tijdperk
De Apple M1 is de eerste chip in zijn generatie en de nieuwe MacBook Air en 13-inch MacBook Pro zijn de eerste laptops die er gebruik van maken. Dat de transitie zo vlot zou verlopen, had niemand echt verwacht. Het succesverhaal is relevant buiten het Apple-ecosysteem. Het laat aan Intel en AMD zien dat x86 niet langer de standaard-instructieset voor laptops is. Een laptop op ARM blijkt perfect mogelijk en zelfs wenselijk.
Zijn de toestellen zelf ook perfect? Afgaande op de reviews niet. Apple maakt verschillende vreemde keuzes, zoals een webcam die volgens de reviewers ver onder de norm presteert, de touchbar op de 13-inch MacBook Pro die veel gebruikers liever kwijt dan rijk zijn, en het scherm. Geen van de laptops heeft immers een aanraakscherm, terwijl je voortaan wel iOS-apps op de toestellen kan draaien. Dat is vooralsnog een rommelig proces met applicaties die niet goed schalen en vervelend werken.
In de marge maakt Apple dus wat schoonheidsfoutjes, maar als we de reviewers mogen geloven zet de Amerikaanse fabrikant desalniettemin twee steengoede laptops in de markt. Het belang van een succesverhaal met de Apple M1-chip kunnen we volgens ons niet onderschatten. Apple heeft in zijn geschiedenis al verschillende keren een voortrekkersrol gespeeld en de industrie in een bepaalde richting geduwd. We zouden er niet van verschieten als de MacBook Air en 13-inch MacBook Pro met Apple M1-chip het begin zijn van een gouden tijdperk voor ARM.