Komt het nog goed met Intel?  

Intel gaat door één van de meest turbulente periodes uit zijn 56-jarige geschiedenis. De chipreus krijgt de rekening gepresenteerd voor jaren van wanbeleid. Hoe kan Intel het tij keren?  

Het zijn moeilijke tijden voor Intel. Nieuws over het bedrijf klinkt al maandenlang amper positief. Van aangekondigde ontslagen, slechte financiële cijfers, krimpende marktaandelen tot instabiele chips: alles wat mis kan gaan voor Intel, lijkt ook mis te gaan.  

De problemen van vandaag zijn er niet zomaar gekomen. CEO Pat Gelsinger probeert al jaren een nieuwe koers te varen, maar het schip blijkt moeilijk te keren. In april 2023 schreven we al dat Intel zit in de hoek waar de klappen vallen: anderhalf jaar later hadden we exact dezelfde titel kunnen gebruiken. Een opeenstapeling van fouten en te lang teren op successen uit het verleden heeft Intel in deze situatie gebracht. 

Slapende reus  

Ooit was Intel dé referentie in de pc-markt: die dominantie leverde het bedrijf de bijnaam ‘Chipzilla’ op. Kijken we naar het marktaandeel, dan is en blijft Intel nog steeds koning: volgens cijfers van Statista is 63 procent van alle CPU’s wereldwijd afkomstig van Intel. De voedingsbodem voor de marktdominantie werd al in 1978 gelegd met de iconische Intel 8086, de chip die de vandaag nog steeds courante x86-architectuur introduceerde.

De tweestrijd met AMD is een constante in de geschiedenis van Intel. De concurrent knabbelt alsmaar meer aan de voorsprong: in 2016 bedroeg het marktaandeel van Intel nog 82 procent. Dat heeft Intel grotendeels aan zichzelf te danken. Het bedrijf stelt zijn eigen deadlines voortdurend uit waardoor chips vaak verouderd zijn nog voor ze gelanceerd worden.  

PC-fabrikanten kunnen vandaag niet meer om AMD heen en de tijd dat nieuwe pc-modellen exclusief met Intel worden gelanceerd, is al lang voorbij. De bedrijfstop leek dat in 2021 al in te zien en duwde toenmalig CEO Bob Swan naar de exit. Pat Gelsinger werd aangesteld om een nieuwe koers uit te stippelen, maar het Intel-schip blijkt moeilijk bij te sturen. 

Laat op het AI-feest  

Er ligt nog een kaper op de kust: Arm. Het Britse bedrijf is tegelijkertijd een partner en een concurrent. Arm wist Apple te overtuigen om Intel aan de deur te zetten en probeert nu hetzelfde in Windows. Voorlopig met beperkt succes, al is de hype rond AI in de pc-industrie gunstig voor Arm.  

Intel probeerde voor een keer de concurrentie nog eens te slim af te zijn en lanceerde in januari de marketingterm ‘AI-pc’. Microsoft zette Intel een hak door met zijn eigen term Copilot+ op de proppen te komen en de Qualcomm Snapdragon Elite-chips, gebouwd op ARM-architectuur, als uithangbord te nemen. Het verschil tussen een ‘AI-pc’ en een ‘Copilot+’-pc is zeer flou, maar Microsoft heeft er wel voor gezorgd dat fabrikanten naar ARM lonken.  

Illustratief voor het recente verleden: in plaats van een voorsprong op te bouwen, werd Intel net op een achterstand gezet. Het kondigde als laatste van de grote chipfabrikanten zijn Copilot+-chip aan, Lunar Lake. Hoewel die volgens Intel het hoogste aantal TOPS haalt, een cijfer dat nu ook weer niet zoveel zegt over de prestaties van een chip, zullen Copilot+-pc’s met Qualcomm- en AMD-chips al lang in de rekken liggen wanneer de eerste Lunar Lake-pc verschijnt. Hoe goed de chip in werkelijkheid is, valt nog af te wachten.

Verder probeert Intel met onder andere de Gaudi 3-accelerators zijn voetafdruk in datacenters te vergroten, maar daar botst het op het onvermijdelijke Nvidia. 

Instabiele processoren  

Alsof het allemaal nog niet erg genoeg is, beginnen de processoren van Intel vreemde sprongen te maken. Raptor Lake-desktopprocessors van de dertiende en veertiende generatie blijken vatbaar voor een bug die permanente instabiliteit veroorzaakt. De oorzaak blijft onduidelijk en ontwikkelaars beweren dat ook laptopchips er vatbaar voor kunnen zijn, al is dat volgens Intel niet waar. 

De zaak dreigt een vervelend staartje voor Intel te krijgen. Een patch en een verlengde garantietermijn blijken niet voldoende om een rechtszaak af te wenden. Dat zou men bij Intel nu kunnen missen als kiespijn.  

Alles op Angstrom  

Intel heeft een troefkaart achter de hand. Vanaf volgend jaar moet de volgende generatie Intel 18A van de band rollen. Een deadline die Intel absoluut moet halen. De chips zijn op een zeer kleine 1,8 nm-node gebakken en moeten vooral aantonen dat Intel het nog niet verleerd is. Het lot van het bedrijf lijkt er vanaf te hangen. 

Recent kondigde Intel een doorbraak aan, maar bleef het schaars met details. Het persbericht leek eerder een poging van de PR-afdeling om nog eens wat goed nieuws naar buiten te brengen in woelige tijden. Een test van Broadcom schetst een minder positief beeld. Het zal wellicht nog tot 2026 duren vooraleer Intel 18A op kruissnelheid komt.  

Hand op de investeringsknip  

Intel kondigde de laatste jaren grote investeringen aan. Die passen in de plannen van Gelsinger om van Intel weer de reus van weleer te maken. Intel is een van de weinige chipbedrijven die zijn chips zelf bakt. In het masterplan van Gelsinger zal Intel ook chips voor externe partijen produceren, zoals TSMC doet. Dergelijke contracten kunnen miljarden dollars binnenbrengen, maar dan moet er voldoende capaciteit zijn. 

Naast uitbreidingen in het eigen thuisland zou Intel de oversteek naar Europa maken en een fabriek in Duitsland neerzetten. Een investering die in het kader van de Chips Act ook cruciaal is voor Europa. De Duitse fabriek is echter een soap: door discussie over het aantal miljoenen subsidies en wat er met de (vruchtbare) grond op de site moet gebeuren, blijft het wachten op de eerste spadesteek. 

Het is zelfs niet zeker of de fabriek er ooit zal komen in Maagdenburg. De inkomsten van Intel zijn dusdanig afgenomen dat er moet gesnoeid worden in het investeringsbudget. De Duitse overheid wil tien miljard euro bijdragen, maar de totale bouwkosten van de fabriek worden op minstens het dubbele geschat. Die vele miljarden die Intel nu zou investeren zouden zich pas over ten vroegste enkele jaren kunnen beginnen terugverdienen. Het bedrijf zit in een positie waarin het eerst aan de korte termijn moet denken.  

Onzekere tijden 

Er wachten Intel en zijn medewerkers enkele onzekere weken en maanden. De bedrijfstop kondigde al aan dat 15.000 mensen hun gouden handdruk zullen krijgen. Maar er kan veel meer veranderen. Intel overweegt volgens bronnen zijn fabrieksafdeling af te splitsen. Ook Altera, in 2015 nog voor 16 miljard dollar overgenomen, is in de vitrine gezet.  

AMD deed dit Intel voor in 2009 met GlobalFoundries en heeft vandaag nog nauwelijks banden met de afgestoten dochter. De productie afsplitsen zou Intel meer focus op chipdesign- en –ontwikkeling kunnen geven, waarbinnen het zich dan opnieuw kan profileren als een technologische leider. De komende weken zou er meer duidelijkheid moeten komen over de toekomstplannen van Intel. 

Een lichtpuntje: investeerders hebben het bedrijf nog niet opgegeven. Hoewel de koers sinds begin 2024 meer dan gehalveerd is, liet die de voorbije maand ondanks alle negatieve geluiden weer een stijging van twaalf procent optekenen. Vertrouwen is echter broos en het tij zal snel moeten keren. Zelfs Intel kan niet eeuwig op zijn naam en reputatie teren.