Opvallen in laptopland is moeilijk, tenzij je Lenovo heet en ’s werelds eerste laptop lanceert met een groot vouwbaar scherm. De technologie is splinternieuw en imponeert. Wie verder kijkt, ziet echter een eerste generatieproduct in de Lenovo ThinkPad X1 Fold met veel meer potentieel.
Eind vorig jaar mochten we in China in primeur de allereerste vouwbare laptop aan de tand voelen. De Lenovo ThinkPad X1 Fold is een knap staaltje technologie, maar echt onder de indruk waren we niet. Voornamelijk het gebrek aan handige software en bruikbare scenario’s waarin dit toestel moet excelleren, waren belangrijke pijnpunten.
Een jaar later kan iedereen het toestel kopen: het ligt sinds oktober 2020 in de winkelrekken. Prijzen starten vanaf 2.338 euro excl. btw, maar de professionele variant inclusief essentiële accessoires, 5G-connectiviteit en 3 jaar garantie klimt al snel naar 2.999 euro excl. btw. Exotische technologie vraagt om een exotisch prijskaartje, maar is de Lenovo ThinkPad X1 Fold dat waard?
Heel beperkt doelpubliek
Simpel antwoord? Nee, zeker niet, maar daarom is het product niet minder interessant. Het is ’s werelds eerste laptop met een vouwbaar scherm, wat betekent dat de markt nog niet bestaat. Iemand moet die aftasten, wat van Lenovo een pionier maakt. Dat betekent niet dat het product vandaag al interessant genoeg is om bij iedereen aan te bevelen.
De eerste indruk van het toestel zorgt onmiddellijk voor een wauw-gevoel. De eerste keer dat je het scherm dichtvouwt, maakt van elke criticus een liefhebber. Dit is absolute spitstechnologie, iets waar technologiefans naar snakken. Op dat doelpubliek mikt Lenovo ook.
Danny Amelryckx, Solution Technologist bij Lenovo Benelux, benadrukt dat. “We mikken met dit product op de techsavvy gebruiker en de executives in de wereld die iets exclusief willen. De Lenovo ThinkPad X1 Fold is uniek in zijn soort. We zijn heel benieuwd hoe de markt erop reageert. Is dat positief, dan komt er een vervolg en blijven we verbeteren.”
Generatie één
De lederen voor- en achterkant voelt kwalitatief aan en geeft je het boekgevoel waarop Lenovo mikt. Hoewel het ’s werelds eerste laptop is met een vouwbaar scherm, voelt het stevig aan. Van zodra je de laptop als tablet helemaal open klapt, merk je wel de gevolgen van een eerste generatieproduct. De uiterst dikke schermrand rondom het toestel is iets wat vijf jaar geleden misschien nog door de beugel kon, maar vandaag niet.
De rubberen rand rondom het scherm lijkt erop geplakt, wat het gevoel geeft dat het product nog niet af is. Het beschermt wel het scharnier aan de boven- en onderkant en helpt de Lenovo ThinkPad Fold X1 mogelijk ook aan zijn MIL-STD-certificering. Lees hier wat zo’n MIL-STD-test inhoudt en waarop je moet letten.
Het scharnier plooit op twee punten, wat resulteert in twee licht golven in het vouwbaar scherm die centraal over de hele lengte lopen. Je ziet het wanneer je erop let, maar in tabletmodus wordt het scherm genoeg aangespannen om bij dagelijks gebruik het effect te laten verdwijnen. Volgens Amelryckx maken interne testen duidelijk dat het scherm 30.000 keer kan worden gevouwen. Lenovo mikt met het toestel op een levensduur van drie tot vier jaar wanneer je de laptop elke dag 20 tot 30 keer opent en sluit.
Langer dan vier jaar is zeker mogelijk, maar bij een eerste generatieproduct als de Lenovo ThinkPad X1 Fold is de kans groot dat na vier jaar de verbeteringen zo groot zullen zijn aan een lagere prijs dat je sowieso wil upgraden.
Minitoetsenbord is essentieel
Qua look-and-feel kan de tablet-laptophybride ons overtuigen, maar de bruikbaarheid van het toestel zorgde voor vraagtekens in onze eerste indruk eind 2019. Lenovo heeft die grotendeels weggewerkt met een handig dun bluetooth toetsenbord met mini touchpad (optioneel, 165,29 euro excl. btw) dat je op een helft van het toestel magnetisch kan vastklikken. Zo transformeer je de Lenovo ThinkPad X1 Fold naar een minilaptop en kan je productief werken.
We moeten misschien die ‘productief’ even toelichten. Het minitoetsenbord is bijzonder klein en mist een aantal tekentoetsen net naast de Entertoets. Het vraagt enige gewenning om van een klassiek klavier naar dit miniformaat te wisselen. Het lukt ons na een tijdje, maar echt comfortabel voelt het nooit aan en er sluipen er regelmatig fouten in geschreven tekst. Zonde dat je het moet opladen via microUSB, terwijl de X1 Fold via USB-C laadt.
Onze meest bijzondere ervaring met dit toestel is echter het moment dat we het scherm dichtvouwen met het toetsenbord er nog tussen. De kleine opening tussen de twee schermhelften verdwijnt hiermee volledig en een dunne sandwich is het resultaat. Alhoewel, echt dun is het toestel niet. Anderzijds win je wel heel wat qua voetafdruk omdat het scherm in twee plooit. Toekomstige generaties zullen ongetwijfeld dunner worden, maar als eerste generatieproduct kan het nog wel door de beugel. Extra bonus: het bluetooth toetsenbord laadt draadloos op wanneer je de X1 Fold dichtgeklapt oplaadt.
Waar is Windows 10X?
Het grote vraagteken voor ons is het besturingssysteem waarmee de Lenovo ThinkPad X1 Fold lanceert. Oorspronkelijk had dit toestel samen met de Microsoft Surface Neo het visitekaartje van Windows 10X moeten zijn, maar in april 2020 stelde Microsoft het project uit naar 2021. Het speciaal geoptimaliseerde besturingssysteem voor twee schermen is een perfecte match met dit project, maar Lenovo heeft beslist dat de hardware klaar is en het toestel met Windows 10 op de markt gezet.
Tijdens onze demosessie merken we dat er weinig mis is met Windows 10 (één hapering dat het scherm fout werd weergegeven). Er zitten wat softwaretrucjes in om vlot de transitie te maken tussen tablet, laptop en boek, maar we kunnen ons niet van het gevoel ontdoen dat er veel meer mogelijk is. Misschien krijgt dit toestel een tweede leven bij een upgrade naar Windows 10X als Lenovo die beschikbaar stelt? Windows 10 dekt vandaag de lading wel, maar een experimenteel nieuw design vraagt ook om een experimenteel nieuw besturingssysteem om het maximale eruit te halen.
Speciale Intel-chip
De Lenovo ThinkPad Fold X1 is bijzonder aan de buitenkant, maar ook aan de binnenkant zit er exotische technologie. De Intel-chip komt uit de Lakefield-familie en maakt als allereerste gebruik van de Foveros 3D-stapeltechniek. In dit geval gaat het om de Intel Core i5-L16G7, een 10 nanometerchip met één snelle processorkern en vier energie-efficiënte kernen. Het resultaat is een 7 watt-chip die het toestel een degelijke batterijduur moet geven.
Wat je niet mag doen, is jezelf blind staren op de Intel Core i5-badge. Volgens LaptopMag (we mochten zelf geen benchmarks draaien van Lenovo) scoort de chip in de Lenovo ThinkPad Fold X1 amper 1.794 punten in de algemene prestatietest. Daarmee komt het lang niet in de buurt van laptops met een traditionele Intel Core i5-chip. Ook de grafische prestaties zijn ondermaats volgens LaptopMag.
De batterijduur strandt op 6 uur en 3 minuten, wat minder is dan de Microsoft Surface Pro 7 (7u 30m), iPad Pro (10u 16m) en Dell XPS 12 (12u 39m). Gezien het experimentele design vallen de waarden nog ietwat mee, maar ergens hadden we gehoopt dat de nieuwe Intel-chip met Foveros-technologie een groter verschil zou maken. Verder zit er standaard Wifi 6 aan boord en kan je optioneel (198,35 euro excl. btw) 5G-connectiviteit toevoegen
Wie twijfelt tussen bijvoorbeeld een Lenovo ThinkPad X1 Carbon of een X1 Fold en niet teveel wil inboeten op prestaties, heeft maar één echte keuze. De X1 Carbon (en zowat elke zakelijke laptop op de markt) presteert ruim beter dan de X1 Fold. Op dat vlak kan je de twee absoluut niet vergelijken.
Flexibel OLED-scherm
In onze kort testperiode hebben we allerlei scenario’s geprobeerd en zien we op lange termijn wel het potentieel van de Lenovo ThinkPad X1 Fold. Twee scenario’s springen er voor ons uit: als tablet rechtopstaand met het toetsenbord ervoor, of als laptop zelf op de schoot met het fysieke toetsenbord over een schermhelft. Om media te kijken op het grote scherm doet het als tablet prima dienst. Enig nadeel is de dikke zwarte banden boven- en onderaan bij films en series omwille van de 4:3-schermverhouding.
Het vouwbare OLED-scherm ziet er ontzettend mooi uit en heeft een resolutie van 2.048 x 1.536 pixels. Hiermee kan je vlot de tablet gebruiken voor dagelijks werk. Pas wanneer je het scherm plooit en de X1 Fold als laptop gebruikt, kom je in de problemen. De helft van het scherm geeft je maar een resolutie van 1.536 x 1.006 pixels (er gaan wat pixels verloren in de vouw), wat niet voldoende is om comfortabel te werken. Je mist heel wat pixels in de hoogte om de multitasken en zelfs klassieke taken zoals e-mails verwerken in Outlook voelt krap aan.
Nog geen conclusie
Onze korte periode met de Lenovo ThinkPad X1 Fold (vanaf 2.338 euro excl. btw) en het niet draaien van benchmarks zorgt ervoor dat we deze test eerder als een preview aanzien. Een latere uitgebreide review moet duidelijk maken of het toestel ook werkbaar is op dagelijkse basis.
We blijven namelijk nog met heel wat vraagtekens zitten. Hoe zit het met de duurzaamheid van het scherm? Volgens Amelryckx heeft Lenovo in zijn testprocedure een metalen bal op het scherm laten vallen, zonder schade als gevolg. Dat stelt ietwat gerust, maar hoe zit het met puntbelastingen waar vouwbare schermen traditioneel zwak presteren (bijvoorbeeld door te hard op de optioneel beschikbare stylus te drukken)? Het gaat tenslotte om een plastic scherm, geen glazen variant zoals op elke andere tablet, smartphone en laptops met een aanraakscherm.
We blijven nog met heel wat vraagtekens zitten na een korte testsessie.
Lenovo heeft in het verleden al durven innoveren in het laptopgamma. In 2012 met de lancering van Windows 8 was er de eerste Yoga-laptop met een 360 gradenscharnier. Vandaag heeft iedere fabrikant zo’n oplossing in het gamma. Misschien zien we met de Lenovo ThinkPad X1 Fold opnieuw de toekomst? De tijd zal het ons leren.