De officiële opvolger voor SO-DIMM is bekend. CAMM2 ondersteunt tot 128 GB geheugen op één RAM-module.
CAMM, een volledig nieuw formaat van laptop RAM, is nu officieel een JEDEC-standaard. Deze RAM-modules gaan vanaf nu officieel door het leven als CAMM2. Omdat JEDEC de standaard omarmt, is de kans heel groot dat de komende jaren heel wat laptops een overstap zullen maken van SO-DIMM naar CAMM2.
Dell debuteerde CAMM in 2022 in de Precision 7670 en 7770-workstations. Volgens Dell was een opvolger voor SO-DIMM noodzakelijk omdat die standaard stilaan tegen zijn beperkingen aanloopt. Klassieke RAM-modules zijn gebaseerd op een intussen 25 jaar oud design dat redelijk complex is geworden.
Verbindingen tussen het geheugen en de laptop zijn nodeloos lang, wat het energieverbruik hoger maakt en de maximale snelheid omlaag trekt. CAMM haalt de afstand van het geheugen tot de CPU naar beneden. Bij SO-DIMM overbruggen de connecties een afstand van ongeveer 7,6 cm. CAMM halveert dat naar 3,8 cm.
De prestatiewinst die dat met zich meebrengt, is voorlopig exclusief voelbaar in niche workstation-toepassingen, maar dat zal niet zo blijven. Wanneer DDR6-geheugen in de toekomst werkelijkheid wordt, zal CAMM in theorie meer voelbare voordelen bieden tegenover SO-DIMM.
Lees onze volledige analyse van CAMM hier. Dell doneerde de CAMM-technologie vorig jaar aan JEDEC om er een universele standaard van te maken.
Eerste CAMM-module al beschikbaar
Eind september lanceerde Samsung voor het eerst commerciële RAM-modules onder de noemer LPCAMM. Die zijn 60 procent kleiner dan DIMM, leveren 50 procent betere prestaties en zijn 70 procent energie-efficiënter. De modules (LPDDR5X-6400) levert 7,5 Gbps aan geheugenbandbreedte.
Samsung heeft compatibiliteit met LPCAMM gevalideerd met Intel bij de aankondiging. Andere merken zoals AMD, Qualcomm of Apple worden voorlopig nog niet gemeld. Samsung benadrukt wel dat het in gesprek is rond next generation-systemen met grote klanten en ziet ook veel potentieel in de implementatie binnen datacenters.
Het spreekt voor zich dat het nieuwe van JEDEC alles in een stroomversnelling zal duwen. Dat in combinatie met nieuwe AI-computers die de pc-industrie uit het slop moeten halen en een potentiële lancering van Windows 12 zorgt ervoor dat 2024 wel eens een heel boeiend jaar kan worden.