Machine intelligence, of artificiële intelligentie, is goed op weg om een basisvoorziening te worden zoals water, elektriciteit en gas: iets waar we voortdurend gebruik van kunnen maken en dat ons helpt bij onze dagelijkse activiteiten. We gebruiken data, héél veel data, om nieuwe inzichten te tanken en om nieuwe innovaties op te starten zoals we gas en elektriciteit gebruiken om onze huizen te verwarmen en onze toestellen draaiende te houden.
Artificiële intelligentie lijkt de motor te worden voor de volgende industriële revolutie, die ons leidt naar een kennisindustrie. Het wordt een krachtige bron voor innovatie. Dit werkt voor de meesten onder ons inspirerend, maar soms boezemt het ook angst in.
Het belangrijkste obstakel is overduidelijk het gebrek aan vertrouwen dat vandaag nog overal heerst. Hoe kunnen we erop vertrouwen dat de machines nooit een fout maken? Hoe kunnen we misbruik voorkomen van dit krachtige instrument, dat in de handen van de verkeerden een gevaarlijk wapen wordt? Wat als de machines toch tot de conclusie komen dat de mensheid uitschakelen de meest logische beslissing is?
Wat als de machines toch tot de conclusie komen dat de mensheid uitschakelen de meest logische beslissing is?
Dit vertrouwen kan je deels al bereiken door blockchain in te zetten. Dit ‘triple entry ledger’-systeem is nog betrouwbaarder dan de huidige boekhoudstandaard, en transparanter dan ooit tevoren. Blockchain biedt je een gegarandeerde inkijk in de data en de redenering die tot een specifiek inzicht hebben geleid. Dit kan cruciaal zijn om dat niveau van vertrouwen te bereiken dat je nodig hebt om het potentieel van machine-intelligentie in de nabije toekomst volop te benutten.
‘Machine ethics’ kan voor definitieve doorbraak zorgen
Op langere termijn is een andere technologie waarschijnlijk nog belangrijker voor onze aanvaarding van artificiële intelligentie. Die nieuwe discipline wordt ‘machine ethics’ of artificiële ethiek genoemd. Met machine ethics kan je een laag moraliteit toevoegen aan onze artificiële intelligentie. Je kan ethische beslissingen laten berekenen op basis van talloze voorbeelden van aanvaard ethisch gedrag uit het verleden. Zo kan je het eerder wollige concept ‘menselijkheid’ toch in onze algoritmes integreren, met respect voor de verschillen tussen mensen enerzijds en aandacht voor algemeen aanvaarde waarden anderzijds.
Klinkt dit meer als science-fiction dan als wetenschappelijk verantwoorde stellingen? Nochtans zijn we volop bezig om zulke technologie te onderzoeken. Met name één van onze keynote sprekers – Nell Watson, Senior Advisor bij The future Society of Harvard – maakt machine ethics nu al concreet. Ze staat mee aan de wieg van OpenEth, dat een zogenoemde ‘ethical explanation engine’ wil bouwen. die moet zorgen voor een kennisbank, op basis van massaal ingevoerde ethische bevindingen, waarop autonome systemen zich kunnen baseren voor ethisch verantwoorde beslissingen.
In het verleden gingen machines de menselijke spierkracht aanvullen, straks zullen ze een aanvulling vormen op ons hart en onze ziel.
Praktisch gesproken wil OpenEth de machines stap voor stap aanleren wat ethisch gedrag is. Net zoals we onze kinderen algemene gedragsregels leren zoals “als je iets op de grond laat vallen, raap je het ook zelf weer op” of “in de kerk tijdens een misviering ben je zo stil mogelijk”, zo ook kunnen we onze machines aanleren wat ‘goed’ en ‘slecht’ advies is.
Uiteindelijk creëer je zo de ideale ‘digitale butlers’, die perfect weten wat je van hen verwacht, wat wordt gezien als gepast gedrag, en die navenant kunnen handelen. De ingrediënten voor zulke perfect butler? De best mogelijke algoritmes enerzijds maar anderzijds ook zo veel mogelijk datasets. Deze datasets bestaan vooral uit ethische dilemma’s, waarbij wordt aangegeven wat de ethisch juiste beslissing is.
Honderden smiles per uur
We hebben nog een lange weg te gaan voor we daar geraken. En toch zou de toekomst dichterbij kunnen zijn dank je denkt. Als je ziet hoe snel we geëvolueerd zijn in het domein van beeldherkenning – van 15% accuraat naar 98% in slechts enkele jaren – kan de evolutie van artificiële ethiek ook heel wat sneller verlopen dan we ons vandaag kunnen indenken.
Nell Watson gaat zelfs al een stap verder. Zij gelooft dat machines op lange termijn aan ons kunnen tonen wat de ethisch meest verantwoorde beslissing is, beter dan wijzelf dit kunnen.
Als er toestellen zijn waarmee we honderden ‘miles per hour’ afleggen, waarom zouden er dan geen machines komen die ons helpen honderden ‘smiles per hour’ te bereiken?
De eerste industriële revoluties hebben geleid tot aanvullingen op onze spierkracht en ons brein, en het zou best wel kunnen dat machines na de volgende revolutie ook een aanvulling vormen op ons hart en onze ziel. Dat ze er beter in slagen dan wijzelf om te zien wie een goede partner of een goede vriend zal zijn. En dat ze ons waarschuwen voor een intuïtieve beslissing bij een moreel dilemma door alle kanten van het verhaal te belichten.
Dat is de toekomst waar Nell Watson in investeert: als er toestellen zijn waarmee we honderden ‘miles per hour’ afleggen, waarom zouden er dan geen machines komen die ons helpen honderden ‘smiles per hour’ te bereiken?
Deze en andere fascinerende inzichten zal Nell Watson voorschotelen in haar keynote tijdens Dell Technologies Forum op 29 november 2018 in Brussel. Zorg ervoor dat je dit zeker niet mist: registreer nu.