Gisteren is een versie van Windows 10X op het internet gelekt. Niet veel later hebben ontwikkelaars de build draaiende gekregen op een virtuele machine en kan iedereen die wil met Windows 10X aan de slag om het nieuwe OS te proeven.
Wie avontuurlijk is en graag Windows 10X zelf wil uitproberen in een virtuele machine, kan dat doen volgens deze werkwijze. Wij baseren ons op de ervaringen van PCWorld (alle screenshots in dit artikel zijn van hen) en vatten de belangrijkste bevindingen samen.
Wat onmiddellijk opvalt is dat alles heel simpel wordt weergegeven. De taakbalk onderaan heeft veel weg van macOS en Chrome OS, met een gecentraliseerde aanpak waar je applicaties kan plaatsen. Alle oude legacy-vensters in Windows 10 maken plaats voor duidelijke, afgeborstelde menu’s zonder teveel toeters en bellen. De focus ligt op browsen en webapplicaties in Windows 10X.
Geen vensters meer
De meegeleverde applicaties zijn behoorlijk basic met onder andere Knipprogramma, To Do, Rekenmachine, Films en tv, Bestanden, Microsoft Store en de Edge (Chromium) internetbrowser. In de gelekte build is Edge de standaardbrowser en kan je die schijnbaar niet veranderen, vergelijkbaar met Chrome in Chrome OS.
De Microsoft Store is actief in de gelekte build, maar niet elke download werkt omdat het om een preview build gaat van Windows 10X. Het startscherm heeft bovenaan een grote zoekbalk om snel naar applicaties of instellingen te zoeken of andere zoekopdracht in Edge. De kleurrijke tegels uit het Windows 10 startmenu zijn verdwenen en maken plaats voor een strakke grid met beschikbare apps en documenten waar je recent aan hebt gewerkt.
Elke applicatie opent over het volledige scherm. Wie wil multitasken, kan over elke schermhelft een programma openen. Meerdere vensters openen zoals binnen een traditionele desktopomgeving is niet meer aan de orde. Het actiecentrum rechts onderaan in Windows 10 krijgt een visuele upgrade in Windows 10X met eenvoudigere opties.
Verplicht Microsoft-account
Tijdens de installatie van Windows 10X krijg je in de preview build geen optie om een lokaal account in te stellen. Je wordt verplicht om met een Microsoft-account in te loggen alvorens te starten. Daarna kan je instellen of het toestel voor persoonlijk of professioneel gebruik moet worden ingesteld. De volgende stap in de installatie toont alle data die Microsoft verzamelt in Windows 10X over jou.
Wie de versie test op een eigen systeem via een virtuele machine (de enige manier om deze build te laten draaien), zal zien dat Windows 10X eigenlijk behoorlijk saai is. Het is een basic besturingssysteem zonder toeters en bellen, met een sterke focus op efficiëntie zoals in Chrome OS het geval is. In tegenstelling tot Windows 10 S-mode kan je, in deze testbuild althans, van Windows 10X nergens upgraden naar een complete versie van Windows 10.
Initieel werd Windows 10X ontwikkeld voor toestellen met twee schermen, zoals de Microsoft Surface Neo of de Lenovo ThinkPad X1 Fold, maar COVID-19, thuiswerk en de enorme boost in de verkoop van traditionele laptops hebben een impact nagelaten. Windows 10X is nu een OS dat focust op één scherm, met vermoedelijk nog steeds handige extra functies voor twee schermen. Het is voorlopig nog niet duidelijk wanneer Windows 10X beschikbaar zal zijn. De gelekte build lijkt behoorlijk stabiel te draaien in een virtuele machine, wat doet vermoeden dat we niet lang meer moeten wachten op het lichtgewicht besturingssysteem.