Intel kondigt eindelijk vierde generatie Xeon aan: Sapphire Rapids met maximaal 60 cores

Intel introduceert officieel Sapphire Rapids: de vierde generatie van Xeon Scalable. De nieuwe processorreeks voor het datacenter bestaat uit ongeveer 50 componenten met maximaal 60 rekenkernen en 112,5 MB Cache.

Intel introduceert 47 nieuwe processors in de Xeon Scalable-familie. Alle chips zijn gebouwd rond de Sapphire Rapids-architectuur. Intel bakt ze op zijn eigen Intel 7-proces, dat voorheen 10 nm heette en functioneel evenwaardig is aan TSMC’s 7 nm-bakproces. De datacenterprocessors ondersteunen DDR5 (4.800 MHz over acht kanalen) en PCIe 5.0 met tot 80 PCIe-lanes.

Intel voorziet een TDP van 350 watt voor zijn topcomponenten. Het cachegeheugen bedraagt maximaal 112,5 MB. De krachtigste nieuwe Intel-chip is de Intel Xeon 8480H met in totaal 60 rekenkernen, goed voor 120 threads. Van E-kernen uit de laptopchips is hier geen sprake: alle rekenkernen zijn gebouwd op de Golden Cove-architectuur, bijgevolg gericht op prestaties en kunnen overweg met multithreading.

AMD achterna

Het valt op dat de vierde generatie Xeon Scalable op papier niet echt indrukwekkend is wanneer we vergelijken met de Epyc Genoa-chips die AMD eind vorig jaar al op de wereld losliet. AMD’s topcomponent is de Epyc 9654P met 96 kernen, die ook nog eens een hogere basiskloksnelheid heeft (2,4 GHz vs. 1,9 GHz voor de Xeon). AMD biedt vier chips met meer dan 60 rekenkernen aan, terwijl enkel het vlaggenschip van de Intel-reeks die kaap haalt.

We zien hier duidelijk de impact van de technologische achterstand die Intel heeft opgelopen tegenover AMD en meer specifiek TSMC. AMD’s rekenkernen worden op TSMC 5 nm gebakken. De kleinere en bijgevolg efficiëntere transistors geven de Epyc-chips een zichtbaar voordeel tegenover Sapphire Rapids.

Intel biedt wel iets meer L2-cache per kern (2 MB tegenover 1 MB), maar met L3-cache in beschouwing blijft AMD ook hier de kampioen. Tot slot merken we nog op dat AMD twaalf geheugenkanalen biedt voor 5.200 MHz DDR5-geheugen. Op prijsniveau moet Intel alvast niet concurreren. De adviesprijs van de Xeon Platinum 8580H bedraagt 17.000 dollar: 5.000 dollar meer dan AMD’s aanzienlijk krachtigere Epyc 9664.

Intel pakt evenwel uit met flinke verbeteringen tegenover zijn eigen vorige generatie van chips. De chips zouden 53 procent krachtiger zijn, tien keer beter presteren voor inferentie- en trainingsworkloads en drie keer beter presteren voor analytics-workloads. Rechtstreekse vergelijkingen met AMD blijven vermoedelijk niet toevallig achterwege.

Geen CPU maar een SoC

Intel probeert dan maar op andere vlakken de bovenhand te halen. De nieuwe Xeon-processors zijn meer dan alleen een CPU. Ze komen met een stevige verzameling aan ingebouwde accelerators op de chip. Die ontfermen zich over onder andere netwerkfunctionaliteit, mediaverwerking, encryptie en beveiliging. Met de hulp van die accelerators ziet Intel 2,9 keer betere prestaties per watt vergeleken met de vorige Xeons.

De accelerators ontlasten de Golden Cove-kernen en zijn efficiënter in hun toegewezen taken. Voor de juiste workloads kan Intel hier recht uit de doos een aantrekkelijke system on a chip leveren die als CPU misschien onderdoet voor wat AMD biedt, maar wel werkt als totaalpakket.

Meer sockets

Intel lost zijn achterstand in kernen verder nog creatief op door een platform te voorzien dat tot acht CPU’s ondersteunt. Met de topconfiguratie van de nieuwe Xeon-chips kan je zo in theorie tot 480 kernen in één Xeon-server stoppen. AMD houdt het voorlopig op twee sockets en dus maximaal 196 kernen. De Intel-server is in dat geval (op papier) wel vooral een beest dat inzet op brute kracht. Prijs-efficiëntie-prestatiegewijs lijkt AMD deze generatie opnieuw kampioen.

Weinig verrassend introduceert Intel een nieuwe socket: LGA4677. Die vervangt LGA 4189. Intel ondersteunt net als AMD CXL 1.1 met de nieuwe chips en zet zo een belangrijke stap richting de server-architectuur van morgen.

Meer is beter (aldus Intel)

Intel laat zich gaan met 47 nieuwe chips. Naar goede gewoonte splitst Intel ze op volgens een complex systeem gebaseerd op kleuren (metalen) en letters. Platinum, goud, zilver en brons geven aan hoe premium een processor is. Heb je geen kleurenkaart bij de hand, dan helpt het typenummer: 8000 staat voor Platinum, 6000 voor Gold, 5000 ook voor Gold (want waarom niet), 4000 voor Silver en 3000 voor Bronze. De letter achter het typenummer is dan weer een indicatie van het doel waarvoor Intel de chip heeft gebouwd.

Sapphire Rapids is onderverdeeld in tien subfamilies. De eerste vier zijn eigenlijk allemaal variaties op hetzelfde thema. Ze zijn bedoeld voor algemene workloads en dus niet op maat aangepast voor specifieke doeleinden. Het gaat om volgende onderverdelingen:

• Focus op hoge prestaties: Hieronder verschijnen elf nieuwe chips met tussen de 8 en de 56 rekenkernen, met kloksnelheden van 2 GHz tot 3,7 GHz. De processors hebben geen letter, maar een Y of een + achter hun typenummer.
• Algemeen rekenwerk: Deze mainstream-chips lijken erg op die van de bovenste categorie. Intel introduceert zeven exemplaren met dezelfde naamgevingsregels. Ze hebben tussen de twaalf en de 36 rekenkernen maar over het algemeen iets minder cache.
• Vloeistofkoeling: Hier plaatst Intel twee Sapphire Rapids-processors, herkenbaar aan de ‘Q’ achteraan de naam. Ze hebben 32 en 52 rekenkernen en hebben directe equivalenten in de eerst vernoemde familie, maar zijn iets hoger geklokt.
• Single socket: Deze drie Sapphire Rapids-processors hebben allemaal een ‘U’ achter de naam. Ze hebben 8, 24 of 32 rekenkernen en passen zoals de naam suggereert niet in een dual socket-configuratie.

Vervolgens lanceert Intel chips die meer geoptimaliseerd zijn voor bepaalde workloads. Hier vinden we vijf onderverdelingen:

• IoT: onder deze categorie zit maar één chip, de Xeon 4410T met tien rekenkernen en een kloksnelheid van 2,7 GHz. De processor moet erg lang meegaan in hardware die bijvoorbeeld moeilijk te onderhouden is.
• Analytics en virtualisatie: hieronder vinden we het op één na grootste aanbod van Sapphire Rapids-chips, met tien nieuwe CPU’s. Je herkent ze aan de ‘H’ in de naam. Deze reeks bevat de krachtigste processor van de familie: de Intel Xeon Platinum 8490H met z’n 60 rekenkernen. De chips ondersteunen meer accelerators zoals DSA, QAT, DLB en IAA. Verder zijn ze vrijwel identiek aan de algemene ‘hoge prestaties’-chips.
• 5G/netwerk: Dit onderdeel vertegenwoordigt zeven processors met N in de naam. Ze hebben minder capaciteit voor beschermd geheugen in de SGX-enclave en komen met een lager TDP en minder hoog prijskaartje.
• Cloud: Deze vier chips moeten drie types workload ondersteunen en krijgen een letter toegewezen op basis van hun beoogde functionaliteit: ‘P’ is voor IaaS, ‘V’ is voor SaaS en ‘M’ is voor Media.
• Opslag en hyperconverged: De laatste twee nieuwe Sapphire Rapids-processors hebben een ‘S’ in de naam. Ze komen met zestien of 32 rekenkernen en hebben opnieuw iets minder SGX-capaciteit dan hun duurdere equivalenten.

Voor de volledigheid vermelden we nog even Xeon Max, gericht op specifieke HPC-workloads. Die subfamilie kondigde Intel eind vorig jaar al aan. Je herkent ze niet aan een letter, maar een cijfer: de typenummers van de Max-reeks beginnen allemaal en als enige met een negen.

Niet bepaald overzichtelijk

Is het een soep? Zonder enige twijfel. Intel plaatst een heleboel quasi identieke processors in verschillende subfamilies, met kleine tweaks in de randfunctionaliteit en dan vooral de ingebouwde accelerators. Vergis je niet: de optimalisaties zijn meer voor Intels prijsstrategie dan voor klanten. Het brede aanbod geeft de chipbouwer immers de mogelijkheid om hogere premiums te vragen voor workloads waar die marge typisch beschikbaar is, en andere chips ietwat te kortwieken zodat ze aan een relatief lager prijskaartje een andere doelgroep kunnen aanspreken.

Dat staat in schril contrast met AMD, dat eind vorig jaar veertien processors lanceerde onder de vlag van de vierde generatie van AMD Epyc, met aantal kernen en kloksnelheid als enige onderscheid. Klik zeker op onderstaande slide wanneer je alle Intel-SKU’s even in detail wil bekijken.

Overtijd

We denken vooral dat er heel wat mensen bij Intel vanavond eindelijk nog eens goed zullen slapen. Met deze lancering komt er immers een einde aan een toch wat pijnlijke sage. Intel wilde oorspronkelijk opnieuw de leiderschapsrol van AMD overnemen met Sapphire Rapids eind 2021. Het heeft meer dan een jaar langer dan gepland geduurd voor we vandaag eindelijk de lancering meemaken. In die tijd heeft AMD niet stilgezeten, zodat Intel opnieuw op achtervolgen is aangewezen.