EU start onderzoek naar X voor inbreuken op DSA

Het is niet omdat X niet wil meespelen, dat het de Europese regels naast zich neer kan leggen. De Commissie start een onderzoek naar wat vroeger Twitter was op verdenking van verschillende inbreuken tegen de DSA.

Een onderzoek tegen X wegens het (mogelijk) niet naleven van de DSA-regels is volop aan de gang. Op 8 mei heeft de Europese Commissie een extra vragenlijst naar Elon Musk opgestuurd. X gaf onlangs toe flink gesnoeid te hebben in het moderatieteam en daar wil de Commissie bijkomende informatie over vergaren. In het kader van nakende verkiezingen zal het ook moeten verantwoorden welke risicobeperkende maatregelen het zal nemen ten aanzien van de impact van generatieve AI en verspreiding van illegale content.

De Europese Digital Services Act (DSA) geldt voor alle grote en kleinere bedrijven die digitale diensten aanbieden. Voor de regelgeving bestaan er op dit moment zeventien zogenaamde Very Large Online Platforms die zich aan strikte regels moeten houden, waaronder Facebook, Wikipedia en Twitter.

De naamsverandering naar X na de overname door Elon Musk heeft daar niets aan veranderd, ook al had Musk zelf het misschien graag anders gezien. Het resultaat komt niet als een verrassing: de EU start een onderzoek naar X voor de schending van de bepalingen van de DSA.

Onderzoek tegen X

Het onderzoek rust op drie pijlers. X zou zich niet houden aan de regels rond:

• De verplichtingen om illegale content en disinformatie tegen te gaan. X moet dergelijke content tijdig beoordelen en verwijderen, maar lijkt niet voldoende snel of adequaat op te treden wanneer posts in strijd zijn met de regels van de DSA.
• De verplichtingen rond transparantie. X geeft maar heel beperkt toegang tot data over z’n platform, wat bijvoorbeeld het werk van onderzoekers moeilijk maakt. Ook de advertentiebibliotheek, die inzicht moeten bieden in wie of wat er achter reclame schuilt, zou onvoldoende zijn.
• Het verbod op misleiden design van de gebruikersinterface. Deze aanklacht heeft te maken met het befaamde blauwe vinkje, dat voor de overname door Elon Musk betekende dat de identiteit van gebruiker geverifieerd was, en vandaag alleen betekent dat het abonnementsgeld van een bepaalde gebruiker correct op de rekening van X is terechtgekomen.

De EU merkt op dat het onderzoek niet betekent dat X per definitie schuldig is, en dat de boete van zes procent van de wereldwijde omzet niet het doel is. Als er effectief inbreuken worden vastgesteld, wil de EU liever dat X rond de tafel komt zitten en concrete oplossingen uitwerkt. Pas als eX-Twitter dat weigert, is het tijd voor sancties.

Today we open formal infringement proceedings against @X :

⚠️ Suspected breach of obligations to counter #IllegalContent and #Disinformation

⚠️ Suspected breach of #Transparency obligations

⚠️ Suspected #DeceptiveDesign of user interface#DSA pic.twitter.com/NxKIif603k

— Thierry Breton (@ThierryBreton) December 18, 2023

(Niet-)succesvolle zelfregulering

Andere grote platformen werkten de afgelopen maanden samen met de EU om problemen aan te pakken, maar Twitter wilde niet deelnemen aan de vrijwillige gedragscode voor internetplatformen. Musk stuurde na de overname bovendien zo’n tachtig procent van het personeelsbestand de laan uit, waaronder technische experts en moderatieteams.

Dat alles doet de EU twijfelen aan de efficiëntie van de regels die X aan zichzelf oplegt. Die zogenaamde Community Notes vormen de basis van het zelfreguleringsmechanisme van X. Via dat systeem kunnen gebruikers aangeven dat bepaalde posts meer context nodig hebben. Zo’n systeem is relevant, maar moet natuurlijk voldoende goed werken.

Rollercoaster

X doorgaat een interessante evolutie sinds de overname door Elon Musk. Naast het gedecimeerde personeelsbestand valt het op dat veel (Amerikaanse) extreemrechtse figuren en notoire verspreiders van disinformatie opnieuw toegang hebben gekregen tot het platform. Musk zelf jaagde adverteerders weg door openlijk een antisemitische complottheorie te steunen op z’n eigen platform.

Dit artikel verscheen origineel op 18 december 2023. De tekst kreeg een update met de recentste informatie.