De opmars van Artificiële Intelligentie (AI) valt niet meer te stuiten. In elke sector en iedere rol biedt deze technologie veel potentieel om ons werk efficiënter en eenvoudiger te maken. Ook leidinggevenden gebruiken AI om betere beslissingen te nemen, maar ze moeten er wel over waken dat dit AI-infused leiderschap niet ten koste gaat van de menselijke kant van hun werk. Een goede leider heeft immers tal van eigenschappen die AI nooit kan vervangen.
Nog niet zo lang geleden was AI een technologie die zich voornamelijk in bepaalde afdelingen van een organisatie deed gelden. Denk bijvoorbeeld aan de productielijnen van een maakbedrijf. Een tweetal jaar geleden kwam daar plots verandering in door revolutionaire ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI, en meer bepaald door de introductie van populaire tools zoals ChatGPT. Plots hoefde je helemaal geen datawetenschapper of AI-expert te zijn om ermee aan de slag te gaan. Intussen verkenden de meeste bedrijven het potentieel van AI op de werkvloer.
AI biedt zowel kansen als risico’s voor leidinggevenden
Ook voor de rol van leidinggevenden in een organisatie biedt AI potentieel. Aan de ene kant kan je met behulp van AI gigantische hoeveelheden data analyseren, razendsnel patronen herkennen en voorspellingen doen die goed van pas komen bij het nemen van strategische beslissingen over de toekomst. Aan de andere kant creëert de technologie ook inzichten die helpen om het aansturen van medewerkers in een team zoveel mogelijk te personaliseren. Op die manier vergroten leiders de betrokkenheid en de motivatie van hun mensen. En kunnen ze meer dan ooit inzetten op een werkcultuur die talent aantrekt en aan boord houdt.
Er zijn ook risico’s verbonden aan AI-infused leiderschap.
Michael Verveckken, Managing Director Fujitsu Benelux
Dat klinkt allemaal heel mooi, maar er zijn ook risico’s verbonden aan zo’n AI-infused leiderschap. Leiders moeten erover waken dat AI de menselijke kant van hun rol niet wegneemt. Iedereen heeft ChatGPT al eens gebruikt om een mail te schrijven, maar in de communicatie met medewerkers kan dit een negatief effect hebben. Hoe sterk AI ook in elkaar zit, vandaag creëert de technologie meestal vrij eentonige en afstandelijke teksten. Je moet al heel bedreven zijn in het spelen met prompts om output te genereren die perfect aansluit bij de accenten van jouw leiderschapsstijl of bij de algemene cultuur van je organisatie.
De ontmenselijking van de werkplek
Artificiële intelligentie werkt het best wanneer de technologie hand in hand gaat met de inbreng van menselijke gebruikers. Natuurlijke leiders beschikken over unieke eigenschappen die AI nooit zal kunnen vervangen. Empathie is hier een goed voorbeeld van, evenals creativiteit en het vermogen om de ethische kant van beslissingen te beoordelen. Dat laatste is een belangrijke uitdaging voor leiders die AI-technologie in hun dagelijks werk integreren. Want hoe weet je zeker dat de technologie eerlijk, transparant en zonder vooringenomenheid werkt?
Leiders die hier blind voor zijn, zullen op termijn een omgekeerd effect veroorzaken. Waar AI veel potentieel biedt om leiderschap te personaliseren, kan het zomaar leiden tot de ontmenselijking of dehumanisering van de werkplek. Met een werkcultuur die afstandelijk is en weinig ruimte laat voor persoonlijke interactie. In het slechtste geval leidt dit tot een gevoel van vervreemding onder de teamleden. Bovendien kan het nefast zijn voor de creativiteit en voor het bedenken van innovatieve ideeën. Tot slot heeft AI geen moreel kompas en moeten leiders waakzaam zijn voor beslissingen die bepaalde mensen in hun team benadelen of uitsluiten.
Mensen zijn het geheime ingrediënt van AI-infused leiderschap
Hoe integreer je AI dan in je manier van leiden? In de eerste plaats moet AI de eigenschappen van goede leiders versterken, niet vervangen. Daarom mag je een aantal taken zeker niet uit handen geven. Het uitbouwen van sterke relaties tussen je mensen, bijvoorbeeld. Of het aanmoedigen van samenwerking en innovatie binnen je team. Zorg er ook voor dat je altijd met een ethische bril naar de inzichten en beslissingen van AI kijkt. Vandaag is AI uitermate geschikt om te helpen bij tijdrovende taken zoals administratie. Als je de technologie hiervoor gebruikt, komt er meteen tijd vrij die je kunt besteden aan de mensgerichte aspecten van sterk leiderschap.
Tot slot vraagt het gebruik van AI ook voortdurend om training en opleiding, zowel voor leiders als voor teamleden die AI-tools gebruiken. Mensen moeten leren hoe ze met AI succesvol kunnen zijn en hoe ze de technologie op een verantwoorde en ethisch correcte manier gebruiken. Dat is trouwens niet alleen belangrijk op de werkvloer. AI maakt vandaag deel uit van ons professionele én persoonlijke leven. Soms beseffen we zelfs niet meer dat we met AI te maken hebben en dat de technologie de reden is waarom we iets op een bepaalde manier doen.
In de komende jaren zal de impact van AI alleen maar blijven toenemen. Leiders moeten daarom blijven focussen op het behouden van de menselijke kant van hun leiderschap. Sterker nog, in een door AI aangedreven werkplek zullen ze menselijker dan ooit moeten zijn. AI-infused leiderschap vraagt om meer focus op menselijke connectie, creativiteit en emotionele intelligentie. Leiders die AI op de juiste manier omarmen, kunnen zich eindelijk focussen op wat echt telt: mensen.
Dit is een ingezonden bijdrage van Michael Verveckken, Managing Director Fujitsu Benelux. Klik hier voor meer informatie over het bedrijf.