Vlaamse overheid lanceert Athumi: alles wat je moet weten over je datakluis

athumi datakluis

Het Vlaamse datanutsbedrijf is officieel gedoopt tot Athumi. Via datakluizen wil het project burgers zelf laten bepalen met wie ze hun data delen. Heeft het project kans op slagen?

Vlaams minister-president Jan Jambon heeft gisterenavond Athumi boven de doopvont gehouden. De overheid maakte begin dit jaar bekend een datanutsbedrijf uit de grond te willen stampen en dat gaat nu officieel van start onder de naam Athumi. Het doel van het project is om data ‘meer inzetbaar te maken voor meer bedrijven’, maar vooral ook om burgers meer controle te geven over wat met hun data gebeurt.

Daar is onder burgers veel vraag naar. Imec deed een rondvraag bij 2.500 Vlamingen en daaruit bleek dat burgers maar weinig vertrouwen hebben in technologiebedrijven als het op hun gegevens aankomt. 77 procent van de Vlamingen denkt dat internetbedrijven vooral bezig zijn met eigen gewin en dat ze niet het beste voorhebben met de gegevens die ze verzamelen. Met name gebrek aan transparantie over wat bedrijven met de gegevens doen, is een van de grootste ergernissen.

Wat is een datakluis?

Dit probleem wil Athumi aanpakken door persoonlijke gegevens in ‘datakluizen’ te stoppen en de sleutels daarvan aan de burgers zelf te geven, in plaats van de bedrijven die de gegevens opvragen. Het concept van een datakluis is door niemand minder dan Tim Berners-Lee, de ‘vader van het world wide web’, uitgedokterd. Met zijn Solid-project probeert Berners-Lee het internet te herorganiseren.

Een datakluis, of een pod, is een online platform waarin je persoonlijke gegevens bewaard zitten. Als een bedrijf gegevens uit je datakluis wil opvragen, kan het dat alleen maar doen als jij het daar de expliciete toestemming toe hebt gegeven. Hierdoor komen al je gegevens op één centrale plaats te zitten in plaats van verspreid over verschillende internetdatabases. Bovendien blijf jij eigenaar van de data in een kluis en kan je je toestemming ook terug intrekken.

We spraken hier in december over met Ruben Verborgh, professor gedecentraliseerde webtechnologie bij imec en UGent., die ons het probleem schetste dat Solid en Athumi willen oplossen. “Data zit vandaag heel ver van de mensen. Het is fundamenteel belangrijk om data dichter bij mensen te zetten en ze zo voor onszelf en onze economie te laten werken. Gegevens die wij genereren brengen nu op voor grote internationale bedrijven, eigenlijk voor iedereen behalve onszelf.”

Hoe werkt dat?

Hoewel het gedachtegoed van Solid al wel enkele jaren oud is, is het Athumi-project wel revolutionair. De Vlaamse overheid is namelijk de eerste overheid wereldwijd die de datakluizen beschikbaar gaat stellen aan burgers. Omdat de overheid dat niet alleen kan doen, heeft het enkele partners uit de private sector. Onder meer Microsoft ondersteunt het project, en ook itsme wordt als partner genoemd.

De toegang tot de datakluizen zal dus worden geregeld via itsme. In de identificatie-app zal je een overzicht kunnen bekijken van al je datakluizen Wil een bedrijf tot één van je kluizen bekomen, dan zal je gevraagd worden om aan te melden op je itsme-account om dat met je pincode of vingerafdruk te bevestigen. Anders dan itsme blijft Athumi voorlopig grotendeels in handen van de overheid, al moet het als een autonoom bedrijf kunne functioneren.

Welke gegevens zitten in mijn kluis?

De uitrol van Athumi staat nog in de kinderschoenen, maar in theorie kunnen gegevens van diverse aard in een datakluis zitten. Dit kan gaan van inloggegevens tot je diploma’s. Op termijn wil de Vlaamse overheid ook medische gegevens toevoegen aan de datakluizen, van gegevens die worden gegeneerd door wearables tot je medische dossiers.

Is dat verplicht?

We horen Hanz Rimmer van Het Eiland de vraag al stellen. De Vlaamse overheid wil op termijn iedere burger een digitale kluis toekennen. Uiteraard is het aan de burger zelf om te bepalen in welke mate je gebruik wilt maken van digitale datakluizen, welke gegevens je erin wilt stoppen en met wie je de gegevens deelt. Baas over eigen data, is de slagzin van het project.

“Data zit vandaag heel ver van de mensen. Het is fundamenteel belangrijk om data dichter bij mensen te zetten en ze zo voor onszelf en onze economie te laten werken.”

Ruben Verborgh, professor gedecentraliseerde webtechnologie bij imec en UGent

Datakluizen: de oplossing of een ideaalbeeld?

Nog lang niet iedereen binnen de IT-sector is overtuigd van de kans van slagen van Athumi. Dat een groot deel van de burgers vandaag bewuster is geworden van digitale privacy en de mogelijke risico’s van je data met iedereen te delen, tonen dat er wel vraag is naar een dienst als Athumi. Maar om het project te doen slagen, zullen ook private bedrijven mee in het project moeten stappen.

Naast Microsoft en itsme hebben ook Randstad en Doccle al hun zegen gegeven. Randstad wil Athumi bijvoorbeeld diploma’s van kandidaten op een privacyvriendelijke manier te delen met potentiële werkgevers. Dergelijke proefproject kunnen de uitrol van Athumi versnellen. Waar het schoentje knelt, is dat grote techbedrijven zoals Google en Meta net munt slaan uit de data die wij met hen delen. Zij zullen dus minder happig zijn om het beheer van de data weer aan de burgers te geven.

Hoe dan ook wordt Athumi een interessant project om de kans van slagen van het Solid-gedachtegoed uit te testen. Zullen burgers ooit volledige controle over hun gegevens krijgen, of is dit niet meer dan een onrealistisch ideaal?

nieuwsbrief

Abonneer je gratis op ITdaily !

  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.