De stijgende invloed van Microsoft bij OpenAI roept steeds meer vragen op. De Europese Commissie kondigt een onderzoek aan of er sprake is van een fusie in plaats van een investering.
Na chaos in de bestuurskamer bij OpenAI nam Microsoft de touwtjes strakker in handen. In november vorig jaar kreeg CEO Sam Altman verrassend zijn ontslag om enkele dagen later alweer terug te keren. Een nieuwe raad van bestuur werd aangesteld, waarin Microsoft een zitje kreeg. Dat laatste roept heel wat vragen op bij regulatoren. De Europese Commissie kondigt een onderzoek aan naar hoe de vork exact in de steel zit bij OpenAI.
Dit onderzoek kadert in een bredere studie over het ‘concurrentieniveau in de context van virtuele werelden en generatieve AI’, lezen we in de aankondiging. Daarbij zullen ‘enkele van de overeenkomsten die zijn gesloten tussen grote digitale marktspelers’ nauwer onder de loep worden genomen, waarna de Commissie ook Microsoft en OpenAI bij naam noemt. Met de AI Act probeert Europa de snel groeiende generatieve AI-markt onder controle te krijgen.
Investering of fusie?
De relatie tussen Microsoft en OpenAI is dan ook bijzonder te noemen. Beide partijen vonden elkaar in 2019 toen Microsoft een miljard dollar overschreef op de bankrekening van het toen nog onbekende OpenAI. Begin vorig jaar, vlak na de lancering van ChatGPT, volgde nog eens een investering van tien miljard dollar. Na die investering had Microsoft 49 procent van de aandelen van de commerciële tak van OpenAI in handen, die op papier door een non-profitorganisatie bestuurd wordt.
lees ook
Na de grote doorbraak: kan OpenAI bevestigen in 2024?
Tot nu toe niets vreemd, investeringen van grote enterprises in kleinere sectorspelers zijn schering en inslag in de techindustrie. Maar dat Microsoft nu ook in de raad van bestuur zit, verandert de situatie voor de Europese Commissie. Als Microsoft daadwerkelijk een actieve rol heeft achter de schermen bij OpenAI, kan je niet meer over een investering spreken, maar een fusie. Komt het onderzoek van de Europese Commissie ook tot die conclusie, dan zou dat de deuren voor een vervolgonderzoek openen in hoe die fusie de AI-markt beïnvloedt.
De Europese Commissie is overigens niet de eerste en enige partij die deze vraag opgooit. Het Verenigd Koninkrijk kondigde eind vorig jaar al een onderzoek aan en de Duitse marktwaakhond had enkele dagen voor de minicrisis bij OpenAI zijn bevindingen openbaar gemaakt. “Als Microsoft in de toekomst zijn invloed op OpenAI zou vergroten, zal opnieuw moeten worden onderzocht of er een meldingsplicht bestaat onder het mededingingsrecht”, luidde de conclusie van de Bundeskartellamt.