Apple krijgt een monsterboete van de Europese Commissie. Omdat de Amerikaanse iPhonebouwer zich anticompetitief opstelt tegenover concurrenten van Apple Music, mag het bedrijf een cheque van 1,8 miljard euro uitschrijven. Apple gaat in beroep.
De Europese Commissie legt Apple een boete op van 1,8 miljard euro voor misbruik van zijn dominante marktpositie. De uitspraak is het gevolg van een klacht die Spotify in 2020 indiende en zat er al even aan te komen. De straf is zwaarder dan verwacht: Apple krijgt voor het eerst een rechtstreekse boete van de Commissie en het is meteen de op twee na hoogste uitgeschreven door de Unie.
Anti-steering
Europa is traditioneel niet zo tuk op anticompetitief gedrag en de zaak van Apple is in zijn essentie niet zo heel complex. Wie Apple Music gebruikt, kan zich binnen het ecosysteem van Apple gewoon abonneren aan een normale prijs. Gebruikers die een concurrent zoals Spotify overwegen, zien echter veel hogere prijzen: Spotify moet voor verkoop via het ecosysteem van Apple immers commissie betalen op aankopen, en rekent die door aan klanten.
Koop je je abonnement rechtstreeks bij Spotify, dan betaal je wel een normale en competitieve prijs, maar Apple verbiedt Apple Music-concurrenten om die prijs te adverteren. Aangezien Apple heer en meester is in het iPhone-ecosysteem, misbruikt het zo zijn machtspositie om de eigen muziekdienst aan te prijzen ten koste van die van de concurrentie. De EU noemt die praktijk Anti-steering.
Concreet mogen ontwikkelaars op iOS in het algemeen:
- hun gebruikers niet informeren over de prijzen van abonnementen buiten de app;
- iOS-gebruikers niet informeren over het prijsverschil veroorzaakt door de Apple-commissie;
- geen links in hun apps stoppen die gebruikers naar een webpagina leiden waar de alternatieve prijzen staan vermeld. Een Apple-klant informeren over het prijsverschil via mail mag evenmin.
Illegaal voordeel
Dat is dus illegaal, beslist de commissie, en dat op basis van artikel 102(a) van het verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. De anti-steering-praktijken zijn noch nodig, noch proportioneel om de commerciële belangen van Apple te vrijwaren, klinkt het.
De EU merkt op dat Apple bijna tien jaar geprofiteerd heeft van zijn positie en klanten significant hogere prijzen heeft laten betalen voor muziekstreaming-abonnementen. Ook de gebruikservaring was slechter omwille van de Apple-praktijken, aangezien iOS-gebruikers manueel moesten zoeken naar relevante deals uit de app.
Afschrikking
De commissie nam zowel de duur, de ernst en het geldvoordeel van Apple mee in de bepaling van de boete. De omzet en marktwaarde zijn eveneens factoren. De commissie merkt verder nog fijntjes op dat Apple foutieve informatie heeft ingezonden in de administratieve procedure. Zo komt het totaalbedrag neer op 1,8 miljard euro. Zo’n hoog bedrag is nodig om Apple in de toekomst af te schrikken, klinkt het. Tot slot moet Apple zijn anti-steering-praktijken beëindigen, tenzij het in de toekomst nog eens een boete wil.
Ter referentie is het misschien nog relevant om te weten dat Apple in december 2023 zo’n 73,1 miljard dollar aan cash ter beschikking had. CEO Tim Cooke kan de monsterboete met andere woorden per direct betalen moest hij willen.
Hij wil echter niet: Apple gaat in beroep en claimt dat Spotify eigenlijk gewoon onbeperkte gratis toegang wil tot de eigen diensten. Gezien de lengte van het onderzoek door de commissie en de argumentatie voor de straf lijkt die visie niet te zullen resoneren in Europa, maar Apple kan een definitief vonnis zo wel flink vertragen. Apple roept naar goede gewoonte argumenten rond veiligheid en vertrouwen in. Die gebruikt het merk steevast wanneer het antitrustzaken moet argumenteren, ook al doen ze in casu niet ter zake.