ASML wil zijn faciliteiten uitbreiden en overweegt daarbij een verhuis naar het buitenland. De Nederlandse regering werkt aan een ‘masterplan’ om ASML toch in Nederland te houden.
Het hoofdkwartier en de productiefaciliteiten van ASML zijn vandaag gevestigd in de Nederlandse gemeente Veldhoven, nabij Eindhoven, maar het is geen garantie dat dat zo zal blijven. ASML wil uitbreiden en de fabrikant van EUV-machines laat steeds duidelijker merken dat het een verhuis naar het buitenland niet uitsluit. Daar moet de Nederlandse overheid niets van weten: onder de codenaam ‘Operatie Beethoven’ werkt het aan een plan om ASML te overtuigen in Nederland te blijven, schrijft De Telegraaf.
Verhuis naar Frankrijk
Deel van het conflict is een recente motie die de Nederlandse Kamer aannam om belastingvoordelen voor expats af te bouwen. Dat beschouwde ASML als een kaakslag, want het bedrijf is grotendeels afhankelijk van buitenlandse werknemers: veertig procent van het werknemersbestand in Veldhoven heeft geen Nederlandse nationaliteit. Dat voorstel, in combinatie met een tekort aan woningen om die buitenlandse werknemers te huisvesten, is voor ASML de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen.
lees ook
ASML geeft kerstcadeau aan Intel: eerste high-NA EUV-scanner
“Als we die mensen hier niet kunnen krijgen, gaan we naar een plek waar we wél kunnen groeien. Pas op, want straks krijg je precies waar je om vraagt”, gaf CEO Peter Wennink de regering eerder dit jaar al een duidelijke waarschuwing. ASML zou een verhuis naar Frankrijk overwegen. De Franse overheid pompt, anders dan in Nederland, vele miljoenen euro’s in de ontwikkeling van de nationale chipindustrie en doet niet moeilijk over het aanwerven van buitenlandse werkkrachten.
Operatie Beethoven
De verhuisplannen van ASML doen de alarmbellen afgaan in Den Haag. Een plan onder de naam ‘Operatie Beethoven’ zou zijn opgesteld om ASML in Nederland te houden. De regering wil luisteren naar de eisen van ASML en in het mate van het mogelijke ook bereid zijn daar aan toe te geven.
Niemand minder dan uittredend premier Mark Rutte (VVD) moeit zich persoonlijk met de zaken. Gisteren nodigde hij Wennink uit op de koffie. Wennink heeft over dat gesprek gezegd verheugd te zijn dat er naar hem wordt geluisterd, maar dat er nog steeds ‘een kloof bestaat tussen waar het bedrijfsleven mee bezig is en wat de politiek denkt wat nodig is’, aldus ANP. De plooien zijn nog niet helemaal gladgestreken. Wennink geeft op 24 april officieel de fakkel door aan Christophe Fouquet: nota bene een Fransman. Of dat ook meespeelt in de verhuisplannen van ASML, laten we in het midden.
Economisch en strategisch belang
Nederland kan het zich economisch niet veroorloven om ASML te laten vertrekken. ASML is één van de grootste in Nederland gevestigde multinationals. In het recente verleden zagen de noorderburen ook al Shell en Unilever hun hoofdkantoren uit Nederland verplaatsen. Als ASML nu ook zou vertrekken, zou dat een economische uppercut zijn.
Tegelijkertijd zal Frankrijk maar al te graag ASML zien komen. Het bedrijf is niet alleen voor Nederland, maar voor de globale chipproductie van onschatbaar strategisch belang. ASML is één van de enige bedrijven ter wereld die EUV-machines maakt. Door die unieke positie is het bedrijf, net zoals het Belgische imec, meer dan het lief is de inzet van geopolitiek getouwtrek. ASML mag sinds het ingaan van 2024 geen machines meer leveren aan China: een maatregel waar het ook al niet zo tevreden mee is. De Amerikaanse overheid wil die beperkingen zelfs nog uitbreiden naar reparatie en onderhoud van verkochte machines.