De MIL-STD-810G-tests zijn van technische standaard naar populaire marketingterm geëvolueerd. Lenovo gaat er op zijn website bijvoorbeeld prat op dat ThinkPads dergelijke tests doorstaan en ook HP onderwerpt zijn ProBooks, ZBooks en EliteBooks eraan. De vlag dekt echter een brede lading: lang niet iedere laptop die gecertificeerd is, is ook even sterk.
MIL-STD-810G is een reeks van teststandaarden opgesteld en onderhouden door de verschillende takken van het Amerikaanse leger. De standaard omvat 28 verschillende tests, die op hun beurt zijn onderverdeeld in methodes en procedures. Fabrikanten van toestellen allerhande pakken maar al te graag uit met MIL-STD-certificering, omdat het militaire karakter van de tests robuustheid suggereert. De complexiteit van de standaard maakt echter dat de disclaimer ‘MIL-STD-getest’ in de praktijk hol en soms zelfs misleidend is.
Welke lading dekt de vlag?
HP en Lenovo pakken uit met MIL-STD-810G-certificatie voor hun zakelijke laptops. Alle X- en T-modellen en Lenovo’s ThinkPad-reeks worden gecertificeerd, net zoals ProBook-, EliteBook- en ZBook-laptops uit HP’s zakelijke gamma. Betekent dat dan dat de toestellen even robuust zijn? En wat houdt dat dan precies in?
Om dat te weten, moet je ontdekken welke tests iedere fabrikant precies uitvoert. De laatste jaren is met name Lenovo daar een stuk transparanter over geworden, terwijl we van HP al altijd snelle en complete informatie kregen. Voor dit stuk stelden we dezelfde vraag aan alle belangrijke fabrikanten van zakelijke laptops: Worden toestellen MIL-STD-810G-getest en zo ja, welke toestellen worden onderworpen aan welke tests?
Welke toestellen worden onderworpen aan welke tests?
Om MIL-STD-810G-gecertificeerd te zijn, moet een fabrikant bijlange niet alle 28 tests op z’n hardware uitvoeren. In theorie zou één test volstaan om de claim te maken. In de praktijk beperken fabrikanten zich tot een handvol relevante categorieën en tests.
Tests, procedures en variaties
Lenovo onderwerpt z’nn ThinkPads aan 22 verschillende tests (procedures) in twaalf testdomeinen. De toestellen hebben ze allemaal doorstaan. Onder een testdomein verstaan we een categorie zoals ’temperatuurschokken’. Een procedure is dan de eigenlijke test. Lenovo test zijn toestellen bijvoorbeeld op temperatuurschokken volgens procedure 1-A en 1-B. 1-A houdt in dat een laptop een eenmalige schok van een eerste naar een tweede temperatuur overleeft zonder bijwerkingen. 1-B is een variant daarop, waarbij het toestel opnieuw naar de oorspronkelijke temperatuur wordt gebracht. Lenovo voert de tests uit tussen +60°C en -25°C.
Van HP weten we dat het gros van de toestellen drie procedures doorstaat, waarbij de derde herhaaldelijke schokken betreft. Het temperatuurverschil is hier groter: +60°C naar -50°C en omgekeerd, tot driemaal toe. Om te weten waartegen een toestel echt bestand is, moet je in eerste instantie weten welke tests aan de basis liggen van de MIL-STD-810G-claim. Vervolgens kan je naar de gebruikte procedures kijken om de waarde van iedere test in te schatten.
Lenovo
Lenovo haalt zijn Thinkpads zoals gezegd door 22 verschillende tests in volgende categorieën:
- Lage druk
- Hoge temperatuur
- Lage temperatuur
- Temperatuurschok
- Zonnestraling
- Luchtvochtigheid
- Zand en stof
- Explosieve omgeving
- Vibratie
- Fysieke schokken
- Schimmel
Dat zijn een heleboel tests die zeker volstaan om uit te pakken met MIL-STD-810G-certificering. Sommige tests zijn erg relevant, zoals de temperatuurschok (je wil niet dat er iets losklikt wanneer je uit een warm kantoor de vrieskoude instapt). Het nut van luchtvochtigheid, zand- en stofbestendigheid, en de mogelijkheid om het toestel veilig te gebruiken in omgevingen met explosiegevaar, spreken eveneens voor zich. Andere tests zijn dan weer minder relevant voor de gemiddelde gebruiker. Tenzij je je Lenovo-laptop enkele maanden in een vochtige kelder plant te leggen, zal schimmelvorming niet meteen een groot probleem zijn.
HP
Van HP kregen we een uitgebreide lijst door van alle recente toestellen en de tests die ze doorstonden. Dat varieert van toestel tot toestel, maar in de regel kan je stellen dat HP net iets uitgebreider test dan Lenovo. Voor bijvoorbeeld de HP EliteBook Dragonfly gaat het om volgende tests:
- Valtest
- Functionele schoktest
- Vibratie
- Zand en stof
- Luchtvochtigheid
- Hoogte
- Hoge temperatuur
- Lage temperatuur
- Temperatuurschokken
- Bevriezen en ontdooien
- Fysieke schokken
Iedere categorie kan zoals gezegd verschillende tests omvatten. Al naargelang het toestel voert HP bijvoorbeeld een drietal vibratietests uit onder verschillende parameters.
Dell
Dell is er minder vocaal over, maar voert ook MIL-tests uit op zijn zakelijke toestellen. Van de fabrikant kregen we een overzicht van de tests voor recente modellen uit de Latitude-serie. De categorieën van de tests zijn best gelijkaardig aan die van Lenovo en HP. We nemen de Latitude 7400 als voorbeeld. Die is gecertificeerd voor in totaal 17 tests in volgende categorieën:
- Hoogte (luchtvervoer)
- Hoge temperatuur
- Lage temperatuur
- Luchtvochtigheid (enkel in transport)
- Zand en stof
- Trillingen
- Bevriezen en ontdooien
- Temperatuurschokken
- Fysieke schokken
Voor sommige toestellen, zoals laptops uit de 3100-reeks, voert Dell eigen valtests uit. Daarbij worden de toestellen tien keer vanop 76 cm op staal gedropt in clamshell-modus, en 26 keer in verschillende hoeken vanop 120 cm op een houten ondergrond. Dell voert de tests niet uit als onderdeel van het gecertificeerde MIL-STD-proces, maar houdt het net als Lenovo op interne tests. Bovendien maken de testdocumenten voor de meer high-end toestellen geen melding van die eigen valtests. Dell lijkt zich voor de droptests vooral op het educatieportfolio te richten.
Fujitsu
Fujitsu stelt dat alle professionele laptops getest worden volgens MIL-STD-810G-standaarden en illustreert die claim met twee testrapporten, één van de Lifebook U759 en één van de Stylistic Q409. We focussen op de Lifebook, omdat die het meest representatief is voor traditionele laptops. De tests zijn, zoals het hoort, uitgevoerd door een onafhankelijk lab.
Fujitsu voert in totaal negen tests uit in deze categorieën:
- Valtest
- Hoogte
- Lage temperatuur
- Hoge temepratuur
- Luchtvochtigheid
- Schokken
- Vibratie
- Stof
Dynabook
Dynabook, het vroegere Toshiba, vertrouwt niet alleen op MIL-STD maar ook op TÜV Rheinland-tests. We kregen nog geen testdocumenten voor concrete toestellen door, maar wel een algemene samenvatting. Alle Dynabook-modellen uit de X-reeks, alsook de Tecra A40, worden op de pijnbank gelegd. Dynabook claimt dat zijn toestellen geslaagd zijn voor tests in de volgende categorieën:
- Valtest
- Hoge temperatuur
- Lage temperatuur
- Hoogte
- Luchtvochtigheid
- Vibratie
- Schokken
- Straling
- Stof
- Bevriezen en ontdooien
De laptopbouwer voegt daar nog aan toe dat de toestellen vier extra TÜV-tests overleven. Het gaat om een extra valtest, een test die drie jaar aan intens gebruik moet simuleren, een druktest waarbij het toestel geconfronteerd wordt met een gespreid gewicht van 200 kg op het gesloten deksel en een morstest, waarbij 30 centiliter aan vocht op de laptop terechtkomt. In dat geval moet het toestel drie minuten blijven werken, wat in principe voldoende tijd is om je werk veilig te bewaren en de laptop af te sluiten.
MSI
Ook MSI’s zakelijke laptops passeren de MIL-STD-810G-pijnbank. Dat geldt voor modellen uit de Summit-, Prestige-, Modern- en Creator-line-ups. De toestellen ondergaan tien verschillende tests, waar MSI op z’n website over communiceert. Op die website vind je eveneens welke exacte toestellen voor de MIL-tests geslaagd zijn. Een exact rapport met meer details ontvingen we nog niet. De laptops van MSI halen volgens de fabrikant een badge voor volgende onderdelen:
- Hoge druk
- Lage druk
- Schokken
- Vibratie
- Mechanische vibraties tijdens transport
- Hoge temperatuur
- Lage temperatuur
- Luchtvochtigheid
- Zoute mist
- Zand en stof
De valtest
Het belangrijkste verschil is naar onze mening de valtest. Lenovo’s ThinkPads zijn niet gecertificeerd voor de MIL-STD-810G-valtest en de laptops van Dell en MSI evenmin. Alle zakelijke laptops die HP de afgelopen jaren maakte, van ProBook over EliteBook tot ZBook, hebben de MIL-STD-810G-valtest wel doorstaan. Van Dynabook missen we zoals gezegd testdocumenten, maar de fabrikant claimt duidelijk dat de MIL-STD-gecertificeerde toestellen dezelfde valtest overleven en ook de Fujitsu-laptops overleven een hard contact met de grond.
Om de valtest te doorstaan, worden de laptops in zowat alle verschillende richtingen en configuraties van een hoogte van ongeveer 76 cm op de grond gedropt. Die hoogte moet overeenkomen met de gemiddelde hoogte van een bureau. De toestellen worden zowel open als gesloten richting grond gestuurd, en komen op alle mogelijke kanten terecht. Dat betekent dat je een HP-laptop, een Fujitsu-toestel of een Dynabook in principe veilig op de grond kan laten vallen.
Vrijwel alle toestellen worden getest volgens methode 516.7 procedure IV, of de ‘transit drop’-test in de volksmond. ‘Transit’ impliceert hier dat het om een niet-operationele test gaat. De laptop is met andere woorden uitgeschakeld tijdens het vallen. Dat maakt vandaag iets minder verschil aangezien HDD’s met hun bewegende onderdelen een zeldzaamheid zijn geworden in laptops en er zo fysiek geen groot onderscheid meer is tussen een toestel dat ingeschakeld is en eentje dat uit staat. De test toont aan dat de laptop na de val nog werkt. Laat je het ding vallen terwijl je aan het werk bent, mag het met andere woorden gerust uitvallen.
Lenovo claimt dat zijn toestellen tegen gelijkaardig valmisbruik bestand zijn aan de hand van interne tests, maar kan die claim niet staven met een MIL-STD-810G-certificaat. Voor Dell zien we eveneens resultaten van eigen in-house tests, die slechts uitgevoerd worden op een handvol toestellen uit het gamma.
We kunnen ons inbeelden dat een valtest naar duurzaamheid toe relevanter is voor een potentiële koper dan bijvoorbeeld een druktest. Dat MIL-STD-810G voor HP betekent dat de laptops van je bureau mogen donderen en voor Lenovo niet, zal je nooit afleiden uit de marketingcommunicatie.
MIL-STD-getest, niet gegarandeerd
Betekent dat nu dat je mag aankloppen bij HP wanneer je laptop toch niet meer opstart na een val, of bij Lenovo wanneer je moederbord beschimmeld is? Dat niet. MIL-tests hebben geen impact op de garantie gekoppeld aan een toestel. Ze moeten een gebruiker het vertrouwen geven dat een uitgebreid testproces heeft uitgewezen dat een toestel tegen een stootje kan, maar dat garandeert niet dat je geen pech kan hebben. Tuimelde je laptop van je bureau en is het toestel toch stuk, dan zullen ze bij HP oprecht verrast zijn, maar dat ongeval is daarom niet gedekt door de garantie.
MIL-tests hebben geen impact op de garantie gekoppeld aan een toestel.
Dat betekent bovendien dat de beweringen van MIL-STD-810G-specificaties moeilijk te controleren zijn. Wanneer we reviewsamples krijgen van pakweg de nieuwste Lenovo- of HP-laptops, dan verwacht de fabrikant om die toestellen terug te krijgen zonder dat we ze 26 keer de grond op duwden. Ervaring die we in de loop der jaren opdeden leert ons wel dat met name de EliteBooks van HP tegen een stootje kunnen, wat niet betekent dat ze 100 procent ongeschonden uit een val komen. Cosmetische schade aan het chassis heeft immers geen impact op de uitkomst van de MIL-tests.
MIL is niet rugged
Vergelijk toestellen die MIL-STD-810G-getest zijn dus niet met echte rugged laptops van bijvoorbeeld Panasonic. Die dingen zitten niet voor niets in een veel loggere behuizing. Ze zijn niet gewoon gemaakt om een accident te overleven, maar om herhaaldelijk misbruik gegarandeerd voor lange termijn te overleven. Lange termijn is in het geval van Panasonic vaak vijf jaar of zelfs meer, wat een stuk langer is dan de vernieuwingscyclus van een traditionele businesslaptop.
Rugged is in veel gevallen natuurlijk overkill. Voor tenders bij grote bedrijven is robuustheid en betrouwbaarheid desalniettemin een factor. MIL-tests kunnen in dat geval een vereiste zijn om aan te tonen dat het IT-departement van een grote organisatie niet fulltime zal bezig zijn met het repareren van laptops, wanneer bijvoorbeeld de laptoptas van een medewerker onzacht in aanraking kwam met de deur van een lijnbus bij het uitstappen.
Laat je niet misleiden
Wat moet je nu onthouden? Om competitief te zijn, moeten alle zakelijke laptops vandaag tegen een stootje kunnen. Geen van de fabrikanten van zakelijke toestellen maakt fragiele laptops. Dat gezegd zijnde, moet je argwanend staan tegenover het label ‘MIL-STD-810G-getest’. Dat is een label voor een grote doos. Die kan vrijwel leeg zijn, of boordevol waardevolle tests zitten. Ga dus niet af op de slogan, maar onderzoek welke tests de fabrikant precies uitvoerde en idealiter ook hoe.
lees ook
Waarom een rugged laptop dikker en duurder is
De belangrijkste test voor klassiek laptopgebruik is vermoedelijk de valtest. We gaan er allemaal van uit dat een laptop een lange vlucht overleeft, een pendeltocht door de vrieskoude aan kan en de trillingen op een trein bolwerkt. Interessanter is de vraag of een val van het bureau het toestel stuk zal maken. Wat dat betreft zien we een groot verschil. Gebruik je MIL-STD-810G-certificatie als leidraad, wat gezien de onafhankelijke tests geen slechte reflex is, dan hebben enkel HP, Dynabook en Fujitsu de juiste papieren in huis.
Besef tot slot dat de fabrikanten met de tests vooral willen aantonen dat de laptops zaken kunnen overleven waar ze in essentie niet voor gemaakt zijn, zoals trillingen of schokken. Is dergelijk misbruik de norm, dan moet je richting semi-rugged of fully-rugged laptops kijken.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 16/03/2020. Het werd geüpdatet op 14/06/2023 met de recentste informatie.