Elke consument, ZZP’er of MKB’er die op zoek is naar een NAS, of overweegt er een te kopen, komt vroeg of laat de namen van QNAP en Synology tegen. Aangezien we recent modellen van beide fabrikanten onder handen hebben genomen, leek het ons wel eens leerzaam om de twee naast elkaar te zetten en eens te bekijken wat je nu met welk apparaat kan.
Een NAS-server is in de basis een server met een grote opslagcapaciteit. Consumentenmodellen hebben vaak twee of vier schijven, terwijl zakelijke modellen er 4, 5, 8, 12 of zelfs 24 hebben. Deze schijven configureer je bij voorkeur in een RAID-array, waardoor de data verspreid wordt over verschillende schijven en er altijd een kopie aanwezig is. Afhankelijk van het RAID-type kunnen er één of twee schijven sneuvelen voordat er data verloren gaat.
Na aanschaf en installatie van een QNAP of Synology NAS, kan je inloggen in het besturingssysteem via het control panel dat met je browser is te benaderen. Weet je het ip-adres niet van je browser, dan kan je op Windows bij ‘Deze Computer’ en ‘Apparaten’ gewoon dubbelklikken op de NAS. Mocht dat om een of andere reden niet goed werken, kan je ook gebruik maken van de QFinder-app van QNAP of van Synology Assistent die je gratis kunt downloaden van de websites van QNAP en Synology.
Het QNAP QTS-besturingssysteem is samen met DSM van concurrent Synology een van de meest uitgebreide besturingssystemen voor NAS-servers. Beide systemen lijken enorm veel op elkaar en in sommige gevallen overlappen zelfs bepaalde onderdelen elkaar qua naamgeving.
Het idee achter deze besturingssystemen is toch wel dat iedereen ermee moet kunnen werken. Met een paar muisklikken kan je de instellingen aanpassen of iets configureren en daarna in gebruik nemen. Beide worden geleverd met een basisset aan mogelijkheden en apps, maar is vervolgens nog via een applicatiewinkel, App Center of Package Center, uit te breiden met nog honderden apps.
De apps die beschikbaar zijn voor QTS en DSM lopen uiteen van populaire open source projecten, tot apps specifiek ontwikkeld voor consumenten of juist voor bedrijven, hierover later meer.
QTS en DSM zijn zoals gezegd besturingssystemen voor NAS-servers, waardoor opslag in principe de basisfunctionaliteit is, maar daar bovenop bieden beide bedrijven nog andere mogelijkheden. Zo heeft QNAP behoorlijk wat modellen voorzien van HDMI-poorten zodat je de servers ook als cliënt kan gebruiken. Daarnaast kunnen beide systemen worden gebruikt om camera’s in het netwerk te beheren, op te nemen en te analyseren.
In dit artikel gaan we dieper in op NAS-servers en de verschillende toepassingen.
NAS voor de consument
Op Techzine richten we ons voornamelijk op de prosumer en de (klein-)zakelijke gebruiker, maar aangezien QTS en DSM dermate uitgebreid zijn en we geen features willen onthouden voor onze lezers, gaan we ook even kort in op de mogelijkheden voor consumenten.
Als je als consument kiest voor een QNAP- of Synology-NAS, dan kies je waarschijnlijk voor een 2-bay of een 4-bay, die zijn prijstechnisch het meest interessant en bieden voor de meeste gebruikers voldoende opslagcapaciteit en rekenkracht. Intern zijn deze servers voorzien van ARM-processoren of lichte AMD- of Intel-processoren.
Voor thuisgebruik zal je de NAS waarschijnlijk inzetten als mediacenter, zodat je eenvoudig al je foto’s, films of muziek kan afspelen vanaf de NAS. Hiervoor biedt de servers van QNAP en Synology onder meer Photo Station, Audio/Music Station en Video Station. Kort samengevat kan je hiermee eenvoudig je mediabestanden afspelen, dit kan op een televisie zijn via DLNA, maar ook via een ChromeCast en Google Cast of een Apple TV met Airplay.
Voor de lezers die nog met regelmaat hun “legale” content downloaden via torrents en nieuwsgroepen, is er ook voldoende functionaliteit aanwezig. De bedrijven bieden hiervoor zelf de Download Station aan. Via andere kanalen zijn ook apps als Couch Potato, SABnzbd en Sick Beard te verkrijgen. Het bekende Plex Media Server is overigens ook in beide applicatiewinkels te vinden.
Naast het beheren, downloaden en afspelen van mediabestanden zijn er voor thuisgebruikers nog meer interessante apps te vinden. Wat te denken van bijvoorbeeld Domotz, een app waarmee het opzetten van een smart home mogelijk is. Of CloudLink (QNAP) / Cloud Station Server (Synology) waarmee je direct vanaf je smartphone toegang hebt tot je NAS en eventueel ook automatisch alle foto’s op je smartphone kan synchroniseren naar je NAS. Of QmailAgent (QNAP), waarmee je al je verschillende e-mail adressen kan combineren in één mailbox en waarbij al je e-mail ook staat opgeslagen op je NAS.
Zo kunnen we nog wel even doorgaan en naast de apps die in de applicatiewinkels staan zijn er ook nog de nodige packages die je handmatig kunt installeren.
NAS voor MKB
Een NAS is leuk voor thuisgebruik, maar de meeste functionaliteit is toch gericht op prosumer en (klein-)zakelijk gebruik. Natuurlijk is cloudopslag de afgelopen jaren steeds populairder geworden en kiezen ook steeds meer bedrijven voor Dropbox, Box, OneDrive of misschien zelfs wel HiDrive.
Er zijn echter ook bedrijven die hun data vooral in eigen hand willen houden en niet ergens opgeslagen in een extern datacenter. Voor die bedrijven is een NAS een prima optie. Ook voor bedrijven die nog niet beschikken over een razendsnelle internetverbinding en wel snel bij hun bestanden willen kunnen is een NAS prettiger werken.
Een NAS plaats je namelijk gewoon in het bedrijfsnetwerk en is met 1000 Mbit/s te benaderen of als je echt een goed netwerk hebt zelfs met 10 Gbit/s. QNAP en Synology leveren beide een hele ruime keuze aan modellen voor bedrijven. Kleinere modellen van 4, 5 of 6 bays, maar ook grotere van 12 of 24 bays. Is dat nog niet genoeg, dan kun je bij beide fabrikanten zogeheten expansion units kopen, extra opslag die je aan een bestaande NAS kunt hangen. Aan de binnenkant van de NAS-servers lopen de specificaties ook zeer uiteen, van Intel Atom of Celeron tot modellen met Core i- of zelfs Xeon-processoren.
Sinds ongeveer een jaar hebben de SSD-slots ook hun intrede gedaan, waarbij het mogelijk is om SSD’s in de NAS-servers te bouwen die kunnen zorgen voor extreem snelle caching, waardoor bestanden nog sneller zijn op te slaan of te benaderen.
Over harde schijven gesproken, de hardeschijffabrikanten ontwikkelen speciale schijven die geschikt zijn voor in NAS-servers. Deze zijn net iets duurder, maar hebben als het goed is wel een langere levensduur. Op de redactie gebruiken we voor het testen van NAS’en bijvoorbeeld altijd (al wat oudere) Western Digital RE-schijven (RAID Edition).
Gebruikers en groepen
Als we kijken naar de basisfunctionaliteit van DSM en QTS, dan kan elke werknemer binnen een bedrijf een eigen gebruiker krijgen op de NAS. Dit kan handmatig of worden gekoppeld aan een bestaande Active Directory. Elke gebruiker kan hierdoor inloggen op de NAS en bij zijn persoonlijke bestanden komen.
Gebruikers zijn net als bij een Active Directory in te delen in groepen, deze groepen kunnen net als gebruikers ook weer rechten hebben. Hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om een speciale map te hebben met documenten voor de marketingafdeling, waar ook alleen de marketingafdeling toegang toe heeft. Synology gaat zelfs nog een stapje verder, die bieden een package aan waarmee je de Active Directory zelfs op de server kan draaien, hierbij wordt gebruik gemaakt van Samba.
Natuurlijk is het bij beide merken mogelijk om de Active Directory gebruikersprofielen op de NAS op te slaan. Wel is het dan aan te raden om een high-end model te kiezen met meer dan vier schijven, SSD-caching en meerdere netwerkaansluitingen of indien mogelijk een 10 Gbit/s connectie. Je wil natuurlijk niet dat je werknemers of collega’s lang moeten wachten na het inloggen.
Door alle bestanden binnen een organisatie centraal op de NAS op te slaan en ervoor te zorgen dat er minder op de lokale pc’s kan worden opgeslagen is de kans op dataverlies kleiner. Wel is het natuurlijk zaak om de backups goed te regelen, waarover later meer.
Zakelijke applicaties
In de basis is een zakelijke NAS dus vooral een server waarop alle bedrijfsdata wordt opgeslagen. Als dit is ingeregeld komen eigenlijk pas de vervolgstappen aan bod en die lopen zeer uiteen. Het is namelijk afhankelijk van de behoefte van het bedrijf.
Een bedrijf met veel klantcontact kan er bijvoorbeeld voor kiezen om de NAS te voorzien van een CRM-systeem waar bepaalde werknemers gebruik van kunnen maken. Beide systemen bieden hiervoor SugarCRM en vTiger CRM.
Op de QNAP vinden we ook nog Signage Station, een applicatie waarmee het mogelijk is om advertenties te maken, te beheren en uit te rollen naar reclameschermen. Dit is vooral handig voor bedrijven die gebruikmaken LFD’s (large format displays), denk bijvoorbeeld aan winkels.
Synology heeft recent een compleet webbased Office-pakket toegevoegd aan zijn NAS. Waarmee het probeert een waardig alternatief te bieden voor Google Docs en Microsoft Office Online. Dit product is nog redelijk nieuw, maar voor een eerste versie helemaal niet slecht (in onze review van DSM 6.1 lees je hier nog meer over). Daarmee weet Synology dus een alternatief te bieden voor de cloud.
Op de volgende pagina’s gaan we nog verder in op alle overige uitbreidingen, zoals het beheren van camera’s, het gebruik van allerlei verschillende webapps en virtualisatie.
Camera’s – Surveillance Station
In veel bedrijven hangen tegenwoordig camera’s. Dit kan zijn om de winkelvoorraad te beschermen, uit veiligheidsoverweging tegen inbraak of als preventie om overvallen te voorkomen. De afgelopen jaren hebben we een behoorlijke vooruitgang gezien als het gaat om de kwaliteit van betaalbare camera’s, die we hier op Techzine ook regelmatig bespreken. Een ding wat nog veel camera’s in dit segment met elkaar gemeen hebben, is dat de manier waarop je ze kan beheren en de beelden kan terugkijken vaak bar slecht is geregeld. Hiervoor komt nog veel oude technologie om de hoek kijken die nog maar amper werkend is te krijgen.
Daar komen opnieuw de NAS-servers van QNAP en Synology om de hoek kijken, die hebben namelijk wel goede applicaties ontwikkeld om je camera’s mee te beheren, op te nemen en waar nodig de beelden terug te kijken. Op beide systemen wordt hiervoor gebruikgemaakt van het zogenaamde Surveillance Station.
In deze applicaties kunnen camera’s eenvoudig worden gekoppeld. Van heel veel fabrikanten staan de profielen met name bij Synology er standaard in. Is dit niet het geval, dan is er nog het universele ONVIF-protocol om de beelden door te sturen. Via ONVIF is de bediening van de camera verder tamelijk beperkt, iets wat bij een voorgeïnstalleerd profiel uitgebreider is geregeld. Zijn er bijvoorbeeld camera’s aanwezig die op afstand bediend kunnen worden, bijvoorbeeld door te draaien of te roteren, dan kan dit in sommige gevallen ook vanuit het control panel van de NAS, of de bijbehorende mobiele apps.
Staat jouw camera er niet tussen, maar wel andere camera’s van het merk dat je hebt, dan kan het lonen om te proberen om een ander model te selecteren. Het kan zomaar zijn dat meerdere camera’s onderliggend hetzelfde profiel gebruiken.
Naast het opnemen van de camerabeelden kan ook worden ingesteld wanneer ze moeten opnemen. Wil je niets missen, dan zorg je dat hij continu opneemt, maar je kunt ook alleen opnemen als er beweging wordt gedetecteerd, of alleen wanneer er beweging wordt gedetecteerd buiten kantoortijden. Beide merken bieden de mogelijkheid om planningen per dag en tijd aan te maken voor hoe de camera’s moeten reageren. Verder is ook af te stellen of er bijvoorbeeld een e-mail of SMS moet worden gestuurd als er op bepaalde momenten beweging wordt gedetecteerd. Hou er bij het instellen van opnemen bij bewegingsdetectie rekening mee dat het voor kan komen dat je dit ook echt in de instellingen van de camera zelf in moet schakelen, niet op de NAS.
Populaire open source webapps
Als je in de applicatiewinkels kijkt van beide NAS-servers dan zal al snel opvallen dat er flink wat populaire webapps zijn te vinden. Wat te denken van bijvoorbeeld Drupal, Joomla of WordPress. Dat is slechts een kleine greep aan webapps die je kan krijgen voor NAS-servers. Er zijn ook servers beschikbaar waarmee je deze webapps kan draaien, denk bijvoorbeeld aan Apache met PHP en een MySQL-server. In theorie is het dus mogelijk om je website te hosten op een NAS-server.
Laten we meteen één ding duidelijk stellen, hier zijn wij geen voorstander van. Een NAS-server gebruiken is prima, maar dit soort webapps gebruiken in een productie-omgeving is niet verstandig. Deze pakketten met webapps lopen vaak enkele of meerdere versies achter op het origineel omdat deze moeten worden onderhouden en dat gebeurt niet door de makers van de webapps. Hierdoor is de kans groot dat er een aantal bekende beveiligingslekken in de app zitten waar hackers dankbaar gebruik van willen maken.
Zijn deze apps dan volledig nutteloos? Zeker niet, want ze kunnen we handig zijn als ontwikkelomgeving. Op die manier kan er met meerdere werknemers tegelijk aan een nieuwe website worden gewerkt, zonder dat die meteen op het publieke web is te vinden. Verder kan je de apps natuurlijk wel inzetten voor een intranetsite die alleen te benaderen is vanaf het netwerk en niet vanaf het internet.
Virtualisatie
Doordat een NAS-server beschikt over enorm veel opslagcapaciteit en dit is te combineren met stevige hardware hebben ook de nodige virtualisatie apps hun intrede gedaan op de NAS-server. Bij QNAP is er een heuse Virtualization Station, hiermee is het mogelijk om Linux, Unix en Windows-machines te draaien in een virtuele omgeving.
Synology heeft die stap nog niet gezet, maar heeft een andere strategie. Dit bedrijf heeft Virual DSM in ontwikkeling. Momenteel verkeert dit product nog in een betastadium. Je kunt hiermee meerdere DSM-omgevingen virtualiseren op één server. Het voordeel hiervan is dat als een DSM-omgeving wordt aangevallen of gehackt, de onderliggende server buiten schot blijft. Door snapshots te maken van de virtuele DSM-omgevingen blijft de data dan wel behouden.
Wat beide partijen bieden is ondersteuning voor Docker, waarmee lichtgewicht Docker-omgevingen kunnen worden gevirtualiseerd. Binnen een Docker is het mogelijk om een Linux-distributie maar ook een enkele app te virtualiseren.
In hoeverre je dit soort virtualisatie oplossingen in een productie omgeving moet gebruiken, vinden wij nog wat lastig te beoordelen. Het virtualiseren van Linux en Windows-machines kan namelijk ook op een bare metal server, vaak ook goedkoper. Al kost dat wel wat meer onderhoud. In de cloud virtualiseren is uiteraard nog makkelijker en het goedkoopst.
Als Virtual DSM straks uit beta is, is dat wel een mooie oplossing als er binnen het bedrijf veel gebruik wordt gemaakt van DSM. Dat is in elk geval wel geschikt voor productie-omgevingen.
Beide partijen gaan in elk geval met hun tijd mee en hebben er recent voor gekozen om ook zwaardere servers te gaan leveren met bijvoorbeeld Xeon-processoren. Hierdoor komen dit soort virtualisatie omgevingen beter tot hun recht. Op een ARM-gebaseerde 4 bay-oplossing hoef je deze zaken niet eens te proberen.
Backups
We kunnen het tegenwoordig niet vaak genoeg zeggen, niets is belangrijker dan het maken van backups. Het verlies van data kan tegenwoordig een faillissement tot gevolg hebben. Daarom is het belangrijk om overal backups van te maken. Niet alleen van je bedrijfsdata, maar ook van je NAS. Zowel QNAP als Synology hebben oplossingen hiervoor ontwikkeld waardoor je de ene NAS eenvoudig kan backuppen naar de andere NAS. Bij voorkeur naar een externe locatie, al is het thuis in je meterkast.
Daarnaast zien we op de NAS-servers ook nog allerlei andere apps die gericht zijn op het maken van backups. Zo zijn er die backups maken van je cloudopslagdiensten, van VMWare-oplossingen, maar ook apps die de data zelf gaan halen op externe servers. Zo is er een applicatie waarbij je kan instellen dat die dagelijks, wekelijks of op vaste dagen verbinding maakt met een externe Windows of Linux-server en waar vervolgens data vanaf wordt gekopieerd naar de NAS toe.
Vooral het feit dat de NAS de data gaat halen zorgt voor extra bescherming. Wat helaas vaak voorkomt is dat een heel serverpark van een bedrijf hetzelfde wachtwoord heeft en als die in verkeerde handen vallen heeft een hackers overal toegang toe. Ook tot de backup-server en de externe backuplocatie. Als die dan echt kwaad wil, kan alle data in één klap worden verwijderd.
Niet echt een prettig idee, maar doordat je op een NAS kan instellen dat deze zelf de data gaat halen om te backuppen, kan je door de NAS wel te voorzien van een ander wachtwoord die keten breken. Op die manier is de data op de NAS in principe altijd veilig. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, denk bijvoorbeeld aan ransomware, waarbij de data behouden blijft, maar wel wordt versleuteld. Als die dan eenmaal is geback-upt, is er ook geen houden meer aan.
Conclusie
We hopen met dit artikel een betere inkijk te hebben geboden in wat een NAS allemaal te bieden heeft. Zowel QNAP als Synology zitten niet stil met de ontwikkeling van hun besturingssystemen, zoveel is duidelijk.
Als consument of zakelijke gebruiker heb je nu als het goed is een goed of in ieder geval beter beeld of een NAS voor jou waardevol kan zijn. Zeker in veel bedrijven kan een NAS een stukje zekerheid bieden. Veel met name kleinere bedrijven vertrouwen nog steeds op de kantoor-pc’s en hebben een groot probleem als daarvan de harde schijf er morgen mee stopt. Ons advies is, neem maatregelen voordat het te laat is. De investering in een zakelijke NAS begint bij een 1000 euro inclusief een set goede schijven en dat is een koopje als je het vergelijkt met dataverlies. Al het werk dat dan opnieuw gedaan moet worden om die data terug te halen kost in veel gevallen veel meer geld.