Het private karakter van incognito-surfen is toch niet zo privaat als we dachten. Misleidende teksten ontrafelen een heel ander verhaal.
Het incognito-venster bestaat al lange tijd en wordt door Chrome-gebruikers ingeschakeld wanneer ze niet willen dat Google hun surfgedrag volgt. Hoewel de meeste gebruikers lange tijd dachten dat ze hiermee volledig privé aan het browsen waren, kwam enkele jaren geleden een ander verhaal aan het licht. Het misleidende karakter van de verklaringstekst in het incognito-venster vormde het startpunt van een rechtszaak die Google na schikking zo’n vijf miljard dollar zou kosten. Het bedrijf zal enkele aanpassingen doorvoeren die het privé-karakter van het incognito-venster duidelijker moet belichten, al verbetert het privacy-gehalte hiermee niet.
Hoe werkt het?
Het doel van een incognito-browser is om gebruikers de mogelijkheid te geven privé te surfen op het internet, zonder dat gegevens worden opgeslagen. Een bekende incognito-modus is die van Chrome, die gebruikt kan worden op mobiele apparaten of desktopbrowsers. Het incognito-venster openen is heel eenvoudig. Ga naar Chrome en klik rechtsboven op Instellingen. Kies vervolgens Nieuw incognito-venster en er opent zich een nieuw venster. Hier staat het volgende te lezen:
Vanaf nu kan je in dat venster incognito surfen. Volgens bovenstaande disclaimer van Google zouden gegevens zoals je browsegeschiedenis, cookies en sitegegevens, en informatie die je in formulieren ingeeft, niet worden opgeslagen in Chrome. Hoewel het voor gebruikers aannemelijk is om te stellen dat ze dus niet meer gevolgd kunnen worden voor advertentiedoelstellingen, is dit toch niet helemaal waar.
Misleidend of niet?
Een technisch onderlegde cyberbeveiligingsexpert zal al snel het privé-karakter van dergelijke incognito-modi in twijfel trekken. Voor de gemiddelde Chrome-gebruiker met minder kennis, lijkt deze functie betrouwbaar. Helaas onterecht. Gebruikers denken namelijk dat ze volledig privé aan het surfen zijn, maar in werkelijkheid zijn alle gegevens nog beschikbaar voor Google.
De disclaimer initieert dat Chrome de bovengenoemde gegevens niet opslaat, maar andere websites die je bezoekt wel. Google rekent zichzelf onder de categorie van ‘andere websites’. Wanneer je in het incognito-venster dus surft via Google Zoeken, worden die gegevens niet opgeslagen op je Google-account maar wél in je individueel advertentieprofiel van Google. Ook wanneer je Google Zoeken niet gebruikt, kan Google jouw gegevens verzamelen op websites die Google Ads gebruiken.
Wat ter discussie staat, is of Google hier misleidende informatie deelt of niet. Wanneer een cybertechnicus deze tekst zou analyseren, zou hij inderdaad concluderen dat Google je gegevens nog steeds kan achterhalen. De doorsnee Chrome-gebruiker stelt na het lezen van “de volgende gegevens worden niet opgeslagen door Chrome” vast dat zijn gegevens niet getraceerd worden. Die laatste vaststelling was voor een rechter uit Californië voldoende om een rechtszaak op te starten tegen Google.
Google schaadt vertrouwen
In 2020 al werd Google ervan beschuldigd dat het de activiteiten van Chrome-gebruikers in de incognito-browser volgde. In eerste instantie probeerde Google deze rechtszaak te seponeren, zonder succes. Na enkele jaren volgt er nu toch een schikking die Google maar liefst vijf miljard dollar zal kosten.
lees ook
Google schikt in rechtszaak van vijf miljard dollar rond volgen incognito-surfers
De belangrijkste drijfveer voor de rechtszaak was dat Google in zijn verklarende tekst “opzettelijk consumenten misleidt”. Hoewel Google niet per se liegt in zijn verklaringstekst, is het voor de meeste gebruikers niet één op één duidelijk wat dit nu effectief betekent.
‘Meer’ privé browsen
Naar aanleiding van de rechtszaak, plant Google enkele wijzigingen door te voeren die de verklaringstekst eenduidiger moet maken. In de nieuwste Canary-build van de browser wordt een aangepast incognito-venster getoond, merkte MSPowerUser op. Er wordt een kleine nuancering toegevoegd: de tekst zegt niet meer dat je ‘privé’ browset, maar ‘meer privé’. Dit dekt al beter de lading dan voorheen.
lees ook
Google waarschuwt incognito-surfers dat ze gevolgd worden
Daarnaast worden gebruikers extra gewaarschuwd dat incognito surfen niets doet aan ‘de manier waarop websites en Google hun data verzamelen’. Hoewel je ook buiten Google Zoeken kan surfen, is dat nog geen garantie om aan te nemen dat Google je gegevens niet meer kan achterhalen. Externe websites kunnen dit wel, en wanneer zij gebruik maken van Google Ads, heeft Google jouw gegevens alsnog te pakken.
Hoe privé is incognito surfen nu echt?
De moraal van het verhaal? Het incognito-venster in Google Chrome verbergt enkel je browse-gegevens op je apparaat en in je Google-account, niet meer dan dat. Google kan nog steeds jouw surfgegevens bekijken in Google Zoeken en Advertenties. Zoals in de verklaringstekst vermeld staat, zijn ook andere sites, instanties en internetproviders in staat je gegevens te verzamelen in de privé-modus. Het privé-karakter van de incognito-browser moet je dus zeker met een korrel zout nemen. Alles wat je online doet en opzoekt, kan altijd door iets of iemand gevolgd worden.