Het is inmiddels vijf jaar geleden sinds de eerste 5G-netwerken het levenslicht zagen. Waar staan we vandaag in Europa en in welke mate komt 5G zijn beloftes na? Een stand van zaken.
Over de officiële geboortedatum van 5G bestaat onenigheid. De netwerkstandaard werd officieel geïntroduceerd in 2016, maar het duurde tot 2019 vooraleer de eerste netwerken uit de grond schoten. Aanvankelijk werd 5G als een alternatief voor vast breedbandinternet geïntroduceerd. Vandaag denkt men bij 5G vooral aan mobiele draadloze connectiviteit.
Vijf jaar na het startschot verloopt de uitrol en adoptie van 5G in verschillende snelheden. GSMA lanceerde begin dit jaar de 5G Connectivity Index om de vooruitgang in kaart te brengen. Wereldwijd waren aan het einde van 2023 1,5 miljard actieve connecties, wat 5G de snelst groeiende netwerkgeneratie maakt. Vanaf 2028 zou 5G volgens de voorspellingen de fakkel helemaal overnemen van 4G.
Tweede klasse
GSMA plaatst het gros van de EU-landen in Tier 2, met uitzondering van de Scandinavische landen die wel in de eerste divisie mogen spelen (op Zweden na). Op wereldschaal doet Europa het niet slecht, maar GSMA ziet nog ruimte voor verbetering. Met name de uitbouw van 5G-basisstations en de dekkingsgraad staan in Europa nog niet op hetzelfde niveau als in pakweg Koeweit en Zuid-Korea.
Sanjiv Gossain (EMEA VP Verizon Business) is optimistisch over de 5G-uitrol op ons continent. “Ik zie Europa helemaal niet als een achterloper. Je hebt 5G voor consumenten en 5G voor bedrijven. Veel B2B-toepassingen zijn nog proof of concepts, maar we komen stilaan in de fase waar concrete projecten worden opgezet. Er zijn al heel wat toonaangevende use cases van bedrijven die de grenzen van 5G aftasten. Europa is goed gepositioneerd voor de toekomst, nu veel landen het spectrum hebben verdeeld, of dat spoedig gaan doen.”
Net daar liep het bij veel Europese landen spaak in de beginfase. Politieke discussie over welke providers wel of niet toegelaten mochten worden, zorgde ervoor dat 5G-netwerken moeilijk uit de steigers geraakten. In België kon je spreken van politieke sabotage, omdat de verschillende regeringen nog eens onderling ruzieden over wie welk deel van de koek zou krijgen, nog voor de koek gebakken was.
Uiteindelijk werd in de zomer van 2022 de strijdbijl begraven en kon de 5G-spectrumveiling doorgaan. Met zichtbaar resultaat, want ons land maakt snelle progressie in de uitrol van industriële 5G. En voor wie denkt dat België er laat bij was: bij onze noorderburen in Nederland vindt de veiling pas deze zomer plaats.
Ik zie Europa helemaal niet als een achterloper in 5G. Nu veel landen hun spectrum hebben verdeeld, zitten we goed gepositioneerd voor de toekomst.
Sanjiv Gossain, EMEA VP Verizon Business
Hoge kosten, onzekere opbrengsten
De spectrumveiling kwam vooral als een bevrijding voor de netwerkoperatoren, die nu volle gas kunnen geven met de uitbouw van 5G-infrastructuur en -diensten. GSMA voorspelt dat 5G tegen 2030 tot een biljoen dollar aan de wereldeconomie kan bijdragen. Om die jackpot te verzilveren, moeten de operatoren wel eerst diep in de eigen geldbuidel tasten voor de infrastructuur.
Zijn de opbrengsten uit 5G-diensten voldoende om de hoge infrastructuurkosten te compenseren? De vraag wordt luidop gesteld tijdens het voorbije Mobile World Congress. Het sentiment weerklinkt dat 5G de fase van ‘ontgoocheling’ bereikt heeft omdat het (voorlopig) de torenhoge verwachtingen onvoldoende inlost. Operator Ericsson waarschuwt in een rapport dat stijgende inflatie de inkomsten, maar ook de operationele kosten van 5G snel doet toenemen.
lees ook
5G stilaan alomtegenwoordig: welke provider scoort het best?
Gossain is nog niet ongeduldig. Verizon levert B2B-connectiviteit op de Europese markt. “5G is een reis. Eerst moeten de devices op punt staan. Bedrijven zijn nu stilaan de voordelen aan het ontdekken. Er is zeker nog een lange weg te gaan, maar er is een momentum. Connectiviteit is een belangrijke vector voor bedrijven.”
Private 5G
Iedereen binnen de telco-industrie is het erover eens: de sleutel om 5G te gelde te maken, ligt niet bij consumenten, maar bij B2B. In een B2B-context komen de troeven van 5G ook veel beter tot hun recht, waar 5G voor consumenten eerder veredelde 4G is. De uitbouw van 5G Standalone, zal essentieel zijn om het potentieel te ontgrendelen. Met 5G-SA kan je bijvoorbeeld via network slicing een virtueel netwerk van het fysieke te isoleren. De technologie maakt ook private 5G-netwerken mogelijk, die helemaal bij bedrijven staan.
“5G Standalone biedt veel voordelen in een industriële context, en dat vooral in een buitenomgeving waar wifi-connectiviteit ontoereikend is”, stemt Gossain in. “Met een privaat 5G-netwerk beschik je als gebruiker over een eigen stukje spectrum dat je niet hoeft te delen, anders dan op een publiek netwerk. Daardoor is het ook altijd bereikbaar.”
Die boodschap klinkt ook Belgische bedrijven als muziek in de oren. Toch concludeert GSMA dat de uitrol van private 5G-netwerken een versnelling hoger kan. Gossain ziet nog veel mogelijke gebruikstoepassingen: hij verwijst naar onder andere OT in productielijnen en smart cities.
Eén geldkoe lijkt alvast niet te willen geven. De metaverse en ondersteunende mixed reality-toepassingen moesten de gedoodverfde reclame voor 5G worden. Anno 2024 lijkt niemand er nog interesse in te tonen: zelfs Meta lijkt zijn geesteskind de rug te hebben gekeerd. De Apple Vision Pro kondigde zich aan als een heropleving, maar dat vuur doofde snel weer uit.
lees ook
De Metaverse – virtueel failliet of is er nog hoop?
Volgende generatie(s)
Na vijf jaar is het nog veel te vroeg om al de eindbalans op te maken voor 5G. De jongste netwerkstandaard is een flinke peuter die snel groeit, maar nog jaren nodig heeft om tot volwassendom te komen. Veel industrieën zijn volop 5G aan het ontdekken en het lijkt weinig waarschijnlijk dat die interesse plots zal bekoelen. 5G heeft de toekomst voor zich.
De volgende generatie staat al klaar. 5G Advanced of 5.5G is tegenwoordig een hippe marketingterm in de telecomindustrie. In praktijk is het ook niet meer dan 5G gekruid met extra AI en ML in de kern en beheerlagen van het netwerk. “AI bestaat al lang en wordt al in veel situaties gebruikt. Het is een kracht die zichzelf vermenigvuldigt”, heeft Gossain daarop te zeggen.
5G Advanced is lang niet het eindstation. De volgende generatie 6G komt al voorzichtig piepen, al zijn er tot heden nog geen standaarden voor opgesteld. Gossain wil dan ook niet te ver vooruitlopen op de zaken: “Nu moeten we eerst de focus leggen op het aantal 5G-connecties verhogen en zo veel mogelijk apparaten compatibel krijgen, om de voordelen te benutten van het spectrum dat vandaag al beschikbaar is.”
5G is een reis. Er is nog een lange weg te gaan, maar er is zeker een momentum.
Sanjiv Gossain, EMEA VP Verizon Business