Google en Microsoft investeren honderden miljoenen euro’s in de bouw van datacenters in België. Waarom willen de cloudreuzen hun kampen opslaan in ons land, en hoe kan hun aanwezigheid België sneller in het digitale tijdperk brengen?
Google kondigde in 2007 een investeringsplan aan om een datacenter neer te zetten in Saint-Ghislain, een bescheiden gemeente vlakbij de Henegouwse hoofdstad Bergen. Ons land kreeg daarmee zijn eerste eigen availability zone voor Google Cloud. Het datacenter opende de deuren in 2010 en het zou niet bij een eenmalige investering blijven.
Vijftien jaar later telt Google vier operationele datacenters, met een vijfde en zesde site in opbouw, en kocht het recent nog een lap grond bij om (eventueel) nog een extra datacenter bij te zetten. Alles opgeteld investeerde Google al bijna drie miljard euro in de bouw van datacenters en bijhorende infrastructuur in ons land.
Al die jaren was Google de enige van de grote drie cloudproviders die zich met datacenters verankerde op Belgische grondgebied. Maar daar komt spoedig verandering in. Microsoft Azure kondigde in november 2021 de plannen aan om drie sites, die mogelijk volgend jaar operationeel zullen zijn, op te trekken rond de hoofdstad Brussel.
lees ook
Microsoft slaat zijn tenten op in België: een (virtuele) safari in het datacenter
Net zoals Google zal ook Microsoft honderden miljoenen euro’s investeren in datacenterinfrastructuur in ons land. Je vraagt je misschien af wat grote Amerikaanse techbedrijven komen zoeken in een klein landje als België. We spreken met experten van de cloudproviders, hun partners en de overheid over hoe datacenters een win-winsituatie creëren voor meerdere partijen.
Primeur voor België
Frederic Descamps, die als Site Operations Manager bij Google zijn tweede thuis heeft gevonden in het datacenter in Saint-Ghislain, is verbaasd wanneer we hem vragen waarom Google in 2007 besloot om een datacenter in België neer te zetten. “Je kan ook de vraag stellen: waarom niet? België was het eerste land buiten de Verenigde Staten waar Google een datacenter bouwde. Een belangrijke mijlpaal voor ons.”
Een samenloop van gunstige omstandigheden bracht Google in Saint-Ghislain. Descamps: “Op de site waar we ons gevestigd hebben is alles aanwezig: voldoende ruimte, directe toegang tot stroom en dankzij het nabijgelegen industriekanaal ook voldoende water voor de koelingssystemen.” En zo geschiedde het eerste datacenter van Google op Belgische bodem.
Sindsdien heeft Google zijn capaciteit fors opgetrokken en de uitbreidingshonger is nog lang niet gestild. Dat is ook noodzakelijk, benadrukt Descamps. “De digitale economie groeit wereldwijd, ook in België. De databehoeften van onze klanten nemen dan ook snel toe. Door nu uit te breiden, willen we in de toekomst kunnen blijven anticiperen op de vraag.”
Microsoft mag dan wel pas vijftien jaar later zijn oog hebben laten vallen op België, de beweegredenen om hier een datacenter te bouwen klinken gelijkaardig. “Door nieuwe dataregio’s op te zetten in België, willen we onze klanten meer keuze aanbieden in waar ze hun data bewaren. We hopen hiermee vooral organisaties die eerder terughoudend zijn te overtuigen om voor de cloud te kiezen”, zegt Ron Pooters, Business Strategy Manager bij Microsoft.
Anders dan Google kiest Microsoft ervoor om de zones in en rond de hoofdstad Brussel te zetten. Pooters duidt die keuze: “De grote Belgische bedrijven hebben meestal hun hoofdzetel in Brussel. Het is voor ons logisch om de data zo dicht mogelijk bij hen te brengen.”
Iedereen moet digitaliseren
Stefan De Smet (Digitaal Vlaanderen) en Sam Bambust (Cronos Groep) schuiven tijdens ons gesprek met Pooters ook mee aan tafel. Zij geloven dat de aanwezigheid van grote datacenters een positief effect zal hebben op de digitalisering in België. “We zien in alle sectoren een snelle groei in de adoptie van clouddiensten”, zegt Bambust. “Bedrijven die lang vasthielden aan hun eigen on-premise infrastructuur merken ook dat die op de limieten botst. De trein lijkt definitief vertrokken.”
Ook de overheid kan daarin niet achter blijven, springt De Smet bij. “Crisissen dwingen de overheid om sneller te reageren. We moeten meer kunnen met minder middelen. Dankzij de cloud kunnen we onze weerbaarheid verhogen. De cloudstrategie van de Vlaamse overheid (vastgelegd op 7 februari 2019, nvdr) gaat uit van een cloud-first-principe: we zullen case per case bekijken of publieke cloud de beste optie is.”
Wanneer we vragen naar de belangrijkste voordelen van een datacenter dichtbij huis te hebben, verwijzen Pooters en Descamps naar de lagere latentie en dus de hogere snelheid waarmee de data zich van server tot server verplaatst. Ook biedt het bedrijven meer opties om hun kritieke data te repliceren, zodat bedrijven tijdens een noodsituatie die sneller uit een andere datacenter kunnen recupereren.
Tenslotte is er de hoge beveiliging die de cloudproviders beloven. Voor De Smet is dit misschien wel het belangrijkste argument waarom de Vlaamse overheid de cloudkaart moet trekken. “We hebben conform de Europese wetgeving een classificatie opgesteld van gegevens die de overheid verwerkt en welke beveiligingsnormen hiervoor nodig zijn. Publieke cloud overtreft de mogelijkheden van een eigen datacenter. We beschikken natuurlijk ook over gevoelige gegevens van burgers en bedrijven. Hiervoor zijn we in continue afstemming met de regulatoren, maar indien een provider de juiste garanties biedt, zie ik niet waarom dergelijke gegevens niet in de cloud zouden kunnen bewaard worden.”
De trein is definitief vertrokken voor cloud computing in België.
Sam Bambust, Head of Business Development Cronos Groep
Kwestie van vertrouwen
Het beveiligingsaspect verdient een eigen hoofdstuk, want voor publieke cloudproviders als Google Cloud en Microsoft Azure is het van cruciaal belang om vertrouwen te creëren bij hun klanten. Hun datacenters zijn dan ook goed bewaakte forten.
“Zelfs de werknemers van Google komen het datacenter niet binnen zonder de juiste badge”, vertelt Descamps. “We laten regelmatig externe audits uitvoeren om onze beveiligingsprocedures te beoordelen. Op basis van die rapporten kunnen we daarin gericht bijsturen.”
Naast de fysieke beveiliging is er natuurlijk ook de technologische laag. Encryptie zit diep geworteld in de praktijken van Google en Microsoft. Descamps: “Ons principe is dat de klant eigenaar is van de data. Niemand buiten de klant mag toegang krijgen tot de data, ook wij niet. Standaard is de data opgedeeld in stukjes en geëncrypteerd en verdeeld.”
Ook Microsoft hanteert hoge beveiligingsstandaarden voor de data, legt Pooters uit. “Via confidential computingtechnieken encrypteren we data in gebruik, bovenop de bestaande encryptie voor data in rust en data in transitie. Beëindigen klanten hun contract, dan wordt hun data niet enkel virtueel maar ook fysiek vernietigd. Deze technologie staat ter beschikking van klanten zodat ze hiermee kunnen experimenteren. Maar cloudsecurity is een lange reis waar we nog maar de eerste stappen van aan het zetten zijn.”
Een netelige kwestie waar cloudproviders mee te maken kunnen krijgen is wanneer overheden toegang vragen tot gegevens. Google en Microsoft rapporteren elke zes maanden publiekelijk hoeveel verzoeken tot verstrekking van gegevens het bedrijf heeft binnengekregen.
Descamps en Pooters benadrukken dat nooit zomaar op die verzoeken wordt ingegaan. “Wij zullen altijd alles doen wat binnen onze wettelijke macht ligt om de data van onze klanten te beschermen. Vindt er toch een inbreuk op de dataconfidentialiteit plaats, dan zal de klant daarvoor vergoed worden”, voegt Pooters toe.
Wij zullen altijd tot het uiterste gaan om de data van klanten te beschermen.
Ron Pooters, Business Strategy Manager Microsoft BeLux
De weg naar jobs
De maatschappelijk impact van datacenters reikt veel verder dan het digitale. De bouw van datacenters geeft een stimulans aan de Belgische arbeidsmarkt, zowel binnen als buiten de IT-sector. “Google heeft in België ongeveer 400 werknemers in dienst die full-time aanwezig zijn op de datacentersites. Naast ingenieurs hebben we security, onderhoud, logistiek, … In een datacenter komen veel verschillende disciplines samen”, zegt Descamps.
“Met onze datacenters hopen we binnen vijf jaar rechtstreeks en onrechtstreeks 60.000 jobs te creëren in België. Microsoft wil de weg openen naar nieuwe jobs”, slaat Pooters zich op de borst.
Bambust heeft hierop een belangrijke aanvulling: “De focus mag niet enkel liggen op het creëren van jobs, maar ook op het opleiden van mensen om die jobs uit te voeren. Veel bedrijven hebben vandaag de dag moeite om de juiste mensen te vinden. Skills kan je niet altijd zomaar vinden, je moet ze ook zelf mee ontwikkelen.” De Cronos Groep startte dit jaar een opleidingsprogramma om minstens 1000 cloudexperts op te leiden.
Ecologische voetafdruk verkleinen
Maar aan de bouw van nieuwe datacenters hangt ook een keerzijde. Datacenters hebben de reputatie stroomvreters te zijn, en ook het waterverbruik voor het koelen van de servers is aanzienlijk. Minister Petra De Sutter (Groen) wil er een prioriteit van maken om het energieverbruik van datacenters terug te dringen.
Descamps vindt het terecht dat de ecologische voetafdruk van datacenters bedenkingen oproept. “Het begint bij het erkennen van je eigen verbruik. Pas als je jezelf bewust bent van je impact op het klimaat, kan je er ook iets aan beginnen doen. Hier willen we met Google al sinds 2009 een voortrekkersrol in opnemen.”
lees ook
Datacenters en de energiecrisis: wordt de cloud onbetaalbaar?
De datacenters van Google zijn dan ook standaard vergezeld van windmolens en zonnepanelen. De doelstelling is om op termijn de datacenters volledig op hernieuwbare energie te laten draaien en tegen 2030 de elektriciteitsvoorziening koolstofvrij te maken. Ook Microsoft spreekt deze doelstellingen uit. Enkele heikele punten zoals het uitfaseren van diesel als reservestroombron moeten nog worden overwonnen om die doelstelling te halen.
“Je moet als bedrijf niet alleen bezig zijn met het halen van je eigen doestellingen, maar ook je kennis over hoe je die doelen bereikt delen met anderen. Er bestaat niet één gouden oplossing: met een combinatie van oplossingen bereik je het beste resultaat”, gaat Descamps verder.
Als cloudproviders hun energieverbruik onder controle krijgen, kunnen datacenters juist een significante bijdrage leveren aan duurzaamheid, is Pooters van mening. “Bredere adoptie van clouddiensten zal leiden tot het sluiten van lokale, vaak verouderde, datacenters. Dit zal voor veel bedrijven resulteren in grote nettowinsten wat hun eigen energieverbruik betreft.”
Pas als je je bewust bent van je eigen ecologische impact, kan je er iets aan doen.
Frederic Descamps, Site Operations Manager Google België & Luxemburg
Datacenters vormen de ruggengraat van de digitale economie van België. Met de bouw van nieuwe infrastructuur tonen Google en Microsoft hun wil hierin een grote rol te spelen. Zolang de cloud ten dienste blijft staan van maatschappij en klimaat, wacht ons land een welvarende digitale toekomst.