COVID-19 heeft ons meer dan ooit getoond dat bedrijven moeten kunnen omgaan met onverwachte gebeurtenissen. Een zogenaamde black swan kan in ieder hoekje verstopt zitten. Daarom hebben we nood aan een systeem dat sterker wordt in een wereld vol chaos en onzekerheid. We noemen dit een ‘antifragiele’ bedrijfscultuur. Artificiële intelligentie en data analytics spelen hierin een grote rol, maar automatisering zal niet alles oplossen. Zonder de juiste menselijke inbreng en mentaliteit komen we er niet.
In het begin van het vorige decennium lanceerde auteur Nassim Nicholas Taleb de term ‘antifragiel’ in een van zijn filosofisch getinte boeken. In 2020 is het concept misschien wel meer dan ooit van toepassing op de onzekere wereld waarin we leven. Bedrijven zijn door de jaren heen goed geoliede machines geworden. Bedrijfsprocessen zijn nauwkeurig uitgetekend om te vermijden dat er ook maar iets verkeerd kan gaan. Op het eerste gezicht lijken deze systemen ideaal om met verandering om te gaan, maar dat is slechts schijn.
Het probleem is dat zo’n robuuste structuurverandering afketst in plaats van zich aan te passen aan nieuwe situaties. Deze systemen zijn dusdanig verstard dat ze gewoon niet in staat zijn om tijdig op trends en nieuwe ontwikkelingen te reageren. Bedrijven hebben daarom nood aan wat Taleb dus een antifragiele cultuur noemt. Ze moeten leren omgaan met dingen die ze niet begrijpen. Veerkrachtig zijn is zelfs niet voldoende: een antifragiele organisatie heeft chaos nodig om beter te worden.
Artificiële intelligentie
Data en artificiële intelligentie (AI) hebben het potentieel om systemen antifragiel te maken. Eigenlijk is AI van nature ook enigszins antifragiel. Zonder chaos en onzekerheid zou AI maar weinig kunnen doen om processen te optimaliseren. AI bereikt ook steeds betere resultaten wanneer je het systeem meer en meer data aanreikt. Deze technologie neemt bij bedrijven de noodzaak weg om ieder scenario in de vorm van standaardprocedures te moeten stroomlijnen. Toch kan technologie alleen niet voor de oplossing zorgen. Ook AI heeft immers nog beperkingen …
Onder impuls van historische data kan AI geweldige resultaten opleveren, maar in ongekende situaties gaat het vaak mis.
Onder impuls van historische data kan AI geweldige resultaten opleveren, maar in ongekende situaties gaat het vaak mis. Het systeem weet immers niet hoe het hiermee moet omgaan en het vergt meerdere gelijkaardige gebeurtenissen vooraleer AI zelf iets kan aanleren. Artificiële intelligentie is met andere woorden niet in staat om te denken en te interpreteren zoals een menselijk brein. Wie het potentieel van AI wil benutten, moet een manier vinden om mens en machine in harmonie te laten werken. Technologie mag uiteraard nooit een doel op zich blijken en werkt alleen als ook de juiste mensen en processen aanwezig zijn.
Hoofdrol voor mensen
Er wordt wel eens geopperd dat technologie het potentieel heeft om mensen op termijn overbodig te maken, maar in een antifragiele cultuur is er juist een glansrol voor mensen weggelegd. Elon Musk gaf een tijdje geleden zelfs toe dat hij verkeerd was om bij Tesla alles te willen automatiseren en dat hij de impact van mensen onderschat heeft. Machines zijn in staat om complexe taken te verrichten die voor ons gewoon onmogelijk zijn. Ze kunnen in één seconde ontelbaar veel berekeningen verwerken en op basis hiervan de juiste beslissingen nemen. Maar ze beschikken niet over de creativiteit en het gezond verstand van mensen.
Het is net die creativiteit die we met technologie naar een hoger niveau kunnen tillen. In een klassiek, robuust systeem werken mensen de hele tijd binnen de hokjes van strak uitgetekende procedures. Als we die processen gaan automatiseren, hebben ze plots tijd om een veel waardevollere bijdrage voor de organisatie te leveren. Ze kunnen ‘wat als’-vragen stellen en zo nauwkeuriger bepalen welke problemen ze met behulp van data en AI willen oplossen.
Sterker uit deze crisis
Dit is ook de reden waarom SAS zich bij het implementeren van data analytics en AI in bedrijven niet alleen op technologie focust, maar ook op de mensen die met software en tools aan de slag gaan. Met de juiste training en coaching zullen werknemers tot betere inzichten en resultaten komen. In een antifragiele cultuur moet immers ook voldoende ruimte zijn voor medewerkers om nieuwe skills te ontwikkelen. Bovendien moeten ze de werkvloer als een veilige omgeving ervaren, als een plaats waar ze mogen experimenteren, ook wanneer succes niet gegarandeerd is.
Met de juiste training en coaching zullen werknemers tot betere inzichten en resultaten komen.
De uitbraak van COVID-19 stelde veel bedrijven voor enorme uitdagingen, maar organisaties met een antifragiele cultuur zullen wellicht sterker uit deze crisis komen. Ook na deze storm zal onzekerheid troef blijven. Artificiële intelligentie zal onze problemen niet rechtstreeks oplossen, maar met de juiste mensen en processen kan technologie de algemene conditie van organisaties verbeteren. En zo zullen we veel steviger in onze schoenen staan wanneer zich straks een nieuwe black swan aandient.
Dit is een ingezonden bijdrage van Adriaan Van Horenbeek, Manufacturing Lead Customer Advisory bij SAS Benelux. Via deze link vind je meer informatie over de securitydiensten en -oplossingen van het bedrijf.