Framework Laptop 13 review: rolmodel voor andere fabrikanten

Een modulaire laptop die vandaag beschikbaar is? Voor de traditionele pc-fabrikanten klinkt dat als toekomstmuziek, niet voor de Framework Laptop 13.

Ken jij het laptopmerk Framework? Indien nee, alle begrip, het merk is nog maar sinds midden augustus bij ons actief met de lancering van de Framework Laptop 13. Dat model kregen we op de redactie toegestuurd, meer specifiek de DIY Edition die we zelf in elkaar mochten steken. Jawel, je kan deze laptop ook volledig in onderdelen laten komen zodat je het merendeel zelf in elkaar stopt.

Dat klinkt ingewikkeld en voer voor geeks, maar niets is minder waar. Bovendien kan je een flinke cent sparen mocht je zelf al wat hardware hebben liggen. De basisversie (Intel Core i5-1340P) start vanaf 979 euro, ons model met een Intel Core i7-1360P start vanaf 1.369 euro. Beide prijzen zijn inclusief btw.

Het bouwproces is alleszins leuk, maar trekt de laptop zelf op iets? Heel zeker, althans als je onze tips erbij neemt.

Toegankelijk bouwpakket

Allereerst nog even een woord over het bouwproces. Alles komt in één pakket toe vol met verschillende dozen met alle onderdelen. Zaken die je zelf moet installeren: schermrand, klavier (en touchpad), opslag en de diverse aansluitingen. Een geoefende pc-bouwer is op vijf minuten klaar. Wie dit niet vaak doet, kan de handige QR-codes scannen op elke component om een video te tonen hoe je tewerk gaat.

Het scherm, de batterij, het moederbord, alles zit al vooraf geïnstalleerd maar kan je er wel uit halen om bijvoorbeeld een upgrade naar een AMD-systeem uit te voeren. Is er iets stuk? Elk onderdeel waaronder het scherm, batterij, speakers, webcam of antennemodule kan je apart bestellen en handig zelf installeren dankzij de duidelijke instructies.

De Framework Laptop 13 is helemaal modulair, laat dat duidelijk wezen. Elk onderdeel kan je handig vervangen met standaard Philips-schroeven. Wanneer je toch iets anders nodig, zit het gereedschap mee in de doos. Welke andere laptop kan je vandaag van een Intel-systeem naar een AMD-systeem omtoveren? Framework bestaat intussen drie jaar en dit is hun tweede 13 inchlaptop met een 16 inchlaptop die op de planning staat.

Volledig à la carte

Vaak besteden we weinig aandacht aan het bestelproces van een laptop, maar hier is dat wel van belang. Ons systeem dat we zelf in elkaar vijzen, start vanaf 1.369 euro. Wil je een kant en klaar gebouwde pc met dezelfde Intel-chip, dan kost die 1.629 euro. Vanwaar het grote verschil? De geassembleerde pc heeft ook al geheugen, opslag, aansluitingen en een Windows-licentie die in de prijs zit. De DIY-versie heeft dat niet en laat die keuze aan jou.

Hier wordt de Framework Laptop 13 heel intrigerend. Je kan als je wil de pc zonder besturingssysteem, opslag of geheugen laten leveren. Dat klinkt voor Linux-fans als muziek in de oren. Heb je zelf nog geheugenlatjes en een NVMe SSD liggen, dan kan je die hierin stoppen.

Je kan ook gewoon bij Framework de componenten toevoegen tijdens het bestelproces. Kijk naar de stukprijzen en doe zeker online ook een korte zoektocht. Het geheugen is scherp geprijsd, maar de NVMe-opslag is behoorlijk duur. Bestel die eventueel zelf apart om 100 euro of meer te besparen. Hetzelfde met de dure Windows-licenties (Home is 145 euro, Pro is 259 euro) die je online veel goedkoper op de kop kan tikken. Alle vermelde prijzen zijn inclusief btw.

Kies zelf welke poorten je wil

Het bijzondere aan het bestelproces is dat je zelf kiest welke aansluitingen de laptop mag hebben. Er zijn vier slots beschikbaar, aan jou om die in te vullen met deze mogelijkheden: USB-C, USB-A, HDMI, Ethernet, DisplayPort, microSD of een audiojack. Je kan zelfs in elk van de slots ook extra opslag stoppen, 250 GB of 1 TB, voor wie dat een leuk idee vindt.

Prijzen variëren tussen de 10 en 45 euro voor de aansluitingen en 50 of 140 euro voor de extra opslag.

Er zijn aan elke kant van de laptop twee aansluitingen. Aan jou om te kiezen hoe je die ordent. Ons model heeft aan elke kant één USB-C-aansluiting, aangevuld met een HDMI-poort en een klassieke USB-A-stekker. Je moet overigens verplicht minstens één USB-C-aansluiting nemen, anders kan je de laptop niet opladen.

De oplader kan je optioneel bestellen bij de laptop, of je gebruikt je eigen USB-C-lader van je vorige laptop of van je huidige smartphone als die snel genoeg laadt.

Schermrand zorgt bijna voor hartaanval

Onze enige opmerking is de magnetische schermrand die je in verschillende kleuren kan bestellen. De kleuren zijn tof om op te vallen in de saaie laptopmassa en de magnetische bevestiging werkt zoals je verwacht. Enkel het gedeelte dat over het scharnier gaat, voelt niet heel goed aan bij de installatie. Wanneer je de laptop voor het eerst sluit, hoorden we een duidelijke krak. Daarna zat alles op zijn plaats.

We hebben het proces meermaals herhaald, telkens met dezelfde uitkomst. Geen idee of het zo moet zijn, maar het blijft toch een licht hartaanvalmoment.

Tijdens onze Windows 11-installatie werkte het touchpad nog niet en was de schermoutput 30 Hz. Pas nadat de volledige installatie door was en we de extra drivers van de Framework-website haalden, werkte alles naar behoren. Neem dus zeker een kijkje op hun ondersteuningspagina en reken niet alleen op automatische Windows-updates om alles in orde te brengen.

Goede CPU die snel warm wordt

Framework stuurde ons de variant op met een Intel Core i7-1360P die vier P-kernen (prestaties) en acht E-kernen (energie-efficiënt) heeft. Dat is een snelle chip voor een dun chassis en dat merken we ook. De ventilator schiet snel in actie en doet dat heel merkbaar. In plaats van rustig te blazen en stelselmatig luider te worden, produceert de Framework Laptop 13 direct het maximale.

Dat is niet echt prettig, maar gelukkig gebeurt het vooral wanneer je een extern 4K-scherm aansluit. Met de laptop op de schoot of ergens op locatie horen we de ventilator minder vaak plots pieken. Mogelijk is het compact 13-inchchassis de boosdoener voor deze krachtige chip. De MSI Summit E16 Flip heeft daar met zijn ruimer chassis door het 16 inchscherm veel minder last van.

Heel, heel erg goed scherm

De schermkwaliteit van de Framework Laptop 13 is heel goed. Gelukkig, want dat aspect kan je later moeilijk modulair vervangen door een beter scherm tenzij dat net toevallig ook dezelfde dimensies heeft.

Het 13,5 inchscherm heeft een prettige, matte coating om mee te werken, zelfs bij direct of indirect zonlicht. Framework kiest voor een 3:2-schermverhouding, wat we prima vinden voor optimale productiviteit onderweg. De resolutie van 2.256 bij 1.504 pixels is een perfecte middenweg tussen energie-efficiëntie en toch een scherp beeld. Hou wel rekening dat het scherm maar 60 Hz ondersteunt. Wie liever een vloeiender beeld wil, moet naar het 16 inchmodel kijken van Framework dat 144 Hz ondersteunt.

We meten een maximale helderheid van 430 nits. Het kleurbereik haalt netjes 100 procent sRGB gemeten binnen de Calman testsuite. Creatieve professionals moeten de Framework Laptop 13 niet overwegen met een beperkt DCI P3-bereik van 67 procent. Volgens Framework heeft het scherm een contrast van 1.500:1. We zitten daar niet veraf met 1.440:1 na eigen metingen.

Anderzijds heeft Framework  de kleur- en grijsschaal nagenoeg perfect afgesteld. Bij de witbalans meten we een DeltaE van 2,9, de kleurbalans een heel sterke 1,9. Dat zijn waarden die we nagenoeg enkel bij schermen zien die in de fabriek worden gekalibreerd met een ruimer kleurbereik voor creatieve professionals. Het resultaat is een lust voor het oog.

Altijd scherp en mooi in beeld

Tijdens videovergaderingen verschijn je scherp in beeld dankzij de 1080p-webcam. De camera heeft een groot dynamisch bereik dat goed blijft presteren bij uitdagende omgevingen zoals indirect licht achteraan. Je kan door middel van twee stroeve knoppen langs de webcam de camera en microfoon hardwarematig uitschakelen voor privacydoeleinden.

Het toetsenbord tikt heel prettig met genoeg diepgang in elke toetsslag. Het perfecte typgevoel zoals een HP Dragonfly G4 of een Lenovo ThinkPad heb je hier niet, maar het komt wel dichtbij. Het toetsenbord is verlicht met een aanuitknop die dubbelt als vingerafdruksensor voor Windows Hello. Gezichtsherkenning via een IR-sensor naast de webcam zit er spijtig genoeg niet in.

Waar andere fabrikanten het touchpad steeds groter maken, houdt Framework het op een standaardformaat dat gelukkig goed werkt en weinig weerstand biedt.

Teleurstellende batterijduur

We zijn vol lof over deze laptop, maar wat betreft de batterijduur laat de Framework Laptop 13 steken vallen. Toch zeker de Intel-versie, over de AMD-variant kunnen we ons niet uitspreken. De resultaten zijn niet dramatisch, je haalt een volledige werkdag als je zuinig bent met wifi en niet videobelt, maar we verwachten meer vandaag van dit kaliber van werklaptop.

Opvallend is dat Framework voor de lichtste Intel-versie een 55 Wh-batterij voorziet, andere modellen zoals de onze hebben een zwaardere 61 Wh-batterij.

Gelukkig laadt de laptop wel snel op. Je kan een lader via Framework bestellen, of zelf een Power Delivery-compatibele lader gebruiken die minimaal 60 watt biedt. We zijn alvast blij dat je deze laptop kan bestellen zonder, omdat de kans groot is dat je al een USB-C-laptoplader hebt liggen. Is dat niet het geval, koop een universele USB-C-snellader of die van Framework zelf aan 49 euro incl. btw.

Conclusie

Een modulaire laptop is automatisch duurzamer dan een traditioneel model, maar Framework doet daar nog een schepje bovenop. De topcover bestaat uit 75 procent pre-consumer gerecycleerd aluminium. Het chassis is gemaakt van 50 procent post-consumer gerecycleerd aluminium.

Je voelt aan alles dat Framework op het juiste traject zit. Dit is drie jaar na de lancering van het merk de tweede laptop en voor het eerst is er ook een 16 inchmodel beschikbaar om te configureren. Het merk groeit, maar het blijft een start-up waar je op moet vertrouwen. De basis lijkt ons uitstekend, maar we kunnen niet in de toekomst kijken.

Kijken we naar het toestel op zich, dan kunnen we alleen maar onder de indruk zijn. Ondanks dat je zelf kan kiezen welke aansluiting je wil, ziet de laptop er heel slank en goedgebouwd uit. De eerder gemiddelde batterijduur is de enige smet op het blazoen. Wie daarmee kan leven, haalt een toplaptop in huis die hopelijk heel wat andere pc-fabrikanten kan inspireren.

Framework Laptop 13 (prijs getest model: 1.773 euro excl. btw): Intel Core i7-1260P, Intel Iris Xe Graphics, 32 GB RAM, 2 TB opslag, 13,5 inch mat scherm, USB-C-lader, 2x USB-C, 1x USB-A, 1x HDMI, paarse schermrand, Windows 11 Pro

Garantie: twee jaar fabrieksgarantie carry-in.