Intel lanceert Core Ultra voor de laptop: weg met Core i, maar betekent dat iets?

Intel lanceert een nieuwe reeks van laptopprocessors onder de verzamelnaam Core Ultra. De chips zijn de eerste gebakken met het Intel 4-proces en moeten efficiënter zijn dan hun voorgangers. Intel benadrukt echter vooral de AI-capaciteiten van de CPU’s.

Intel lanceert Meteor Lake en vergis je niet: deze processorreeks voor de laptop bevat geen nieuwe Core i-processors. De nieuwe CPU’s zijn gebouwd op een nieuwe node en komen met hype-bestendige AI-functionaliteit, en dat verdient een nieuwe naam. Zeg dus niet meer Core i, maar Core Ultra. De Ultra betekent dat het marketingdepartement z’n stempel heeft gedrukt, maar heeft verder niet veel om het lijf. Waar we vroeger over Core i7 en i5 praatten, moeten we nu Core Ultra 7 en Ultra 5 zeggen.

De naamswijziging heeft als voordeel dat Intel voor z’n namen de tel kan herstarten. Vandaag onthult de fabrikant immers geen veertiende generatie Core i, maar de eerste generatie van Core Ultra. De nieuwe line-up bestaat uit in totaal elf chips, verdeeld over Core Ultra 5, 7 en 9. Intel introduceert vijf ‘H’-chips met een iets hoger TDP (28 watt en meer) voor laptops waar rekenkracht primeert, en zes ‘U’-chips voor dunne ultrabooks.

Intel lanceert onderstaande Core Ultra H-processors. De laatste CPU (de Core Ultra 9 185H) maakt Intel pas in de loop van het eerste kwartaal van volgend jaar beschikbaar.

Ultra: klinkt spannend, is het niet

Intel had de nieuwe Ultra-merknaam beter twee generaties geleden met Alder Lake voorgesteld, want in grote lijnen zijn deze nieuwe Meteor Lake-processors de rechtstreekse opvolgers van Alder Lake en Raptor Lake vorig jaar. Alle nieuwe processors hebben een gemengde configuratie met prestatie (P)-kernen en efficiëntie (E)-kernen. De P-kernen zin gebouwd op de nieuwe Redwood Cove-architectuur en ondersteunen zoals steeds multithreading, de E-kernen zijn op de Crestmont-architectuur gebouwd en kunnen maar met één thread per ken overweg.

Crestmont biedt de grootste verbetering, met meer instructies per cyclus en een betere branche-voorspelling. Bovendien reserveert Intel in iedere chip twee E-kernen die geoptimaliseerd zijn voor bescheiden achtergrond-workloads.

Redwood Cove mag dan gebouwd zijn voor prestaties, de grootste vernieuwing is meer efficiëntie. Dat de chips meer pk’s per watt bieden, is voor een belangrijk deel te danken aan het Intel 4-bakproces. Intel 4 heette vroeger 7 nm en staat technisch min of meer gelijk aan TSMC 5 nm. Intel maakt hier dus een sprong naar kleinere en efficiëntere transistors en beent eindelijk de Ryzen line-up van AMD bij.

Beter dan AMD

Eindelijk kan de fabrikant nog eens uitpakken met spannende benchmarks: volgens cijfers van Intel zelf presteert zijn Intel Core Ultra 7 165H (16 kernen, 22 threads, 5 GHz max, 28 watt TDP) zo’n elf procent beter als de AMD Ryzen 7 7840U met acht rekenkernen en eenzelfde TDP. Intussen heeft AMD een nieuwe generatie van chips uit maar die verschilt niet zo veel van de vorige, dus we vermoeden dat de vergelijking min of meer zal standhouden. Tegenover de eigen Intel Core i7-1370P stijgen de multithreaded-prestaties met acht procent.

Ook langs de grafische kant krijgen de nieuwe processors een upgrade. De Xe-graphics die Intel in de Core Ultra H-processors integreert, zouden tot dubbel zo snel presteren dan die in de voorgangers. De chips hebben zeven of acht Xe-kernen aan boord en dat volstaat om het label Intel Arc mee te krijgen, naar de discrete GPU’s van de fabrikant. Intel maakt zich verder sterk dat zijn grafische prestaties evenwaardig en soms zelfs iets beter zijn dan die in een equivalente Ryzen-chip van de 7000-reeks. Het verschil is klein, dus we zijn benieuwd of die vergelijking ook standhoudt tegenover Ryzen 8000. De ‘U’-chips van Intel houden het bovendien op minder krachtige ‘Intel Graphics’, met telkens vier Xe-kernen.

AI-hype

Net als AMD vindt Intel het nodig om een AI-marketingverhaal te vertellen. Deze chips zouden AI-chips zijn die AI-pc’s gaan aandrijven. Dat zijn holle woorden waarmee Intel vooral de aandacht wl vestigen op zijn ingebouwde NPU. Net als AMD stopt Intel een AI-accelerator in z’n CPU die AI-gerelateerde (inferentie)-workloads moet versnellen. En net als AMD lost Intel daarmee een onbestaand probleem op.

Toegegeven, waar AMD 100 functies kon voorleggen die al geaccelereerd kunnen worden, heeft Intel er 300 van meer partners. Het gaat hier dan om applicatie-specifieke functionaliteit, zoals geavanceerde bewerkingen in Adobe Photoshop. Dergelijke workloads worden door de NPU efficiënter verwerkt, en dat is een goede zaak.

We twijfelen er bovendien niet aan dat het aantal relevante functies die iets hebben aan de NPU alleen maar zal toenemen. Met wat goede wil kunnen we deze Core Ultra-chips dus heel toekomstbestendig noemen. In de praktijk zijn de ingebouwde AI-capaciteiten op dit moment voor de grote massa. Geweldige cijfers over deze en gene workload die supergoed draait op de AI-processor, zeggen dus niet zo veel. Hier vergelijkt Intel bovendien opnieuw met de Ryzen 7 7840U, en die heeft in tegenstelling tot de nieuwere AMD-chips nog geen NPU aan boord.

Boeiende chips

De nieuwe Intel Core Ultra-processors zien er interessant uit. Een nieuw bakproces en architecturale verbeteringen maken deze chips heel relevant voor nieuwe kantoorlaptops. De efficiëntiewinst afkomstig van het Intel 4-proces, moet in theorie een voelbare positieve impact hebben op het batterijleven van nieuwe laptops. De CPU’s lijken minstens waardige uitdagers voor de Ryzen Mobile-line-up van AMD, die niet veel nieuws aan boord heeft.

De focus van beide partijen op AI is wat ons betreft al even opvallend als voorbarig en irrelevant voor het grote publiek. Anderzijds doet de NPU geen kwaad: de chiplet kan maar helpen. Tot slot merken we nog eens op dat Intel een vreemd moment heeft gekozen voor zijn rebranding van Core i naar Core Ultra: twee jaar geleden maakte de fabrikant de grootste architecturale sprong uit z’n Core-geschiedenis door de P- en de E-kernen te lanceren. Toen bleef de naam ongewijzigd. Vandaag zien we een evolutie van die keuze, maar moeten we de chips plots Core Ultra noemen.

Als het marketingdepartement van Intel zich goed voelt bij zo’n stoere naam, dan zijn wij ook tevreden. Het lijkt erop dat Core Ultra in staat is om de belangrijkste verwachtingen in te lossen en dat is het voornaamste. Dat de telling gereset is, vinden we een mooie bonus: weg met Core i7 13850HX, hoera voor het veel meer leesbare Core Ultra 165H.