Na de nodige tests in de labs van het Proximus-datacenter in Evere, werd vandaag de eerste succesvolle test met kwantumbeveiliging uitgevoerd tussen twee fysieke locaties.
Proximus is al even bezig met kwantumtechnologie. Na het nodige onderzoek in de labs van zijn datacenter in Evere, was er vandaag de eerste succesvolle test tussen twee fysieke locaties, in samenwerking met Nokia.
Deeltjes
Het grote verschil tussen klassieke encryptie en versleuteling via kwantumtechnologie, ligt bij de bits en bytes. Zoals we dat nu algemeen kennen bestaat online beveiliging, zoals alles digitaal, uit ééntjes en nullen. Bij kwantumtechnologie worden qubits gebruikt, die een superpositie van nul en één kunnen zijn (dus allebei tegelijk).
Belangrijker voor deze test is een andere vreemde eigenschap van kwantum-deeltjes. Wanneer je ze observeert, veranderen ze. Gewoon meekijken volstaat al. Door encryptie op die eigenschap te baseren, is het mogelijk om een algoritme te ontwikkelen waarbij een spion per definitie wordt ontmaskert zodra die communicatie onderschept.
Waarom
Kwantumtechnologie staat voorlopig nog in zijn kinderschoenen, maar elke ouder zal je vertellen hoe verrassend snel zo’n dreumes kan groeien. De huidige veiligheidssystemen kunnen nu nog verregaand lijken, maar wanneer kwantumcomputers echt een ding zijn, laten die in seconden geen spaander heel van zelfs de meest ingewikkelde klassieke versleuteling die we nu kennen.
Daarom is het goed om voorbereid te zijn. Organisaties met gevoelige data, die binnen decennia nog steeds relevant is, willen niet dat die gegevens tegen dan makkelijk te stelen zijn. Denk aan persoonlijke data, medische gegevens en natuurlijk militaire informatie (atoomgeheimen, bijvoorbeeld.).
Op Europees vlak ondertekenden alle 27 de lidstaten zo de EuroQCI-verklaring, in 2019. Dat European Quantum Communication Infrastructure-netwerk moet tegen 2027 operationeel zijn. Met dat kwantumnetwerk, wil Europa gevoelige data en kritieke infrastructuur beveiligen. Allereerst bij de verschillende overheden, maar ook bij eerder vernoemde instanties en organisaties. Een consortium moet zo’n netwerk in België operationeel hebben in 2025.
lees ook
Proximus: ‘1 op 3 bedrijven had in 2022 minstens één cybersecurity-incident”
De basis
Kwantumtechnologie moet dus zorgen voor een extra laag aan beveiliging, de Quantum Key Distribution of QKD. Deze technologie maakt dus gebruik van qubits en fotonen voor zijn versleuteling. Een bijzondere eigenschap van deze ultrakleine lichtdeeltjes, is dat je de informatie die ze bevatten maar één keer kan lezen.
Wanneer daarmee een unieke sleutel wordt gecreëerd tussen een zender en ontvanger, zal elke poging van een derde partij dus meteen worden opgemerkt. Een foton gaat zich namelijk anders gedragen na het lezen en de ontvanger weet meteen dat er iets niet klopt.
lees ook
Videochats versleuteld met qubits: kwantum-internet is realiteit
De technologie die Proximus test, is trouwens niet nieuw. Vorig jaar woonden we in Nederland nog een demonstratie bij van eenzelfde soort versleuteling in een datacenter van Eurofiber. Daar lees je meer over de werking.
De test
Proximus heeft kwantumbeveiliging eerst uitvoerig getest in de labs van zijn datacenter in Evere. Niet alleen kwantumtechnologie zelf, maar ook de mogelijkheden om die extra laag aan beveiliging te versturen via verschillende fiberkabels, over steeds langere, maar theoretische, afstanden.
Vandaag was het echter tijd voor een eerste test over een fysieke afstand, samen met Nokia. Zender en ontvanger stonden nog steeds in Evere, maar de data ging langs fiber wel via het datacenter in Mechelen. De test combineerde klassieke versleuteling met kwantumtechnologie.
De data was een video die naar twee verschillende schermen werd gestreamd, eentje met QKD en eentje zonder. Het moment dat de kwantumbeveiliging werd ingeschakeld stopte het beeld bij die laatste effectief. Het nut van de hybride opstelling werd bewezen door een kabel van de QKD licht te manipuleren van buitenaf, de klassieke symmetrische versleuteling nam meteen over.
De toekomst is nu
Na de labotests en deze succesvolle live test over twee locaties, is de volgende stap voor Proximus om zijn kwantumnetwerk uit te breiden. Hiervoor wordt mee gerekend op professionele klanten en organisaties die ook gebruik willen maken van kwantumbeveiliging.
Het voorlopige einddoel is een kwantumnetwerk dat niet meer alleen via fiber loopt, maar om uiteindelijk ook satellieten in het netwerk te integreren, voor langere afstanden. De technologie heeft nog een lange weg te gaan, maar vandaag is er in België en zelfs Europa in elk geval al een belangrijke stap gezet.