Wat Qualcomm kan, doet AMD beter: AMD pakt uit met Zen 5 en Ryzen AI 300

AMD trapt Computex af in stijl. De chipfabrikant onthult de Ryzen 9000-desktopprocessor gebouwd op de Zen5-architectuur en zet een nieuwe standaard voor NPU’s.

Het was al een tijdje geleden dat AMD nog eens van zich had laten horen. AMD ziet zijn marktaandeel ten opzichte van Intel toenemen, maar tegelijkertijd mengt Qualcomm zich ook steeds uitdrukkelijker in de debatten. Hoog tijd om nog eens uit te pakken voor AMD en de computerbeurs Computex in Taiwan was daarvoor de ideale gelegenheid.

De keynote van AMD ging niet onopgemerkt voorbij. Met de aankondiging van Zen5 en de Ryzen 9000-chips is AMD klaar om de strijd met Intel verder aan te scherpen in het desktopsegment. De Ryzen AI 300 moet Qualcomm dan weer op zijn plaats zetten in de opkomende markt van NPU’s.

Ryzen 9000: meest krachtige desktopprocessor tot nu toe?

De Ryzen 9000-processoren zijn het officiële startschot voor Zen 5, de nieuwe chiparchitectuur van AMD. Ryzen 9000 is de directe opvolger van de Ryzen 7000-reeks gebouwd op Zen 4, een tweetal jaar geleden geïntroduceerd. AMD belooft voornamelijk incrementele verbeteringen in CPU-prestaties: op dezelfde kloksnelheden is Zen 5 tot 16 procent sneller dan Zen 4, die op zijn beurt een prestatiesprong van 29 procent realiseerde ten opzichte van Zen 3.

Ryzen 9950X is het paradepaardje uit de reeks en AMD noemt de processor zonder verpinken de meest krachtige die je in een desktop kan stoppen. Het verschil met de Ryzen 7950X zit niet in het aantal kernen of kloksnelheden, maar in het aantal bewerkingen dat de processor per cyclus (IPC) kan verwerken. De Ryzen 9950X wordt vergezeld van drie andere processoren.

AMD stopt geen NPU in de Ryzen 9000-processoren, anders dan bij de eerder dit jaar gelanceerde Ryzen 8000-desktopprocessoren. Een ingebouwde GPU is wel voorzien. De fabrikant goochelt met benchmarks om de superioriteit van de Ryzen 9950X tegenover Intel Core i9-14900K te demonstreren en claimt ook dubbele PCle5-bandbreedte.

Die straffe claims zal AMD pas kunnen bewijzen zodra de eerste pc’s met Ryzen 9000-processor verschijnen. Dat zal vanaf de zomer gebeuren.

Ryzen AI 300: nog meer TOPS

De Ryzen 9000 is gericht op de desktopmarkt, maar met de Ryzen AI 300 wil AMD de laptopmarkt veroveren. Qualcomm heeft Intel en AMD doen blozen toen Microsoft tijdens Build de Copilot Plus-specificatie introduceerde. Enkel Copilot Plus-pc’s zijn de naam ‘AI-pc’ waardig volgens Microsoft en de Qualcomm Snapdragon X is de referentieprocessor.

AMD heeft in ieder geval een snel antwoord in huis. De Ryzen AI 300 is een CPU voor laptops, maar het is de NPU voor het versnellen van AI-workloads die centraal staat. AMD toont twee processoren binnen de nieuwe reeks: de  Ryzen AI 9 HX 370 komt met 12 CPU- en GPU-kernen, de Ryzen AI 9 365 is voorzien van 10 CPU- en 12 GPU-kernen.

Het aantal kernen is echter niet waar het om draait: AMD pakt uit met het aantal TOPS (tera operations per second). De Ryzen AI 300-chips hebben 50 TOPS in hun mars. Dat is niet toevallig meer dan de limiet van de Qualcomm Snapdragon Elite X (45 TOPS) en Intel Lunar Lake (40-45 TOPS), al claimt Intel zelf een pak meer. We blijven benadrukken dat al die TOPS in je pc op dit moment nog geen wereldschokkende toepassingen mogelijk maken.

Nieuwe naam

Tenslotte doet AMD ook een aanpassing aan zijn naamgevingsschema. Hoe AMD zijn chips nummert, is zelfs voor ervaren chipdeskundigen onmogelijk te ontcijferen. Ieder cijfertje of lettertje in de naam van de chip moet je iets zeggen over de karakteristieken van de chip. Twee jaar geleden gooide AMD het naamschema al eens op de schop, maar dat bracht nog steeds onvoldoende duidelijkheid.

De Ryzen AI 9 HX 370 is de eerste chip in het nieuwe schema. Het cijfertje 9 wijst erop dat het om een topmodel gaat (Ryzen 9) en de HX benadrukt dat nog eens: AMD zal HX gebruiken om higher-performance chips aan te duiden. De laatste drie cijfers duiden het processornummer aan: de 3 staat voor de generatie en 70 voor het SKU.