Het Witte Huis doet een nieuw voorstel om het teloorgegane privacyschild te reanimeren. Kan het voorstel van Joe Biden Europa overtuigen?
President Joe Biden ondertekende op 7 oktober een uitvoerend bevel dat de overdracht van data van Europese burgers naar Amerikaanse datacentra weer mogelijk moet maken. Het document zet de afspraken die Washington en Brussel eerder dit jaar maakten op papier. Zo is de eerste bouwsteen gelegd voor een nieuw ‘privacyschild’ tussen Europa en de Verenigde Staten.
In het nieuwe kader worden de voornaamste struikelblokken waar het vorige privacyschild over gevallen is, aangepakt. Zo zouden er strengere criteria komen over welke data precies de oversteek naar Amerikaans grondgebied mag maken en zal deze beter worden afgeschermd tegen inlichtingendiensten. Ook zal er een onafhankelijk controleorgaan worden opgericht waar EU-burgers die zich zorgen maken over hun privacy terecht kunnen.
Biden moet de bal nu afspelen aan de Europese Unie, waar verschillende instanties het wetsvoorstel zullen controleren. De eindbeslissing ligt uiteindelijk wel bij de Commissie, die niet per se verplicht is om het juridische advies te volgen.
Derde keer, goede keer?
Eerdere pogingen om datatransfers tussen Europa en Amerika te regulariseren, kenden een onfortuinlijke afloop. Het Safe Harbor-akkoord sneuvelde in 2015, het Privacy Shield in 2020. Zonder een geldig wettelijk kader mogen Amerikaanse bedrijven data van Europese klanten niet in hun Amerikaanse datacenters opslaan.
Omwille van de veel strengere privacyregels in Europa zijn Amerikaanse bedrijven niet zo blij met het huidige kader. Meta heeft al meermaals gedreigd om uit Europa te vertrekken als er geen nieuw akkoord komt. Ook IBM heeft in een statement hun hoop uitgesproken dat het akkoord spoedig kan worden gefinaliseerd.
Maar over het wetsvoorstel van Biden zal passeren, valt nog af te wachten. De Oostenrijkse advocaat Max Schrems haalt in een blog fors uit naar het akkoord. Volgens hem wordt er gegoocheld met vage termen om surveillance van Europese burgers toch nog mogelijk te maken. Ook vindt hij het controleorgaan niet meer dan een schijnrechtbank.
Wanneer Schrems dat zegt, zijn het geen loze woorden. Hij is de man die de vorige wetgevingen via het Europese Hooggerechtshof ten val bracht. Als de Europese Commissie akkoord zou gaan met het voorstel van Biden, mag je nu al opschrijven dat hij opnieuw naar de rechtbank zal stappen.