Google draait een experiment ten koste van Europese nieuwswebsites, waarbij het resultaten van die websites niet meer weergeeft bij gebruikers in onder andere België en Nederland.
Google weert Europese nieuwswebsites uit zoekresultaten bij één percent van de gebruikers van België, Nederland, Kroatië, Frankrijk, Denemarken, Griekenland, Italië, Polen en Spanje. De Europese sites worden ook verbannen uit Google Discover en Google News.
De zoekgigant doet dat naar eigen zeggen bij wijze van experiment. Google wil onderzoeken in welke mate de inclusie van die Europese nieuwswebsites een impact heeft op de zoekervaring van gebruikers. Tijdens de test zullen er internationale resultaten verschijnen in de plaats van Europese.
Google verpakt het experiment als iets waar regulatoren en uitgevers naar vragen, maar vertelt niet van wie die vraag dan precies komt. In een reactie aan ITdaily zegt Google daarover het volgende:
“De afgelopen jaren hebben belanghebbenden gevraagd naar meer informatie over de invloed van nieuwsinhoud, zoals links of knipsels, op het gebruik van onze producten. Deze test is een reactie op deze verzoeken en betekent geen verandering in Google’s strategie met nieuwsuitgevers. We waarderen onze partnerschappen en blijven toegewijd aan het ondersteunen van journalistiek in Europa.“
De test zou dan ook maar tijdelijk lopen, maar Google vertelt niet hoe lang. Uitgevers die van Google vergoed worden voor de snippets die de zoekspecialist gebruikt in zijn resultaten, zullen hun vergoeding tijdens de test wel blijven krijgen zoals afgesproken. Google benadrukt in de reactie dat de test geen invloed heeft op de betalingen aan nieuwsuitgevers.
Dreigement of experiment?
Het hele opzet van het experiment heeft iets van een dreigement. Google ligt al langer in de clinch met Europa, onder andere omwille van het European Copyright Directive. Dat verbiedt de zoekgigant onder andere om zomaar gratis integrale delen van het werk van journalisten te tonen. Google heeft al meermaals gedreigd dat het nieuwswebsites ook gewoon links kan laten liggen, als die te veeleisend worden.
Google is voor velen synoniem met het internet. In België heeft de zoekgigant een monopolistisch marktaandeel van 91,6 procent. Weert Google websites uit de resultaten van gebruikers, dan zullen die dat niet noodzakelijk beseffen, tenzij ze op de hoogte zijn van het experiment. Je weet immers niet wat je niet weet. Google kan de resultaten dan wel gebruiken om te claimen dat de EU-sites niet zo relevant zijn voor de resultaten, om zo de druk nog te verhogen.
Niet vrijblijvend
Voor de nieuwswebsites is het experiment allerminst vrijblijvend. Omdat Google een monopoliepositie heeft, zijn zij afhankelijk van de zoekmachine voor trafiek en dus inkomsten. Wie een website beheert, weet hoe belangrijk het is om die te optimaliseren voor Google om te groeien.
Google heeft zich eerst een marktpositie verworven, en voert nu in feite een experiment uit om te zien in welke mate het die kan misbruiken. Dat is geen unicum. In Canada heeft Google nieuwslinks vorig jaar een tijdlang geblokkeerd als reactie om een wet die compensatie verplicht, om zich zo een betere deal te verkrijgen. In Californië in de VS heeft het bedrijf deze lente hetzelfde gedaan als reactie op een voorgestelde wet met dezelfde insteek.