Het Europese consumentenetwerk BEUC trekt ten strijde tegen de abonnementsformule zonder reclame voor Facebook en Instagram in Europa. Dat is louter een poging om ‘illegale datapraktijken’ te verdoezelen, klinkt het.
Acht leden van het Europese consumentennetwerk BEUC hebben een GDPR-klacht ingediend bij nationale toezichthouders, schrijft de organisatie in een persbericht. De organisatie claimt dat de formule waarbij Europese gebruikers moeten betalen om geen (gepersonaliseerde) reclameboodschappen te zien op Facebook en Instagram, in strijd is met de GDPR-wet.
“Meta heeft keer op keer geprobeerd om de massale commerciële surveillance waaraan het zijn gebruikers onderwerpt te rechtvaardigen. De oneerlijke keuze ‘betalen of toestemmen’ is een rookgordijn om te verhullen wat in de kern hetzelfde is als het opzuigen van allerlei gevoelige informatie over het leven van mensen, die het vervolgens te gelde maakt via zijn invasieve advertentiemodel. Het is tijd dat autoriteiten Meta’s oneerlijke gegevensverwerking en de schending van de grondrechten van mensen een halt toeroepen”, haalt Ursula Pachl van BEUC fors uit naar de socialmediareus.
De actie lijkt niet in dovemansoren te vallen. De Europese Unie, die tot nu toe een oogje dicht leek te knijpen, kondigt aan dat het een ‘formeel verzoek om informatie’ heeft ingediend bij Meta onder de Digital Services Act. Meta krijgt tot 22 maart om aanvullende informatie te verstrekken. Doet het dat niet, komt het mogelijk tot een onderzoek, zoals bij X.
lees ook
Europese Digital Services Act volledig in werking voor grote en kleinere bedrijven: waarvoor dient de richtlijn?
Betalen voor basisrechten
Sinds november hebben Facebook- en Instagram-gebruikers in Europa de keuze of ze wel of geen gepersonaliseerde advertenties willen zien in hun nieuwsfeed. Moederbedrijf Meta maakte die aanpassingen onder druk van de Europese Unie, die het lucratieve datahandeltje van het bedrijf zo aan banden probeerde de te leggen. Wie geen advertenties wil zien, moet daar wel maandelijks 9,99 euro (desktop) tot 12,99 euro (smartphone) voor betalen: een flinke kost als je het ons vraagt.
lees ook
Facebook vindt met Link History nieuwe, sluwe manier om je te volgen
Dat vinden ook voorvechters van privacy. De organisatie Noyb stapte in januari al naar de rechtbank omdat het het niet vindt kunnen dat Meta mensen laat betalen voor hun basisrechten, namelijk niet gevolgd worden op het internet. BEUC meent dat Meta op basis van de GDPR geen geldige rechtsgrondslag heeft deze keuze op te leggen aan zijn gebruikers, omdat die in hun visie ‘niet kan leiden tot het vrij geven van een geïnformeerde toestemming’.
Meta reageert aan The Register dat het niet akkoord gaat met de beschuldigingen van BEUC en dat het overtuigd is dat de abonnementsformule in lijn is met Europese rechtgeving. Advertenties blijven met ruime overschot de belangrijkste bron van inkomsten voor Meta: 132 miljard dollar uit een totale jaaromzet van 135 miljard dollar voor het fiscale 2023 was toe te schrijven aan reclame.
Dit artikel verscheen origineel op 1 maart. De tekst kreeg een update met de recentste informatie.