Het Europees Parlement heeft vandaag voor een aanpassing van het online auteursrecht gestemd. De richtlijn is controversieel omdat ze volgens critici een ongewenste ‘linkbelasting’ en ‘uploadfilter’ introduceert.
De zogenaamde Copyright Directive is al twee jaar in de maak en moet de auteursrechtwetgeving aanpassen aan het huidige internettijdperk. De richtlijn heeft drie concrete objectieven voor ogen:
- Meer toegang voor burgers tot online auteursrechtelijk beschermde inhoud over landsgrenzen heen.
- Meer mogelijkheden om auteursrechtelijk beschermde inhoud te gebruiken voor onderwijs, onderzoek, cultureel erfgoed en aangepast materiaal voor mensen met een beperking.
- Duidelijkere spelregels voor een “goedwerkende marktplaats voor auteursrechten”.
Hoewel Europa met recht van mening is dat de huidige auteursrechtwetgeving een update kan gebruiken, kan de voorgestelde richtlijn op heel wat kritiek rekenen. Met name artikel 11 en 13 stoten heel wat critici voor de borst.
Artikel 11 en 13
Artikel 11 is bedoeld om online uitgevers een manier te geven om geld te verdienen wanneer platformen zoals Google en Facebook naar hun verhalen linken, door licentiegeld te vragen. Artikel 13 vereist dat websites zoals YouTube en Facebook, die door gebruikers geà¼ploade inhoud aanbieden, pro-actief voorkomen dat auteuresrechtelijk materiaal wordt gedeeld.
Deze artikels zijn de voornaamste doorn in het oog van de grote technologiebedrijven, maar ook internetpioniers als Vint Cerf en Tim-Berners Lee, die het als een bedreiging voor het vrij internet beschouwen.
Ze noemen artikel 11 een ‘linkbelasting’ voor platformen zoals Google News, en waarschuwen dat er misbruik van zal worden gemaakt door copyrighttrollen. Artikel 13 vinden ze nog erger en zou alleen haalbaar zijn wanneer de platformen een automatische ‘uploadfilter’ gebruiken om alle geà¼ploade inhoud te analyseren. Dat is een enorme kost op kleinere platformen en zou censuur in de hand werken.
Lobbywerk
Tegenstanders lobbyden daarom zwaar tegen de richtlijn, maar ook voorstanders, zoals De Persgroep-uitgever Christian Van Thillo, zetten druk op de ketel. Ze noemen de tegenargumenten pure bangmakerij van de grote technologiebedrijven, die graag de controle willen behouden over de grootste internetplatformen. De voorstanders wijzen op bestaande wetten en amendementen op de richtlijn – zoals uitzonderingen op artikel 13 voor sites als GitHub en Wikipedia – als bewijs dat er geen risico zou zijn op misbruik.
De oorspronkelijke tekst van de Copyright Directive werd aanvankelijk afgewezen bij een eerste stemming van het Europees Parlement in juli, waarna amendementen konden worden ingediend. Vandaag werd de aangepaste tekst – met lichte wijzigingen aan artikel 11 en 13 – dan toch door het parlement goedgekeurd met 438 tegen 226 stemmen.
In een volgende stap wordt de richtlijn definitief vormgegeven en zal ze na een finale stemming eind 2018/begin 2019 door de lidstaten in nationale wetgeving worden omgezet. Hoe de wetgeving er uiteindelijk zal uitzien is dus nog onzeker, en kan bovendien per land verschillen. Een ding is wel al zeker. Wanneer de wetgeving uiteindelijk in voege treedt, zal de impact over het hele internet te voelen zijn.