Sinds de lancering van Windows 10 in de zomer van 2015, hield Microsoft er een pittig ritme van twee feature-updates per jaar op na. Dat verliep niet altijd zonder problemen. Vanaf de aankomende herfstupdate gooit de reus uit Redmond het over een andere boeg. Windows 10 1909 betekent de terugkeer van het servicepack en maakt Windows 10-updates opnieuw bedrijfsvriendelijker.
Vier jaar na de eerste introductie van Windows 10 is de adoptie van Microsofts ‘laatste besturingssysteem ooit’ meer verdeeld dan ooit tevoren. Volgens cijfers van AdDuplex zit een derde van de gebruikers (33%) ondertussen op de meest recente versie, Windows 10 1903. 28,7 procent draait de update van oktober 2018 (1809), terwijl 33,1 procent nog steeds de mei-update van vorig jaar gebruikt (1803).
We zitten in de unieke situatie waar drie verschillende versies van Windows 10 ongeveer gelijk vertegenwoordigd zijn. (Bron: AdDuplex, augustus 2019)
Dat betekent dat vandaag slechts 1 op 3 gebruikers toegang heeft tot de nieuwste Windows 10-ervaring, terwijl het net Microsofts bedoeling was om fragmentatie in de kiem te smoren en alle gebruikers up-to-date te houden.
Vooral voor bedrijven bleek het moeilijk om het snelle updateritme van Windows 10 te volgen. In een zakelijke omgeving worden updates eerst uitgebreid getest om compatibiliteitsproblemen met andere software en systemen in de IT-infrastructuur te voorkomen. Bovendien nemen bedrijven van nature een afwachtende houding aan bij een nieuwe update, tot ze zeker weten dat alle kinderziektes eruit zijn. IT kan zich simpelweg niet permitteren dat een slechte update de business plat legt.
Op de rem
Na het fiasco van de oktoberupdate van vorig jaar, heeft Microsoft het Windows-updateproces drastisch bijgestuurd. Windows 10 1903 gaf gebruikers opnieuw meer controle om zelf te bepalen of en wanneer ze willen updaten, maar het is vooral de aankomende update naar Windows 10 1909 waar IT-beheerders reikhalzend naar zullen uitkijken. Die update betekent niet meer of niet minder dan de terugkeer van het servicepack, waar Microsoft jaren geleden afscheid van heeft genomen.
Wie deel uitmaakt van het Windows Insiders-programma of de ontwikkelingen van nabij volgt, heeft wellicht gemerkt dat Microsoft nagenoeg geen nieuwe features introduceert in versie 1909. De enkele nieuwe functies die wel werden toegevoegd, zijn voor een groot deel van de Insiders bovendien standaard uitgeschakeld.
In een recente blogpost geven Donna Sarkar en Brandon LeBlanc van het Windows Insider-programma grif toe dat Windows 10 1903 en 1909 virtueel identiek zijn:
“19H1 en 19H2 delen dezelfde servicing-content. Dat betekent dat ze hetzelfde cumulatieve updatepakket delen. Voor de kleine subset van Windows Insiders (de 10%) in Release Preview, die de optie kreeg om 19H2 te installeren, wordt een activeringspakket gedownload via Windows Update dat de 19H2-functies inschakelt. Dit *verandert* het buildnummer voor het besturingssysteem van 19H1 Build 18362 naar 19H2 Build 18363.”
Code ontcijferd
Microsoft heeft een talent om in codetaal te spreken, maar laten we bovenstaande paragraaf even ontleden. 19H1 en 19H2 verwijzen naar Windows 10 1903 en 1909, ofwel de grote voorjaars- en najaarsupdates van dit jaar. Beide updates delen dezelfde servicing-content, wat betekent dat ze inhoudelijk identiek zijn en dezelfde bugfixes en beveiligingsupdates bevatten.
Bovendien delen ze hetzelfde cumulatieve updatepakket. Anders gezegd: wanneer Windows 10 1909 straks uitrolt naar gebruikers, wordt de update in één pakket gebundeld met de recentste updates en fixes voor Windows 10 1903. Gebruikers ontvangen dus hetzelfde pakketje updates, ongeacht of ze ervoor kiezen om alleen maar Windows 10 1903 bij te werken of te upgraden naar Windows 10 1909.
Windows 10 1903 en 1909 delen dezelfde servicing-content, wat betekent dat ze inhoudelijk identiek zijn.
De (beperkte) functies die specifiek deel uitmaken van Windows 10 1909 zullen hoogstwaarschijnlijk standaard uitgeschakeld zijn en een apart activeringspakket vereisen, dat wordt aangeboden via Windows Update. Beschouw het als een schakelaar die je op een zelf gekozen moment kan aanzetten om de laatste nieuwe features te ontsluiten, terwijl je ondertussen wel van de recentste beveiligings- en stabiliteitsupdates geniet.
Het is om die reden dat verschillende Windows-kenners de analogie maken met het servicepack van weleer. Een servicepack verzamelde de cumulatieve updates van het verleden om een systeem sneller up-to-date te krijgen, maar bevatte zelden nieuwe functies. Het laatste servicepack dat Microsoft ooit uitbracht was Windows 7 Service Pack 1 in februari 2011 (waarvan de gratis ondersteuning op 14 januari 2020 wordt stopgezet).
Nieuw updateritme
Hoewel Microsoft voorlopig nog in het midden laat of dit het nieuwe vaste patroon wordt voor de najaarsupdate, lijkt dat erg aannemelijk. We kunnen ons niet inbeelden dat Microsoft hier de voorbije maanden zoveel tijd en moeite in zou hebben geïnvesteerd als het maar voor één keer bedoeld was.
Dat betekent dat we effectief evolueren naar een nieuw ritme met één grote feature-update en één servicepack-achtige update per jaar. Dat is goed nieuws voor bedrijven, die zo maar één keer per jaar hoeven te upgraden, of eventueel zelfs maar eens om de twee jaar. Vorig jaar verlengde Microsoft immers de ondersteuningstermijn van de najaarsupdate van 18 tot 30 maanden voor Windows 10 Enterprise en Education. Ook dat wijst in de richting dat de najaarsupdate voortaan de rol invult van een servicepack voor bedrijven.
Overigens zal Windows 10 1909 ook nog steeds via de gekende kanalen aan bedrijven worden aangeboden. Naast een cumulatieve update kunnen Windows-systemen die ouder zijn dan versie 1903 eveneens via Windows Server Update Services (WSUS), System Center Configuration Manager (SCCM) of Windows Update for Business worden bijgewerkt.
Het doel van Microsoft is duidelijk. De gefragmenteerde situatie waar het na amper vier jaar met Windows 10 in terecht is gekomen, moet weer worden rechtgetrokken. Het updateritme wordt vertraagd en tegelijk krijgen gebruikers, en bedrijven in het bijzonder, opnieuw meer controle over hun eigen updateritme, zonder dat ze daarbij risico lopen om met niet-ondersteunde systemen achter te blijven.
Gerelateerd: Windows 10 Home of Pro: is het verschil het geld waard?