De ARM-architectuur heeft de naam efficiënter en zuiniger te zijn dan x86: daarom maakte ze furore in de smartphone. Geniet je met de uit de kluiten gewassen Qualcomm Snapdragon X Elite en Plus van diezelfde efficiëntie, of hebben laptops met een klassieke processor hier het voordeel?
Zeg je ARM, dan zeg je zuinig. De architectuur won aan belang met de opkomst van tablets en smartphones. Dergelijke toestellen zitten doorgaans niet in het stopcontact, waardoor autonomie belangrijk is. Intel zocht een antwoord met Atom-processors, maar vond dat niet. ARM-chips, zoals de Snapdragon 800-reeks van Qualcomm en de CPU’s van MediaTek, werden de norm.
Vandaag zit er met de Qualcomm Snapdragon X-reeks eindelijk een ARM-chip onder de motorkap van een Windowslaptop die kan wedijveren met het beste van Intel en AMD. We onderzochten eerder al de prestaties van de Snapdragon X Elite en Plus, en stelden vast dat de processor zonder meer een krachtpatser is.
Krachtig, maar nog zuinig?
Qualcomm heeft de ARM-architectuur dus kunnen omzetten naar een alternatief voor x86, met dank aan de krachtige Oryon-kernen op de chip. Krachtig, dat betekent doorgaans ook minder zuinig. Om echt relevant te worden in laptopland, volstaat het niet voor ARM om evengoed te presteren als x86: ARM-chips moeten uitblinken. Als Qualcomm in Windows-laptops betere prestaties kan bieden dan Intel of AMD, en ook een langer batterijleven faciliteert, heeft de chipdesigner goud in handen.
lees ook
Qualcomm Snapdragon X getest: sneller dan Intel Core en AMD Ryzen?
We onderzoeken de impact van de Qualcomm Snapdragon X Elite en Snapdragon X Plus aan de hand van twee Microsoft Surface Laptop 7-toestellen. Die zetten we tegenover klassiekere laptops met AMD of Intel aan boord.
Klassieke workloads
Voor onze eerste test doen we beroep op de testmethode die we al jaren voor onze laptopreviews gebruiken. Daarbij stellen we de laptops identiek af (op vlak van bijvoorbeeld schermhelderheid en prestatiemodus), en draaien we een suite van tests die licht en minder licht kantoorwerk simuleert, inclusief fotobewerking en videobellen.
Testsuite 1 omvat het iets zwaardere werk, testsuite 2 is milder voor de batterij. In beide gevallen zijn de resultaten duidelijk. De Surface Laptop 7 presteert beter dan de alternatieven. Die hebben ofwel hetzelfde schermformaat en een gelijkaardige batterij, ofwel een groter scherm gecompenseerd door een grotere batterij.
Het lijkt er dus op dat de Qualcomm Snapdragon X-chips allebei heel efficiënt draaien. We zien in de iets zwaardere test een autonomie van veertien tot bijna vijftien uur. Dat is uren langer dan we van zelfs de beste klassieke Windows-laptops gewoon zijn, en bijna voldoende om twee werkdagen door te komen.
Het valt nog op dat de Qualcomm Snapdragon X Plus zuiniger is dan de X Elite. Dat is logisch: de chip heeft tien in de plaats van twaalf Oryon-kernen, en kan niet boosten. Zo krijg je ongeveer een halfuurtje extra batterijleven.
Het resultaat is nog frappanter wanneer je weet dat onze klassieke tests niet native op ARM draaien. De resultaten gelden met andere woorden zelfs wanneer de software via de Prism-emulatielaag draait.
Native of niet?
Die emulatielaag maakt wel degelijk een verschil. Hieronder zetten we twee tests naast elkaar: de oude PC Mark 8-batterijtest die van geen kanten geoptimaliseerd draait, en de Procyon Battery Life-test die via de native Office-installatie op de laptop werkt.
De PC Mark 8-test is zwaar en niet indicatief voor totaal batterijleven, maar wel handig als vergelijkingstool. We zetten de Surface Laptop 7 tegenover een Asus Expertbook B3 met zuinige Intel Core Ultra 5. Voor niet geoptimaliseerde workloads, doet die Core Ultra 5 het erg goed. De laptop met de Intel-chip zucht het een halfuurtje langer uit dan de Surface Laptop 7 met Qualcomm Snapdragon X Elite.
De situatie keert helemaal wanneer we de Procyon-test analyseren. Vergeet niet: die draait de native geoptimaliseerde versie van Office voor respectievelijk x86 en ARM. Emulatie of compatibiliteitsproblemen zijn voor geen van de laptops een excuus.
De toestellen met Qualcomm Snapdragon X presteren wonderlijk. We meten hier een autonomie van ongeveer 23 uur, tijdens een test waar Word, PowerPoint en zware spreadsheets elkaar afwisselen. Dankzij de optimalisatie van Office voor ARM komen de ARM-laptops in een klasse apart terecht. Ze gaan vijf uur langer mee dan de Asus Expertbook B3, die naar Windows-normen nochtans een fantastisch uithoudingsvermogen heeft.
Helemaal in balans
Op basis van onze tests met de Microsoft Surface Laptop 7 merken we duidelijk dat zowel de Qualcomm Snapdragon X Elite als de Qualcomm Snapdragon X Plus zuinig omgaan met de beschikbare batterijcapaciteit. De toestellen hebben een ongezien uithoudingsvermogen. In jaren van laptoptests kwamen we nog geen ander toestel tegen dat het zolang uithoudt.
Opvallend genoeg bereikt Qualcomm dat resultaat met een relatief klassieke chipopbouw. De Snapdragon X-reeks heeft gewoon tien tot twaalf Oryon-rekenkernen, zonder dat daar speciale efficiëntie-kernen in een Big.Little-configuratie bij komen kijken.
De voordelen van native ARM-workloads zijn wel duidelijk. Hoe ouder de software die je wil draaien, hoe kleiner het voordeel van de ARM-chip, tot het uiteindelijk helemaal verdwijnt. Die bevinding ligt een beetje in lijn met onze eerdere prestatietest, waar de Snapdragon-chips ook heer en meester zijn wanneer je nieuwe software draait, maar iets minder uitblinken tijdens zware emulatie.
Hoe dan ook zijn ook deze resultaten veelbelovend. Een zuinige chip die sterk presteert: dat klinkt ideaal voor een kantoorlaptop.