Intel lanceert nieuwe mobiele processors onder het label van de tiende generatie. De introductie gaat gepaard met verwarrende prestatieclaims, terwijl de chips niet op 10 nm gebakken worden zoals hun collega’s met een gelijkaardige naam.
Intels tiende generatie van laptopchips stond heel even gelijk met Ice Lake. Alle Core-chips met een typenummer dat met ‘10’ begon, waren met andere woorden splinternieuwe 10 nm-chips voorzien van alle voordelen die met het nauwkeurigere bakproces gepaard gaan. Die eenvoud is voorbij. Gisteren introduceerde Intel Comet Lake: een nieuwe batterij aan chips die de 10e generatie line-up zullen vervoegen. Intel bakt deze chips nog steeds op 14 nm, net zoals de vijf vorige generaties.
Verwarring
Dat zorgt voor enige verwarring, al is de lithografienode natuurlijk niet het belangrijkste kenmerk van een chip. Je koopt een laptop met een bepaalde processor omwille van de prestaties die daarmee gepaard gaan. Helaas schenkt Intel ook daar niet meteen klare wijn.
De nieuwe Comet Lake-chips zijn zuinige cpu’s met een TDP van 15 watt. Het grootste verschil met de voorgangers is het aantal kernen. De meest high-end processor, de Intel Core i7-10710U, telt zes rekenkernen, goed voor twaalf threads. De chip is daarmee een upgrade voor de quadcore Core i7-8665U. Die was op zijn beurt straf: met de achtste generatie verdubbelde Intel het aantal rekenkernen dat het in een 15 watt TDP-cpu kon proppen. Daar ging een lagere basiskloksnelheid mee gepaard, maar in de praktijk zorgde de zet voor een stevige verbetering in prestaties.
Wat met de warmte?
Een kritische geest kan zich afvragen hoe Intel zonder procesverkleining, dus nog steeds op 14 nm, nog eens twee extra rekenkernen in een processor met hetzelfde formaat kan stoppen zonder tegen thermische beperkingen aan te lopen. Het antwoord: misschien kan dat helemaal niet. Intel zelf claimt een prestatiewinst van 16 procent tegenover Whiskey Lake, zonder impact op de autonomie van een laptop. Klinkt niet slecht, tot we de slides van dichterbij bekijken.
Intel claimt prestatiewinsten op basis van een nietszeggende vergelijking. (bron: Intel)
Voor het prestatiecijfer vergelijkt Intel de Core i7-10710U met een Core i7-8565 (op zich al niet het meest high-end, maar acceptabel). Het probleem: de Core i7-8565 presteerde voor de test binnen de beperkingen van een standaard TDP van 15 watt, terwijl de Core i7-10710U getest werd met een thermal design point van 25 watt. Intels chips krijgen al een tijdje een configureerbaar TDP mee. Dat wil zeggen dat laptopbouwers ze kunnen configureren om gebruik te maken van meer of minder thermische marge al naargelang de koelcapaciteiten van het chassis waarin ze moeten werken. Een hoger TDP gaat gepaard met een hogere basisfrequentie (waaronder in principe niet gethrottled wordt).
Appelen met peren
Een vergelijking van twee chips op een verschillend TDP is nietszeggend en oneerlijk. Uiteraard presteert een chip met 60 procent meer thermische marge beter. Het ding kan veel langer op een veel hogere kloksnelheid zwoegen, omdat de warmte efficiënter wordt afgevoerd. Plots wordt de claim van 16 procent prestatiewinst dus waardeloos. Configureer de originele Core i7-8565 op 25 watt en je zal een prestatiewinst te zien krijgen die in de buurt komt. Aan de hand van Intels cijfers is er dus geen enkele indicatie dat de twee extra rekenkernen van de nieuwe high-end Comet Lake-cpu ook echt een meerwaarde bieden.
Een vergelijking van twee chips op een verschillend TDP is nietszeggend en oneerlijk.
Op naar de batterijclaim dan. Plots wordt de nieuwe chip wel naar 15 watt geconfigureerd. 60 procent thermische marge eraf correspondeert met een lager verbruik, wat goed is voor de autonomie, maar de prestatieclaim opnieuw teniet doet. Comet Lake is dus even zuinig voor de batterij als Whiskey Lake in een configuratie waarvan Intel niet durft zeggen dat ze ook een meerwaarde voor de prestaties met zich meebrengt.
Soep
Al deze cijfers staan in de kleine lettertjes bij de aankondiging van de nieuwe processors. De intellectuele oneerlijkheid is frappant aangezien Intel niet de gewoonte heeft om op deze manier cijfers te manipuleren. Prestatie- en batterijclaims afkomstig van een fabrikant moet je doorgaans met een korreltje zout nemen, maar doorgaans worden appelen wel met appelen vergeleken.
Voor de batterijvergelijking werd het TDP plots wel gelijkgeschakeld, waardoor Intel onterecht laat uitschijnen dat Comet Lake betere prestaties én een identieke autonomie combineert, terwijl dat duidelijk niet het geval is.
Het resultaat is nu dat de 10e generatie line-up van Intel bestaat uit een handvol langverwachte 10 nm Ice Lake-processors, die dankzij de nodeverkleining wel degelijk meer pk’s aan een lager TDP bieden. De chips worden geflankeerd door Comet Lake-cpu’s, gebouwd op een in essentie vijf jaar oud proces en voorzien van op papier geen enkele noemenswaardige verbetering tegenover hun voorgangers.
Misschien zijn de cpu’s in de praktijk wel de moeite, maar dat valt momenteel niet af te leiden uit de data afkomstig van Intel. Als koper moet je al heel goed weten wat er onder de motorkap van een nieuwe laptop zit om op basis van de componenten in te schatten wat de prestaties zullen zijn.
Zoek naar G
Eén vuistregel lijkt momenteel wel over de hele lijn te kloppen. Als de cpu een ‘G’ in de naam heeft, zoals de Intel Core i7-1065G7 of de Intel Core i5-1035G4, dan gaat het om een 10 nm-processor. Zie je U of Y, dan heb je te maken met 14 nm Comet Lake.
Comet Lake stond al een tijdje op de roadmap, dus de introductie komt niet uit het niets. De manier waarop is vooral verbazend. We moeten ons afvragen hoe goed Intels 10 nm-yield écht is momenteel als de processorbouwer er bewust voor kiest om de Ice Lake-chips te verstoppen tussen Comet Lake, dat weinig bestaansrecht lijkt te hebben. We hopen dat de realiteit zal uitwijzen dat Intel zonder reden met zijn cijfers heeft gegoocheld en dat het allemaal wel meevalt, maar we vrezen ervoor.
Gerelateerd: Intel lanceert Comet Lake: 10e generatie zonder 10 nm