Wie vandaag naar de specificatielijst van een toestel kijkt, krijgt op voorhand al een indicatie of een toestel potentieel goed of slecht is. Er zijn echter heel wat parameters die niet universeel zijn en waar de fabrikant met een marketingsausje consumenten probeert te overtuigen. Daar prikken wij door met onze uitgebreide testprocedure.
Op onze redactie hebben we gecombineerd meer dan 15 jaar ervaring in het testen van laptops en desktops. Doorheen de jaren hebben we heel wat benchmarkprogramma’s gebruikt en getest om zo tot een grondige methode te komen om laptops objectief te evalueren.
Benchmarkprogramma’s veranderen regelmatig, computerfabrikanten worden steeds slimmer en ook de markt verandert. Daarom is de omschrijving van hoe we testen vandaag niet de methode die we morgen gebruiken. We tunen continu ons proces, maar gebruiken doorheen dat proces genoeg vaste waarden als handvat om grondig te kunnen vergelijken, ook met oudere hardware. De methode hieronder focust vooral op laptops, omdat die testsuite complexer is door de batterij- en schermtest. Desktops krijgen dezelfde test voorgeschoteld, zonder het batterijsegment.
Geen updates
Wanneer we een laptop of desktop ontvangen op de redactie om te testen, sluiten we die nooit aan op het internet. Het toestel wordt getest zoals het uit de doos komt, zonder updates. Zelfs wanneer Windows 10 tijdens de installatie om een netwerkverbinding vraagt, negeren we dat en blijven we lokaal werken. Enkel tijdens het online activeren van de licenties van onze benchmarksoftware maken we kort 10 seconden een verbinding. Pas op: wifi (en bluetooth) blijven altijd wel ingeschakeld, maar niet geconnecteerd.
Het toestel wordt getest zoals het uit de doos komt, zonder updates.
Waarom geen internetconnectie? Omdat je daarmee een variabele introduceert tijdens alle testen. Windows Update kan namelijk op elk ogenblik iets beginnen te downloaden en installeren, wat de resultaten kan beïnvloeden. Zeker tijdens de initiële opstartfase kan het tot enkele uren duren voordat een toestel helemaal klaar is met updaten naar de nieuwste Windows-versie. Allemaal variabelen die het lastig maken om een consequente batterij- of prestatietest te doen.
Pas wanneer we merken dat het toestel ondermaats of foutief presteert, updaten we het toestel met patches van de fabrikant zelf en van Windows 10. Dit gebeurt uitzonderlijk en maakt het voor ons duidelijk dat het toestel niet 100% klaar was voordat het werd verscheept naar de redactie (en alle winkels). Uiteindelijk is het onze ambitie om het product te testen zoals we het krijgen aangeleverd.
Testsuite
Doorheen de jaren hebben we diverse benchmarksuites uitvoerig gebruikt, gedumpt en verfijnd om zo helder mogelijke resultaten te krijgen. Deze programma’s gebruiken we vandaag allemaal:
- Cinebench R15
- Cinebench R20
- UL PC Mark 8
- UL PC Mark 10
- Battery Eater
- PassMark PerformanceTest
- PassMark BurnInTest
- Geekbench Pro
- Prime95
- SPECwpc
De niet-vetgedrukte benchmarks voeren we altijd uit, ongeacht welk type toestel. SPECwpc halen we erbij wanneer we een workstation moeten testen om professionele workloads te meten. Voor kantoorlaptops is de test overkill, en is het vaak zelfs onmogelijk om alle onderdelen ervan zonder foutmelding te draaien. Battery Eater voeren we enkel uit bij mobiele toestellen met een batterij.
Alle benchmarks updaten we maar halfjaarlijks of jaarlijks, omdat het de resultaten kan beïnvloeden. Wanneer een benchmark een nieuwe versie krijgt, blijven we altijd gedurende een jaar nog de oude en de nieuwe versie draaien om te zien hoe de resultaten correleren met vorige testen.
Prestaties
We starten onze tests altijd met het doorlopen van alle prestatiebenchmarks: Cinebench (beide versies), PC Mark (beide versies), PassMark PerformanceTest en Geekbench Pro. Om bij laptops zeker te zijn dat de toestellen maximaal presteren, steken we ze in het stopcontact en zetten we de schuiver van de batterijprestaties in Windows 10 op maximaal. Elke test voeren we twee keer uit met een interval van vijf minuten om het toestel wat te laten afkoelen. Zo weten we de maximale piekprestaties.
Elke test voeren we twee keer uit met een interval van vijf minuten.
Daarna draaien we Cinebench (beide versies) vijf keer achter elkaar zonder tussenpauze om te meten wat het verval is in prestaties door middel van throttling. Hetzelfde doen we met PC Mark 8. We nemen beide versies van Cinebench omdat Cinebench R15 kort is en Cinebench R20 lang. Tussen beide kunnen we dan goed zien hoe sterk de tijdelijke impact van de turboboost van de processor.
PC Mark 10 draaien we de Extended-mode omdat we hiermee ook de 3D-prestaties van het toestel kunnen meten. Omdat we binnen de zakelijke sector minder te maken hebben met gamen, vervangt dat de 3DMark-test die we de afgelopen jaren altijd gebruikten.
De PassMark PerformanceTest toont cijfers die vergelijkbaar zijn met PC Mark 10: een totaalbeeld van de prestaties van het toestel (opslag, geheugen, cpu en gpu).
Kloksnelheid
Alle bovenstaande benchmarks geven ons scores zodat we onderling kunnen vergelijken wat goed en slecht is. Daarnaast meten we ook altijd de kloksnelheid van de cpu om te kijken hoe sterkt die kan boosten, voor hoe lang, en wat de reële snelheid is wanneer de belasting actief blijft. We gebruiken hiervoor het taakbeheer in Windows 10 om de kloksnelheid te monitoren.
Die gebruiken we in tandem met Prime95, Cinebench R20 en PassMark BurnInTest, elk afzonderlijk getest gedurende 30 minuten. Zo weten we na afloop wat de beloofde kloksnelheid is, wat de turbosnelheid is en de duur ervan, hoe lang het duurt tot de basissnelheid wordt gehaald en wat de uiteindelijke snelheid is na een intensieve belasting van 30 minuten.
Deze test laat ook dikwijls zien waarom sommige toestellen beter presteren in korte workloads. Zo weten we ook direct hoe goed de laptopfabrikant het chassis heeft aangepast om de warmte weg de drijven. Met de trend naar steeds dunnere en lichtere laptops, is de impact van design en koeling immers groter dan ooit.
Batterij
Tot slot testen we de batterij altijd uitvoerig over een periode van meerdere dagen. Hoe langer de batterijduur van het toestel, hoe langer onze test logischerwijs duurt. Voordat we beginnen met testen, gebruiken we een X-Rite i1Display Pro-lichtmeter om de schermhelderheid vast te zetten op 120 nits (of cd/m²).
Om de batterijduur te meten, gebruiken we Battery Eater, PC Mark 8 en PC Mark 10. In totaal doen we vijf testen die variëren van licht gebruik (video kijken), intensief gebruik (mix van kantoorwerk, fotobewerking, 3D-rendering) en de stand-bytijd zonder dat we iets doen maar het toestel wel actief houden. Van al die metingen nemen we een gewogen gemiddelde. Dat is de batterijduur die we geloven dat haalbaar is bij dagelijks kantoorwerk, uiteraard afhankelijk van hoe intensief dat is bij jou.
In totaal doen we vijf testen die variëren van licht tot intensief gebruik.
Daarnaast meten we ook altijd de tijd uit die de laptop nodig heeft om van nul procent tot vijftig procent bij te laden en de tijd tot tachtig procent. Echt exact vanaf nul procent is het echter nooit: haast alle toestellen haken af op acht of vijf procent, om gegevensverlies te voorkomen. De tijd tot honderd procent meten we nooit, omdat de laatste tien procent meestal even lang duren als de cyclus van nul naar negentig procent. Op deze manier weten we welke laptops een snellader meeleveren in de doos en of het toestel dat ook werkelijk ondersteunt.
Praktijktest
Ziezo, hiermee weet je hoe we op de redactie van ITdaily alle computerhardware testen. De gemiddelde testduur varieert van vier dagen tot een week om alle testen grondig te voltooien. Daarna nemen we het toestel zelf in de hand om te ontdekken hoe de cijfers zich vertalen naar de gebruikservaring. Misschien throttled een laptop sterk op papier, maar heeft dat ook een voelbare impact wanneer we ermee werken? Hoe vlot typt het toestel? Wat is de bouwkwaliteit van het chassis? Occasioneel voeren we lange termijntesten uit waarbij we de laptop tijdelijk als dagelijks werktoestel inzetten.