Kwantumcomputing lijkt stilaan klaar om eindelijk op het voorplan te treden. SAS laat er alvast geen gras over groeien en luidt tijdens Innovate het tijdperk van ‘kwantum AI’ in.
Bryan Harris, CTO van SAS, neemt de zaal mee voor een lesje geschiedenis. SAS heeft inmiddels bijna vijftig jaar op de teller en heeft bijgevolg de meest ingrijpende technologische veranderingen van dichtbij zien gebeuren. “Vandaag gaat alles over GenAI. Mensen denken dat een beetje GenAI sprenkelen al je problemen magisch doet verdwijnen. Zo werkt het niet: AI heeft beperkingen en het zonder controle toepassen bevat risico’s. AI vraagt robuuste orkestratie”.
Met die laatste zin vat Harris de filosofie van SAS samen. Het bedrijf zet tijdens iedere editie van Innovate het belang van betrouwbare technologie in de kijker. Dit jaar zet SAS zichzelf en zijn klanten schrap voor de volgende golf: ‘kwantum AI’. “Kwantumcomputing is geen toekomst meer. Nu gaat het echt gebeuren”.
lees ook
SAS zet in op AI-agenten, maar doet het op zijn eigen manier
Doe-het-zelf of kant-en-klaar
Kwantum is voor SAS een nieuw domein, maar in AI kan het terugkijken op een lange traditie. SAS mag zich zonder grootspraak een pionier in analytics noemen en tijdens Innovate laat het zien mee te zijn met de agentic AI-trein, zoals ieder zichzelf respecterend technologiebedrijf. “Soms komt een evolutie waarbij je helemaal opnieuw moet beginnen. Dit is voor ons niet het geval. Agentic AI is niet meer dan een continuïteit van wat we al jaren doen”, zegt Jared Peterson, VP Platform Engineering.
SAS biedt AI in al zijn gedaanten op verschillende manieren aan. Centraal in het portfolio staat Viya. Peterson: “Frustratie is vaak een goede voedingsbodem voor innovatie. Veel innovatieve ideeën komen voort uit frustratie over een probleem dat je niet opgelost krijgt. Bedrijven investeren veel geld in AI, maar hebben moeite om er uit waarde uit te halen. Bij SAS weten we hoe de AI-cyclus in elkaar zit. Met Viya willen we bedrijven de tools geven om innovatief en productief te zijn, volgens een bewezen pad en met respect voor data”.
Viya Workbench is het platform voor doe-het-zelvers, maar ook voor wie twee linkerhanden heeft, heeft SAS een oplossing. Vorig jaar kondigde SAS Models aan: kant-en-klare AI-modellen die bedrijven in hun omgeving kunnen draaien. Udo Sglavo, VP Applied AI & Modelling, onthult dit jaar de catalogus. “We zouden oneindig veel modellen kunnen bouwen, maar de vraag uit de markt bepaalt welke modellen voorrang krijgen. De modellen lossen actuele problemen op”.
“SAS is een platform en als klanten zelf willen bouwen, is dat voor ons prima. Door de jaren heen hebben we veel ervaring opgebouwd, die we nu bundelen in een ready-to-use component. De modellen zitten verpakt in een container die klanten kunnen draaien waar ze willen, of ze nu klant bij ons zijn of bij een concurrent. Bedrijven worden zo gevrijwaard van modellenkwesties en bouwen vertrouwen in de modellen op door ze te gebruiken”, legt Slavo uit.
(Her)nieuw(d) enthousiasme
Al die decennia aan AI-ervaring brengt SAS tot bij de volgende grote stap. Met kwantum AI wil SAS bijna letterlijk een nieuwe grens opzoeken. Over kwantumcomputing wordt al tientallen jaren gesproken, maar het heeft zijn waarde in de ‘echte’ wereld nog niet kunnen bewijzen. Ook de term kwantum AI dateert al van begin jaren 2000, toen een eerste Quantum AI Lab werd opgericht door NASA en Google. Bij SAS is men overtuigd dat daar snel verandering in zal komen.
In de marge van Innovate deelt SAS bevindingen van een globale rondvraag bij bedrijfsleiders, waaruit blijkt dat drie op vijf bedrijven bezig is met onderzoek naar kwantumtechnologie. “We zien zeker een appetijt voor kwantum”, licht Gavin Day (COO) toe. “Klanten proberen te begrijpen hoe kwantum werkt. Het is stilaan niet meer theoretisch”.
Day tempert wel het enthousiasme. “Adoptie zal nog enkele jaren op zich laten wachten. Daarvoor moeten de kosten eerst dalen. Pas als we de technologie kunnen opschalen zodat het ook toegankelijk wordt voor kleine en middelgrote bedrijven, zullen we over een boom kunnen spreken. Maar we geloven dat adoptie snel zal stijgen als de technologie volwassener wordt. Daarom willen we als vendor de boom voor zijn”.
AI heeft lang moeten zoeken naar een use case. We moeten vermijden dat nu ook met kwantum gebeurt.
Gavin Day, COO SAS
Ook Amy Stout, Principal Product Manager Quantum Computing, spreekt met voorzichtigheid. “Door data te combineren met de rekenkracht van kwantumcomputers, kunnen complexe problemen sneller opgelost worden die de mensheid zullen dienen. Maar met kwantum AI zijn we nog niet in de productiefase. Kwantumcomputers zijn vandaag commercieel beschikbaar, maar wellicht zullen we pas over enkele jaren echt voordeel zien ten opzichte van traditionele computers. Dit proces zal stap voor stap verlopen”.
De huidige ‘heropleving’ van kwantumcomputing doet Day denken aan wat nog maar recent met AI gebeurd is. “AI is een technologie die lang naar een goede use case heeft moeten zoeken. We moeten vermijden dat dit nu ook met kwantum gebeurt”.
Hybride aanpak
Dat kwantum vandaag weer hoog op de technologieagenda staat, is grotendeels te danken aan partners van SAS, zoals D-Wave en IBM. Microsoft rolt de rode loper uit met de kwantumchip Majorana-1. Satya Nadella belt tijdens SAS Innovate even kort in om het enthousiasme rond kwantumcomputing aan te wakkeren, in mate dat dat nog nodig was. “Iedere doorbraak in foutencorrectie is spannend, want dit is de grootste beperking voor kwantumcomputing. We zitten nog met te veel ruis”, zegt Stout.
SAS gelooft in een hybride aanpak, waarbij het kwantumgaspedaal niet volledig ingeduwd wordt. Workloads worden toevertrouwd aan CPU’s, GPU’s of quantum processing units (QPU), afhankelijk van welke rekenkracht je wanneer nodig hebt. “Kwantumcomputers versnellen het beslissingsproces, maar geven niet per se altijd de meest optimale uitkomst. Het combineren van beide werelden zorgt voor evenwicht tussen kwaliteit, toepasbaarheid en snelheid”, zegt Harris.
Zelfs wanneer kwantumcomputers stabieler worden, zal een hybride aanpak de voorkeur blijven krijgen, denkt Stout. “Je hebt nu eenmaal niet voor alles een kwantumcomputer nodig, dat zou veel te duur zijn. Word en Excel bijvoorbeeld ga je nooit op een kwantumchip laten draaien. Dat is niet alleen onze visie, maar wordt breed gedragen door de wetenschap”.
In het kwantumtijdperk zal SAS zijn principes niet verloochenen. Stout: “Ethiek blijft voor ons een focus. Er zijn bezorgdheden dat kwantumcomputers traditionele encryptie zal kraken, maar dit is met kwantumstandaarden al grotendeels opgelost. Governance voor kwantum AI zal vanuit dezelfde basisprincipes vertrekken die we vandaag al toepassen”.
Voor Word en Excel ga je nooit een kwantumcomputer gebruiken.
Amy Stout, Principal Product Manager Quantum Computing
Aanvallend voetbal
De temperatuur stijgt voelbaar naarmate SAS Innovate vordert, en dat heeft niet alleen te maken met het tropische klimaat in Orlando. De kwantumkoorts bereikt stilaan een hoogtepunt. Stout: “We willen kwantum AI snel toegankelijk en intuïtief maken voor klanten en hen begeleiden in het traject. Voor de meeste bedrijven zullen kwantumcomputers beschikbaar zijn via de cloud”.
“Onderzoek is hierbij één van de strategische pijlers. We bekijken hoe kwantumcomputers AI kunnen helpen, maar ook hoe AI kwantumcomputers kan helpen, bijvoorbeeld voor codegeneratie. Dit staat echter nog in de kinderschoenen. Volgend jaar hopen we hier nog veel meer over te kunnen vertellen”, besluit Stout met een cliffhanger.
“Hoe kwantum transparanter te maken en te democratiseren, is een spannende evolutie. De implementatie van algoritmen is helemaal anders. Maar om het in sporttermen te zeggen: we hoeven niet meer te verdedigen. We kunnen nu aanvallend voetbal spelen”, besluit Peterson.