‘Waarom is 5G vandaag amper een troef? Omdat operatoren nog te veel geld met 4G verdienen’

Ondanks de hype rond 5G zien we vandaag amper toepassingen die de technologie gebruiken. Zijn telecomoperatoren vandaag te voorzichtig met investeringen? Of is 5G nog niet nodig?

We nemen even de teletijdmachine naar de nationale lancering van 3G in 2004. Proximus lanceerde in zes grote steden op 13 mei zijn 3G-aanbod, toen een primeur in België. Een compatibele 3G-kaart in je laptop schuiven leverde je een theoretische bandbreedte op tot 384 kbps.

De hardware om je laptop 3G-compatibel te maken kostte destijds 371 euro exclusief btw. Databundels starten vanaf 2 euro voor 1 MB. De duurste formule beschikte over een datalimiet van 100 MB en kostte 50 euro per maand. Proximus heeft voor de 3G-licentie 150 miljoen euro betaald in 2001.

Behalve wat ‘wappen’ met de telefoon was mobiel internet niet echt een ding die tijd. Het is pas vanaf de lancering van de Apple iPhone dat de bal begon te rollen en mobiel internet een gemeengoed is geworden.

Trage 5G-uitrol

In ons gesprek met Mariam Sorond, CTO Service Provider en Edge bij VMware, wijst ze naar de pioniersrol die telecomproviders hadden destijds. “De belangrijkste applicatie toen was sms-berichten, en toch hebben de providers doorgeduwd om de technologie klaar te maken voor de toekomst. Nadat wereldwijd overal nationale 3G-netwerken een realiteit werden, volgden de toestellen en opende er een wereld aan mogelijkheden.”

Bijna 20 jaar later hebben we na de passage van 4G de stap naar 5G gezet. In België heeft de veiling voor het netwerkspectrum enkele jaren vertraging gekend, maar sinds midden vorig jaar is het spectrum officieel geveild onder vijf telecomoperatoren.

Die verdienen nog steeds veel geld met het huidige 4G-netwerk. Waarom zouden ze dat duurbetaalde netwerk vernieuwen?

Mariam Sorond, CTO Service Provider en Edge bij VMware

Hier en daar kan je vandaag al 5G ontvangen in de grote steden. Het grote verschil vergeleken met vroeger is dat 4G voor heel wat mensen al ruim snel genoeg is. Waarom overschakelen? “Je moet je ook verplaatsen in het hoofd van de telecomprovider”, zegt Sorond. “Die verdienen nog steeds veel geld met het huidige 4G-netwerk. Waarom zouden ze dat duurbetaalde netwerk vernieuwen, wat destijds een flinke investering was?”

Het iPhone-moment

Waar de iPhone de push richting 3G heeft versneld en de daaruit geëvolueerde smartphonewereld richting 4G, is er nu niet direct nood aan de stap hoger. Je merkt dat ook vandaag in de berichtgeving. Vroeger werd achter elk smartphonemodel 5G gezet om de compatibiliteit te tonen, vandaag is dat weg. Ook de reclame bij de operatoren focust veel minder op 5G, terwijl dat vroeger bij 4G wel zo was.

“Ik snap de telecomoperatoren ook niet echt. Al jaren willen ze een deel van de koek binnen de enterprisemarkt. Met 5G kunnen ze dat eindelijk realiseren, maar ik hoor weinig bedrijven die een shift van wifi naar 5G bekijken”, zegt Sorond.

Zij spreekt vanuit een internationaal standpunt, met een grote focus op de VS. In België zou bijna 1 op 5 bedrijven geïnteresseerd zijn in een privaat 5G-netwerk. We hebben ons geprofileerd als koploper in Europa, ondanks onze valse start door de politieke strubbelingen rond de 5G-veiling.

B2B-potentieel in België

De sprint van België komt voornamelijk door de twee nieuwe nationale operatoren, Citymesh (samen met Digi) en NRB. Zij focussen puur op de zakelijk markt én moeten een volledig nieuw netwerk uitrollen. Ze hebben er alle baat bij om 5G zo snel mogelijk onder de aandacht te brengen bij iedereen.

“Vergelijk het met Dish in de VS. Zij zijn een greenfield operator en mochten met een leeg blad papier starten. Zonder technische legacy kan je de legacy brownfield operatoren uit het wiel sprinten”, zegt Sorond. Daar schuilt volgens haar een groot gevaar. De huidige operatoren worden nu geconfronteerd met het kip-en-eiprobleem.

“Toekomstperspectieven zoals AR, de metaverse, opereren op afstand, zelfrijdende auto’s, allemaal hebben ze eerst die dikkere datapijplijn nodig om een kans te krijgen. Daar bovenop komt dat telecomoperatoren vandaag nog te vaak hun netwerk als een domme lijn aanzien. Iedereen verdient geld aan die verbinding, terwijl de providers met de kruimels achterblijven.”

Europese regelgeving

Over dat laatste is Sorond blij dat Europa een voortrekkersrol op zich neemt. “Het is toch niet logisch dat Google miljarden dollars verdient aan advertenties, maar de providers daar niets voor terugkrijgen.” Ze is heel benieuwd hoe de wetgeving ervoor kan zorgen dat providers opnieuw deels de controle terugkrijgen over hun netwerk. Vandaag zit Europa nog in de onderzoeksfase.

Meer geld zou in theorie meer investeringen moeten betekenen, wat ons allemaal ten goede komt. De Europese lobby voor telecomoperatoren (ETNO) is voorstander van een faire vergoeding. In mei 2022 werd geschat dat de grote spelers zoals Amazon, Google, Apple, Microsoft, Meta en Netflix samen goed waren voor 57 procent van de wereldwijde internettrafiek.

Technologiebedrijven die met een hogere kost te maken krijgen, kunnen die dan weer doorrekenen naar de klant. Maar ze kunnen ook hun diensten downgraden door bijvoorbeeld de bitsnelheid van streamingvideo’s te verlagen. Dat zou dan weer nefast zijn voor de kwaliteit en klantervaring. In Zuid-Korea zouden extra belastingen hebben geleid tot verminderde kwaliteit en veiligheid van de diensten voor eindgebruikers, aldus European Internet Exchange Association (Euro-IX) in een brief.

5G op twee snelheden

Ongeacht welke positie Europa zal innemen, heeft dat weinig invloed op het grote probleem vandaag dat de 5G-hype is gaan liggen. Als we de Gartner hypecyclus in het achterhoofd houden, zitten we nu in het ‘dieptepunt van de ontgoocheling’. Daarna volgt de ‘helling van verlichting’ om tot slot het productiviteitsplateau te bereiken.

Vandaag zien we vooral een 5G op twee snelheden. Enerzijds heb je de bedrijven die ontzettend veel use cases hebben en waarvan er een deel vandaag al actief worden uitgewerkt. Zien innoveren doet innoveren, waardoor we in het zakelijke segment 5G heel snel aan belang zal winnen. Citymesh en NRB spitsen alvast hun oren om die markt (verder) aan te boren.

Voor de consument is er heel weinig motivatie om 5G te omarmen vandaag, en dat zal nog even zo blijven. De killer app is er nog niet, zoals de iPhone dat destijds was als vonk voor de explosie van het mobiele internet. Voor 5G is dat er niet. Dat de telecomproviders maar schoorvoetend de technologie nationaal uitrollen, helpt niet. Wat die vonk kan zijn, alleen de toekomst zal het uitwijzen.