Van bloemen naar RFID: hoe de technologie licht schijnt op de logistieke keten

Hoe weet een plantenkwekerij waar welke plantjes precies staan? Welke klant heeft zijn plastic viscontainers na de visveiling al teruggebracht? En waar zijn die nieuwe verhuurtafels of stoelen gebleven? RFID biedt automatisch antwoord op al die vragen.

Heb je een groot bedrijf, een complex magazijn of gewoon veel spullen die naar klanten gaan maar idealiter ook terugkomen? Dan heb je een systeem nodig om bij te houden wat onder jouw dak staat en waar precies. Een manueel proces met barcodes is populair, maar het kost tijd, personeel en is verre van feilloos. RFID-technologie is een nauwkeuriger en vooral geautomatiseerd alternatief.

Geboren op de versveiling

“Bij versveilingen was het al langer een probleem om herbruikbare containers op te volgen”, vertelt Jason Scrivens, RFID Business Unit Manager bij Aucxis. “Ons bedrijf is ontstaan binnen die veilingwereld. Aucxis had al een automatisch veilingsysteem en kreeg de vraag om een manier te bedenken om de herbruikbare verpakkingen op te volgen.” Het bedrijf keek daarvoor naar Radio Frequency Identification, beter gekend als RFID. De implementatie van een systeem om de containers op te volgen was zo’n succes dat Aucxis besloot om andere markten aan te boren. De RFID-tak is vandaag goed voor de helft van de omzet van het bedrijf.

De RFID-tak is vandaag goed voor de helft van de omzet van Aucxis.

De technologie bewijst zich de laatste jaren steeds meer, maar het is allereerst belangrijk om de basis te begrijpen. Scrivens: “Een RFID-tag is opgebouwd uit enkele eenvoudige componenten. Een minuscule microchip bevat een kleine geheugenbank waarop je data kan schrijven om later uit te lezen. Doorgaans bevat die chip een serienummer. De chip zelf is verbonden met een antenne en het geheel zit in een behuizing.”

Passieve chip

RFID is doorgaans een passieve technologie. De tags zelf zijn met andere woorden afhankelijk van leestoestellen. “Een leestoestel heeft een grotere antenne die via radiogolven energie uitstuurt. De tag ontvangt de radiosignalen, laat een heel klein batterijtje op en stuurt zo een piepklein signaal terug. De grote lees-antenne is in staat dat antwoordsignaal te horen.”

Er zijn verschillende soorten RFID-tags, maar de Ultra High Frequency (UHF)-variant is momenteel de populairste. “De technologie is gestandaardiseerd, naar analogie met een barcode”, legt Scrivens uit. UHF-tags zijn leesbaar tot op een afstand van ongeveer 15 meter. “NFC in je smartphone en de bijhorende tags zijn ook een vorm van RFID, maar het bereik van die passieve tags is tot enkele centimeters beperkt”, verduidelijkt hij. “Tot slot bestaan er ook actieve tags die wel een batterij aan boord hebben. Die kunnen een signaal tot wel honderd meter ver sturen.

Een RFID-tag is in feite een piepklein chipje dat je overal kan implementeren. Denk aan stickers voor éénmalig gebruik of containers voor versveilingen waar de tags jarenlang moeten meegaan. Het grote voordeel van RFID-technologie is de prijs. Scrivens: “Die is afhankelijk van het type tag, maar reken op 3 tot 5 cent voor de tag zelf, en bijvoorbeeld 10 cent per stuk wanneer je ze in een label verwerkt.

Plantjes volgen

Aucxis specialiseerde zich de laatste tien jaar in de implementatie van RFID-technologie bij bedrijven, zodat de passieve tags ook nuttige informatie opleveren. Na de veilingen was het eerste project van het bedrijf een plantenkwekerij. Die case illustreert goed wat er mogelijk is met RFID en hoe de implementatie in z’n werk gaat.

“De planten in een grote plantenkwekerij worden vaak verplaatst, waardoor het moeilijk is om bij te houden wat precies waar staat”, weet de RFID-expert. “Als eerste stap voorzagen we daarom alle schaaltjes waarin de planten staan van een tag die ze uniek identificeerbaar maakt.” Die UHF-tag bevat een serienummer, maar niet meer dan dat, met een link in de backend naar het product. Lokalisering is enkel mogelijk met een antenne vanop enkele meters afstand. “De kwekerij gaat echter vaak met een sproei-installatie over de plantjes heen. Op die installatie plaatsten we RFID-antennes.”

Lokalisering is enkel mogelijk met een antenne vanop enkele meters afstand.

Wanneer de sproeimachine over de planten heen gaat, stellen de RFID-lezers vast welke tags antwoorden. Aan de hand van de locatie van de antennes en de installatie ontstaat er zo een actueel beeld van de locatie van de plantjes in kwestie. “RFID is nooit een plug-en-play-technologie”, benadrukt Scrivens. Iedere case vereist een unieke aanpak.

ERP-integratie

De plantenkwekerij biedt een mooi voorbeeld, maar de technologie is erg interessant bij warehousing of verhuur van materiaal. Denk aan paletten met orders die door een RFID-gate passeren op hun weg naar de vrachtwagen. Zo is het duidelijk welke goederen wanneer zijn ingeladen. Wat je altijd nodig hebt, is een manier om de tags te verwerken in producten. De lezers zijn gekoppeld aan een locatie binnen het bedrijf en geven aan wanneer iets het magazijn binnen- of buiten gaat.

Die informatie komt automatisch en digitaal binnen en wordt vervolgens verwerkt. Dat gebeurt doorgaans binnen bestaande ERP-software van het bedrijf in kwestie. Aucxis levert bijvoorbeeld de tags, de apparatuur en de middleware, maar integreert de data vanaf dan liefst in een bestaand systeem. “Veel grote klanten die met RFID willen starten, hadden al barcodescanning. We vervangen het systeem dan door RFID zodat het scansysteem efficiënter wordt, maar zorgen ervoor dat de data op dezelfde manier in het ERP-systeem binnenkomt. Zo zorgt de technologie voor efficiëntie en automatisering, maar blijft vertrouwde back-end-software zoals SAP behouden om alles op te volgen.

RFID en e-commerce

Met de noodgedwongen opmars van e-commerce tijdens de coronacrisis ziet Scrivens een belangrijke rol voor RFID. “Binnen de retail is er nood aan betere inventarisatie. Bedrijven moeten in real-time weten welke goederen beschikbaar zijn in hun stock. Als je de hele voorraad van al je winkels in kaart brengt, kan je bovendien meer lokaal gaan werken.” Dat besef lijkt er steeds meer te komen. “Vijf jaar geleden omarmden enkele innovators de technologie, vandaag is zowat iedere retailer minstens naar de technologie aan het kijken.”

Hoe kadert RFID nu in het hele 5G-verhaal dat dezer dagen niet meer uit het nieuws weg te slaan is? De technologie is eerst en vooral eenvoudiger en goedkoper dan bijvoorbeeld 5G-sensoren. Voor een bedrijf volstaat het vaak om te weten dat een goed in een specifiek deel van het magazijn staat of onderweg is met een bepaalde vrachtwagen. RFID lost dat probleem eenvoudig op. Om in real-time te tracken waar materiaal zich precies bevindt, zijn andere technologieën interessanter. “Het is een combinatieverhaal”, denkt Scrivens. “Er is niet één technologie die alles doet. 5G, Sifox, Lora en andere standaarden hebben ieders hun plaats binnen IOT.”