Dit jaar draait alles weer rond AI op het Mobile World Congress. Boven de glitter en glamour op de beursvloer hangt een donkere wolk van geopolitieke onzekerheid. De luide roep dat Europa dringend een tandje moet bijsteken, weergalmt door de hallen.
De technologiewereld zakte dit jaar weer massaal af naar Barcelona voor het Mobile World Congress. Tijdens de grootste technologiebeurs van Europa halen de grote spelers uit de sector alles uit de kast om de show te stelen. Van AI-aangedreven spelletjes tafeltennis, virtuele pandamascottes tot Matrix-achtige lichtspektakels: een rondje op de beursvloer verveelt nooit.
MWC toont dit jaar echter twee gezichten. Hoe vrolijk en speels het er aan de standen aan toe gaat, zo bitter ernstig is de toon tijdens keynotes en panelgesprekken. Europa kampt met een digitale identiteitscrisis en die laat zich ook tijdens de conferentie voelen. Prominente spelers uit de Europese technologiesector hebben één duidelijke boodschap voor de politiek: als Europa wil meespelen op het globale AI-toneel, moet het geweer dringend van schouder veranderen.
Invasie van AI-agents
Sinds vorig jaar is AI het dominante thema. Ieder aanwezig bedrijf moet laten zien dat het op één of andere manier met artificiële intelligentie bezig is. Het visuele wint het daarbij niet zelden van het inhoudelijke op een beurs zoals MWC. Als volleerde marktkramers spelen de standhouders met licht, geluid, hologrammen en fysieke artefacten. Alles wat de aandacht van passanten trekt, is toegelaten. Soms worden we er een beetje ongemakkelijk van: we vragen ons af wat die panda van China Mobile te verbergen heeft.
De MWC-vloer is een weerspiegeling van de trends van het moment. En de trend bij uitstek is dit jaar duidelijk agentic AI. De term is overal te lezen en nieuwe AI-agents worden bij de vleet aangekondigd. Kort gesteld zijn AI-agents in staat om volledig autonoom handelingen uit te voeren in andere applicaties of IT-systemen, zonder dat een menselijke tussenkomst nodig is. Voor een uitgebreidere analyse, kan je hier terecht.
Tijdens MWC wordt luidop gefantaseerd hoe AI-agents niet alleen je werk, maar ook je persoonlijke leven zullen infiltreren. In de visie van Samsung, Google en andere smartphoneboeren heeft iedereen binnenkort een persoonlijke AI-assistent in de broekzak zitten. Die helpt je bij de meest banale zaken. Of we ons daar comfortabel bij voelen dat AI altijd en overal mee kijkt en luistert, is een ander gegeven, maar bij het uitrollen van nieuwe AI-features is de mening van gebruikers niet meer van tel.
lees ook
Microsoft en Google rammen AI door je strot (en laten je ervoor betalen)
Gordel zonder auto
MWC is een internationale gelegenheid, maar het zijn toch voornamelijk Amerikaanse en Aziatische bedrijven die er de show stelen. Europese telecomoperatoren zoals Orange, T-Mobile en thuisspeler Téléfonica verdedigen dapper de eer van Europa. Dat is ook Arthur Mensch, CEO van het Franse AI-bedrijf Mistral, niet ontgaan. Hij legt de vinger op de zere wonde tijdens zijn keynote.
“Het gesprek rond AI wordt geleid door de Verenigde Staten en China. Europa wordt buitengesloten”. Met die dreigende boodschap roept Mensch op tot meer investeringen en een ander beleid rond AI vanuit de Europese instituten, en hij zal niet de enige zijn die die noodkreet slaat. Mistral AI is één van de weinige Europese AI-bedrijven die aan dezelfde tafel als Google en OpenAI mag zitten.
De avond voor de passage van Mensch had Claudia Nemat, bestuurslid van Deutsche Telekom, tijdens een panel over AI en regulering haar niet ongezouten mening gegeven. “We hebben in Europa de veiligheidsgordel uitgevonden, terwijl de auto er nog niet eens is. Hoe willen we zo serieus genomen op het globale toneel? Door overtollige bureaucratie worden grote bedrijven kleiner gemaakt”.
Geopolitieke spanningen hangen boven MWC, maar Europa mag niet in zijn eigen technologische bubbel kruipen, vindt Richard Benjamins, stichter van het Spaanse AI-bedrijf Raight.ai. “Je moet de geopolitieke context los kunnen trekken van de businesscontext. De hele wereld draait zowat op drie clouds, en die komen ook niet uit Europa”. Op de vraag of ieder land een eigen LLM moet gaan ontwikkelen, heeft Francisco Montalvo van Télefonica een kort en krachtig antwoord: “Dat zou echt gestoord zijn, en vooral een verspilling van tijd en energie”.
Ieder land een eigen LLM? Dat zou pas gestoord zijn.
Francisco Montalvo, CDO Director Télefonica
Dat de VS en de EU elkaar even het licht in de ogen niet meer gunnen, kan voor andere partijen dan weer net deuren openen. Huawei zal het met een verborgen glimlach zien gebeuren. De MWC-beurs is voor het Chinese bedrijf een belangrijke afspraak om Europa de hand te reiken en de stand is één van drukstbezochte tijdens MWC. Zonder een speciaal pasje kom je er niet in.
“Europa blijft een belangrijke markt voor ons. We investeren nog veel in lokale productie en R&D. De Benelux was ooit de internationale springplank voor Huawei”, zegt Gert-Jan Van Eck, COO voor de Benelux en Ierland. “Gold plating komt met een kost. Politisering helpt niet voor veiligheid en competitie”.
Van Eck wordt bijgestaan door zijn collega Victor Qian, die de rol van CEO in de Benelux vervult. “We zijn het gewoon dat iedereen naar ons kijkt. Maar in gesprekken met klanten, ook hier tijdens MWC, merken we dat bedrijven in de eerste plaats geïnteresseerd zijn in business, en niet in politiek. Er is veel onzekerheid in de wereld, maar de digitalisering en de groene transitie zijn zekerheden”.
Bureaucratie boven innovatie
De Europese Commissie zwaait niet zomaar met regels. De door de Big Tech zo verguisde regulering dient als een leiband om hen in het gareel te houden. Maar ook binnen de Europese techsector is het draagvlak laag, concludeert ook Lazslo Toth, Head of Europe van GSMA. “Ik durf zelfs zeggen dat er chronische overregulering is. Het regulerende kader is te gefragmenteerd en loopt achter op de realiteit. Ons standpunt is niet dat er minder regels moeten zijn, maar ze moeten eenvoudiger worden”.
Volgens Toth heeft Europa zich op deze manier ook met de 5G-uitrol op een niet in te halen achterstand gezet. “Connectiviteit is een key enabler voor industrie. Het is niet dat operatoren niet investeren in 5G, maar ze halen er te weinig resultaten uit. Voor AI heb je net juiste netwerk nodig: dat netwerk dreigt in Europa net een bottleneck te worden”.
Nia Castelly vertolkt namens Google een gelijkaardige visie. “Europa hanteert een andere aanpak dan de VS wat regulering betreft. Bedrijven zouden meer ruimte moeten krijgen om zelf na te denken over ethisch gebruik van hun technologie. De keten is te complex om in regels te gieten. Iedere schakel draagt een verantwoordelijkheid”. Mooie woorden, die tegelijkertijd dubbelzinnig klinken, wetende dat Google militair gebruik van AI binnen de grenzen van het toelaatbare lijkt te vinden.
“We mogen niet meer bang zijn van AI”, pikt Montalvo in. “Soms moet je durven falen om ervan te leren en beter te worden. Maar dan moeten bedrijven die marge krijgen. We moeten niet per se de snelste willen zijn, het is beter om de meest efficiënte te zijn. Maar eerlijk, en ik weet dat dit een controversieel standpunt is: veel bedrijven zijn nog ver verwijderd van mens-centrisch denken als het op AI aankomt. De focus ligt toch vaak op optimalisatie”.
Operatoren investeren in 5G, maar ze halen geen resultaten.
Lazslo Toth, Head of Europe GSMA
Tijd voor actie
Na vier dagen trekt het MWC-circus weer uit Barcelona, maar de geopolitieke onzekerheid zal niet zo snel gaan liggen. Toth hoopt dat Europese leiders de boodschap begrepen hebben. “Er verandert veel dat een grote impact zal hebben op het hele ecosysteem. Die evoluties zouden een wake-up call moeten zijn om het anders te doen”.
“Laat dit net een kans zijn om de zaken opnieuw te bekijken, vanuit een frisse aanpak en in functie van technologische ontwikkelingen. Wij pleiten voor eerlijke regulering die de concurrentiekracht van Europese bedrijven bevordert. Er zijn vorig jaar veel studies uitgevoerd. Als 2024 het jaar van de studies was, dan hoop ik dat 2025 het jaar van de concrete acties zal zijn”, besluit Toth.