België is helemaal klaar voor ‘echte’ 5G. Orange toont hoe 5G Standalone-netwerken de basis leggen voor de digitale infrastructuur bij de Antwerpse haven, Defensie en NMBS.
Orange speelt geen figurantenrol op de MWC-beurs. Het mag zich als één van de weinige Europese bedrijven in dezelfde hal positioneren als Microsoft, Samsung, Lenovo en andere grootheden uit de globale techindustrie. Waar die voornamelijk hun AI-technologie van de daken roepen, hamert Orange op het belang van 5G Standalone-netwerken voor Europa.
Dat de uitrol van 5G te traag gaat in Europa, is al jarenlang een bezorgdheid van Orange en zijn concullega’s in de telecomsector. 5G legt de fundering voor de digitale infrastructuur en zonder stevige fundering staat een huis wankel. Samen met enkele Belgische klanten demonstreert Orange het belang van 5G (Standalone) voor België en Europa.
Van ‘valse’ naar ‘echte’ 5G
België kende op zijn zachtst gezegd een moeilijke start met 5G. Politieke getreuzel zorgde ervoor dat de Belgische telecomoperatoren pas laat van start konden gaan met de bouwwerken van hun 5G-netwerken. Die achterstand wordt stilaan weggewerkt, licht Philippe Toussaint, CTO van Orange Belgium toe.
“We hebben lang op een 4G-kern moeten steunen voor ons 5G-netwerk. Nu schakelen we over naar ‘echte’ 5G waarbij 5G tot in de kern van het netwerk zit. Dit biedt veel voordelen om de capaciteit en snelheid van het 5G-netwerk te verhogen. We staan eindelijk aan het begin van 5G Standalone in België. 5G Standalone staat nog in de kinderschoenen, maar tegen 2026 willen we volledige nationale dekking op al onze sites bereiken”.
Het verschil met de 5G-netwerken waarmee je telefoon verbindt, zit in de back-end. Masten met 5G-antennes kunnen al wel overweg met 5G-frequenties (en snelheden), maar de achterliggende protocollen die bijvoorbeeld netwerk slicing mogelijk maken, vereisen nieuwe infrastructuur.
Tijdens een korte rondleiding langs de Orange-booth zien we enkele use cases die met ‘echte’ 5G-mogelijk zijn. Een voertuig dat eruitziet als een tank, trekt meteen onze aandacht. Onze gids legt uit dat dit voertuig uitgerust is met temperatuursensoren om het risico op bosbranden te kunnen voorspellen. Op het voertuig staat een drone geparkeerd die tijdig alarm slaat voordat een destructieve vlammenzee kan uitbreken. Het zou toch even schrikken zijn als we het voertuig tegenkomen tijdens een boswandeling.
Uitgestoken hand
Orange nodigt organisaties uit om zelf aan de slag te gaan met 5G. De telecomoperator zet in op de ontwikkeling van netwerk-API’s voor software-ontwikkelaars om 5G-gebaseerde diensten in hun applicaties te integreren, zonder dat uitgebreide kennis van telecominfrastructuur vereist is. De API’s passen binnen het Open Gateway-initiatief van de GSMA en het opensource Camara-platform van de Linux Foundation, die streven naar meer standaardisering in Europese telecomnetwerken.
Orange stelt zijn API’s rechtstreeks ter beschikking aan ontwikkelaars, maar werkt ook samen met andere Europese operatoren om ze wereldwijd te kunnen uitrollen. Onder meer Ericsson, Vodafone en Verizon stapten mee in het project. “De code legt een abstractielaag op de netwerkapparatuur en is onafhankelijk van een provider”, legt Werner De Laet, Chief Enterprise Officer bij de telecomoperator, uit.
We hebben lang op een 4G-kern moeten steunen, maar nu zijn we overgeschakeld naar ‘echte’ 5G.
Philippe Toussaint, CTO Orange Belgium
Xavier Pichon, CEO van de Belgische tak van Orange, neemt het woord over. “Iedereen is welkom om deel te nemen aan Camara. Het is niet bedoeld als een competitie: hoe breder de standaard omarmd wordt, hoe beter. Beveiliging is wel cruciaal in de ontwikkeling van API’s.” Een partij die de uitnodiging van Orange lijkt af te slaan, is grote concurrent Proximus. Proximus kondigde in de week van MWC een samenwerking met Nokia aan rond het aanbieden van netwerk-API’s.
Slimme waterweg
De opzet van de persbabbel is vooral om de meerwaarde van 5G Standalone in de praktijk te demonstreren. Niets dat beter werkt dan klanten het zelf te laten vertellen. Onder de goedkeurende ogen van Pichon, Toussaint en De Laet getuigt Wim Dillen, Business Development Manager bij Port of Antwerp-Bruges, hoe 5G wordt toegepast in de haven.
De samenwerking tussen Orange en de haven gaat al enkele jaren terug. In 2019 was de Antwerpse haven één van de eerste locaties in België waar Orange een 5G-testnetwerk installeerde. Sindsdien is de haven een ware speeltuin voor digitale snufjes geworden, zoals we vorig jaar zomer ontdekten. Toepassingen variëren van drones die over de haven vliegen tot sensoren die boten naar de juiste kade loodsen. “Zonder 5G zijn al deze toepassingen niet mogelijk”, zegt Dillen.
lees ook
5G overstijgt proefprojecten: drones en netwerk-slicing in de haven
“We zijn volop een beveiligd ‘digitaal zintuigensysteem’ aan het ontwikkelen in de haven”, gaat hij verder. “Vier prioriteiten staan voor ons centraal: lokalisering, identificering, autorisatie en signalisatie. We beschikken over grote hoeveelheden data die we met 5G kunnen inzetten voor een slimmere en veiligere haven. De volgende fase is die data koppelen aan intelligentie en coördinatie”.
De 5G-toepassingen beperken zich niet tot Antwerpen en Zeebrugge. In samenwerking met het Nederlandse KPN zet Orange een ‘slimme waterweg’ op die de Belgische havens tot in Luik verbindt met de haven van Rotterdam. Dit zorgt ervoor dat boten onderweg de verbinding niet verliezen. Dillen: “Slechts één schakel in de keten optimaliseren, heeft maar een beperkte meerwaarde”.
Hybride oorlog
De tot dan toe gemoedelijk sfeer verandert in bittere ernst wanneer het de beurt is aan luitenant-kolonel Gunther Godefridis. “Hybride oorlogsvoering bedreigt de digitale veiligheid van ons land. Iedereen moet de digitale infrastructuur veilig kunnen gebruiken”, opent Godefridis. Zijn woorden zijn niet overdreven, zoals recente Russische cyberaanvallen op de Belgische overheid niet voor de eerste keer duidelijk maken.
Defensie richtte in 2022 een cybercommando op om België beter te wapenen tegen die hybride oorlog. Godefridis: “We zitten gelukkig niet in een staat van fysieke oorlog, maar we moeten beseffen dat het geen periode van vrede is. Cybersecurity heeft geen grenzen: staatsactoren voeren complexe aanvallen uit en cybercrime-as-a-service verhoogt de schaal. We organiseren oefeningen met partners om hen op verschillende soorten dreigingen voor te bereiden, maar het leger moet zelf ook voorbereid zijn op aanvallen”.
Vorig jaar zette Orange een proefproject op met Defensie voor de uitrol van een sterk beveiligd 5G-communicatienetwerk dat in allerlei mogelijke situaties beschikbaar blijft. “5G kan een belangrijke strategische asset zijn, maar het mag geen kwetsbaarheid op zich worden. Daarom kijken we in eerste plaats naar Europese oplossingen”, zegt Godefridis.
5G is een strategische asset, maar mag geen kwetsbaarheid op zich worden.
Gunther Godefridis, luitenant-kolonel Defensie
Linda
Een derde 5G-case die Orange demonstreert, is in samenwerking met de Belgische spoorwegenmaatschappij NMBS. Wie veel met de trein reist, zal al regelmatig gevloekt hebben op de kwaliteit van het mobiele netwerk. Niet alleen pendelaars, maar ook de treinconducteurs en bestuurders hebben baat bij een stabiel netwerk.
In 2020 startte NMBS een proefproject met LINDA, een nieuw systeem om de vertrekprocedure te optimaliseren en veiliger te maken. Vroeger was er weinig tot geen communicatie mogelijk tussen bestuurder en conducteur, waardoor de bestuurder er op moest vertrouwen dat de procedure correct was uitgevoerd. Tegenwoordig dragen conducteurs een soort smartwatch waarmee ze de bestuurder een signaal kunnen geven wanneer ze kunnen vertrekken.
Het project kampt met groeipijnen. “Overbelasting van een netwerk kan ervoor zorgen dat de signalen niet of laattijdig doorgestuurd worden. Zeker tijdens piekuren in drukbevolkte stations kan het gebeuren dat de capaciteit opgebruikt wordt door toestellen van passagiers. Met 5G Standalone kunnen we het verkeer efficiënter filteren”, legt De Laet uit.
De test is een schoolvoorbeeld van network slicing:een belangrijke capaciteit van 5G waarmee een stukje van een netwerk kan geïsoleerd worden. De Laet: “Dit laat ons toe om SIM-kaarten van het treinpersoneel voorrang te geven en af te zonderen met geofences. Dit verlaagt het risico op storingen in de communicatie tussen de bestuurder en conducteur aanzienlijk. We starten met een testproject in vier stations waar het netwerk traditioneel drukbevolkt is”.
