De hervorming van de Europese copyrightwetgeving wordt wereldwijd met argusogen gevolgd. Twee artikels in het bijzonder, Artikel 11 en 13, blijven voor heel wat controverse zorgen. Een nieuwe gelekte draft gooit extra olie op het vuur.
Om even op te frissen: Artikel 11 is bedoeld om online uitgevers een manier te geven om geld te verdienen wanneer platformen zoals Google News en Facebook naar hun verhalen linken. Artikel 13 stelt dat websites zoals YouTube, die door gebruikers geüploade inhoud aanbieden, pro-actief moeten voorkomen dat auteursrechtelijk materiaal wordt gedeeld.
Tegenstanders spreken respectievelijk over een ‘linkbelasting’ en ‘uploadfilter’. Tot die tegenstanders behoren de grote techbedrijven, met Google als luidste stem, maar ook de digitale rechtenorganisatie Electronic Frontier Foundation en internetpioniers Vint Cerf en Tim-Berners Lee.
Geblokkeerd
De Copyright Directive werd na enkele amendementen in september door het Europees Parlement goedgekeurd, maar botste vorige maand op een muur bij een stemming van de lidstaten. Elf landen, waaronder België en Nederland, stemden tegen. Dat werd gevolgd door gebikkel tussen Frankrijk en Duitsland over Artikel 13 in het bijzonder.
Duitsland vroeg om een uitzondering op de verplichting van Artikel 13 (de ‘uploadfilter’) voor kleine bedrijven met een omzet van minder dan 20 miljoen euro per jaar. Daarmee wilde het land Europese internetstart-ups en kmo’s beschermen. Frankrijk was evenwel van mening dat de regels voor iedereen moeten gelden. Na wat discussie werd een compromis gevonden waarin beide landen zich kunnen vinden, zo blijkt uit een nieuwe gelekte draft.
Kleine bedrijven
Online contentproviders die minder dan drie jaar operationeel zijn, een jaaromzet van minder dan 10 miljoen euro draaien en minder dan vijf miljoen unieke bezoekers per maand bereiken, worden uitgesloten van de verplichtingen in Artikel 13. Voor hen geldt een zachter regime waarbij het volstaat om alleen maar te reageren op legitieme verwijderverzoeken, tot ze één van die drempels overschrijden.
Volgens europarlementslid Julia Reda van de Duitse Piratenpartij leidt het compromis tot een Artikel 13 dat “nog erger” is dan voorheen. Volgens haar valt nagenoeg geen enkel bedrijf onder de uitzonderingsregel: “Talloze apps en sites die niet aan al deze criteria voldoen, zouden uploadfilters moeten installeren, die hun gebruikers en operatoren belasten, zelfs wanneer inbreuk op het auteursrecht helemaal geen probleem voor hen is.”
De Electronic Frontier Foundation valt Reda bij. “De dag dat [een] bedrijf zijn 10.000.001e euro verdient, of zijn derde verjaardag bereikt, zal het honderden miljoenen euro’s moeten vinden om aan de richtlijn te voldoen”, klinkt het in een blogpost.
Parodieën
Een tweede aanpassing lijkt dan weer toe te staan dat door gebruikers gegenereerde content auteursrechtelijk beschermd werk mag bevatten, op voorwaarde dat het gaat om een citaat, kritiek, karikatuur of parodie. De bewoording daarrond was voorheen minder duidelijk, maar klinkt nu als volgt:
Het is gebruikers toegestaan om door henzelf of door andere gebruikers gegenereerde inhoud te uploaden en beschikbaar te stellen die delen van bestaande beschermde werken en onderwerpen bevat voor citaat, kritiek, recensie, karikatuur, parodie of pastiche.
Dat maakt de houders van auteursrechten dan weer nerveus, omdat het de deur op een kier zet voor oneigenlijk gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken. Eén expert omschreef het tegenover The Register als “een absolute ramp voor rechtenhouders, maar velen van hen zijn bereid om dit te aanvaarden vanwege verschillende kruimels die op de tafel blijven liggen.”
Lobbywerk
Er werd de voorbije maanden langs beide kanten zwaar gelobbyd, met als resultaat een compromistekst waar geen van beide kanten tevreden mee lijkt te zijn. Daarnaast blijft ook nog de technische vraag hoe zo’n uploadfilter het onderscheid zal maken tussen een copyrightschending en een parodie.
Wat er nu zal gebeuren, is nog even afwachten. Een finale triloog tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van Ministers zal wellicht op 11 of 12 februari doorgaan. Het is nog altijd mogelijk dat de tekst verdere aanpassingen krijgt of dat Artikel 11 en 13 worden verwijderd om de rest van de Copyright Directive te redden.
Eenmaal een akkoord is bereikt, moet de tekst worden geratificeerd en kan hij worden gestemd. Dat gebeurt wellicht in maart of april. Wordt ongetwijfeld vervolgd.