Remote Desktop verdwijnt, in de plaats komt Windows App als alternatief om Windows 11 te streamen naar toestellen.

De nieuwe Windows App van Microsoft biedt een centraal platform om verbinding te maken met Windows 365, Azure Virtual Desktop en andere Windows-diensten. Eind vorig jaar publiceerde Microsoft al een previewversie van Windows App. De applicatie biedt gebruikers een consistente ervaring om via één app verbinding te maken met diverse Windows-diensten zoals Remote Desktop en Microsoft Dev Box.

De app ondersteunt functies zoals aanpasbare beginschermen, multi-monitor configuraties en USB-omleiding. IT-beheerders profiteren van verbeterde beveiliging en eenvoudigere administratie, terwijl eindgebruikers hun werkomgeving naar eigen voorkeur kunnen aanpassen.

Daarnaast introduceert de app nieuwe functies zoals eenvoudige accountwisselingen, integratie met Microsoft Teams en verbeterde prestaties voor remote sessies via de Relayed Remote Desktop Protocol (RDP) Shortpath. Dit moet de gebruikservaring, zowel op desktop als mobiele apparaten, verder optimaliseren.

Overstap naar Windows App

De uitrol van Windows App markeert de overgang van oudere Remote Desktop-clients naar dit nieuwe platform. De app is te downloaden via de Microsoft Store, Apple App Store en Google Play, of direct toegankelijk via webbrowsers.

Windows App is enkel beschikbaar voor werk- en school-accounts en focust op bestaande Remote Desktop-klanten. IT-beheerders die vandaag Remote Desktop gebruiken, kunnen hier terecht om de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen naar Windows App.

Windows App is nu algemeen beschikbaar voor Windows, macOS, iOS, iPadOS en webbrowsers, met een publieke preview voor Android.

Uit onderzoek van Trend Micro blijkt dat de meeste bedrijven wereldwijd, inclusief in België, niet genoeg middelen hebben om cyberrisico’s continu te monitoren. Het management neemt vaak onvoldoende verantwoordelijkheid voor cybersecurity.

Trend Micro ondervroeg wereldwijd 2.600 IT-managers, waaronder 100 Belgen, over hun aanpak van aanvalsoppervlakbeheer (ASRM). Slechts 36 procent van de Belgische bedrijven heeft voldoende personeel om continu te voorzien in cybersecurity. Daarnaast ontbreekt bij 31 procent van de bedrijven een strategie om risico’s effectief te meten, en gebruikt slechts 26 procent kaders zoals het NIST Cybersecurity Framework.

Verantwoordelijkheid

De helft van de Belgische respondenten geeft aan dat hun management geen verantwoordelijkheid neemt voor cybersecurity. Daarnaast heerst er onduidelijkheid over wie binnen de organisatie verantwoordelijk is voor het beperken van cyberrisico’s. Bijna een derde van de IT-managers (29%) zegt dat deze verantwoordelijkheid bij de IT-teams ligt. Hierdoor verandert de strategie binnen veel bedrijven regelmatig, wat volgens 60 procent van de respondenten leidt dit tot inconsistent beleid.

“Een gebrek aan duidelijk leiderschap inzake cybersecurity kan een verlammend effect hebben op een bedrijf en leiden tot een reactieve, gefragmenteerde en wispelturige besluitvorming. Bedrijven hebben een CISO (Chief Information Security Officer) nodig om cyberrisico’s te vertalen in bedrijfsrisico’s. Alleen zo zullen ze de interesse van het bestuur kunnen wekken”, zegt Pieter Molen, Technical Director Benelux bij Trend Micro.

CrowdStrike breidt zijn Falcon Identity Protection uit met nieuwe functies voor realtime bescherming van Entra ID en just-in-time toegang voor geprivilegieerde acties.

CrowdStrike heeft zijn Falcon Identity Protection uitgebreid met realtime bescherming voor Microsoft Entra ID en just-in-time toegang voor geprivilegieerde acties. Deze functies helpen organisaties om identiteitsgerelateerde dreigingen te voorkomen en de veiligheid van hun systemen te versterken.

Microsoft Entra ID

CrowdStrike biedt met de nieuwste innovaties in Falcon Identity Protection een oplossing voor het groeiende aantal identiteitsbedreigingen. Specifiek voor Microsoft Entra ID, dat door veel organisaties als identiteitsprovider wordt gebruikt, introduceert CrowdStrike realtime dreigingspreventie. Dit voorkomt aanvallen zoals wachtwoordsproeien en geavanceerde phishing.

De Falcon Identity Protection werkt door zich te integreren met de authenticatiestroom van Entra ID. Op basis van gebruikersgedrag en risicogebaseerde beslissingen worden ongeautoriseerde apparaten geblokkeerd en aanvallen afgewend voordat ze schade kunnen aanrichten. De oplossing maakt gebruik van de CrowdStrike Falcon-platformdata, zoals risicoscores en apparaatvertrouwen, aangevuld met informatie uit systemen zoals Intune en Entra ID. Dit zorgt ervoor dat toegang wordt verleend of geblokkeerd op basis van realtime risicobeoordelingen.

Just-in-time toegang

Naast de verbeteringen voor Entra ID introduceert CrowdStrike ook just-in-time toegang voor geprivilegieerde acties. Dit zorgt ervoor dat gebruikers alleen toegang krijgen wanneer dat strikt noodzakelijk is, wat het risico op misbruik van geprivilegieerde accounts vermindert.

Een andere belangrijke verbetering is de hybride risicogebaseerde toegangscontrole. Deze uitbreiding maakt gebruik van de OpenID Connect-standaard, wat betekent dat organisaties zowel hun on-premises Active Directory als hun cloudgebaseerde Entra ID kunnen beveiligen. Toegang kan worden geblokkeerd of extra authenticatie kan worden vereist op basis van de actuele dreigingsniveaus.

Met deze updates biedt CrowdStrike een geïntegreerde oplossing die identiteitsbeveiliging en endpointbescherming combineert, zodat organisaties bedreigingen sneller kunnen opsporen en tegenhouden.

Microsoft lanceert de Copilot Pages-functie, een nieuw AI-canvas binnen Business Chat waarin werk- en webgegevens samenkomen, en collega’s AI-gegenereerde content kunnen delen en bewerken.

Microsoft lanceert Copilot Pages, een nieuw AI-canvas dat binnen Business Chat fungeert als een samenwerkingsplek voor web-en werkgegevens. In dit nieuwe AI-canvas kunnen collega’s samenwerken aan AI-gegenereerde content, en deze in realtime met elkaar delen en bewerken. Microsoft wil met Copilot de nieuwe UI voor AI zijn. Copilot Pages wordt vanaf nu uitgerold naar Microsoft 365 Copilot-klanten, en zal later deze maand algemeen beschikbaar zijn.

Copilot Pages

Business Chat is een centrale hub die alle gegevens van jouw bedrijf samenbrengt zoals web- en werkgegevens. In Business Chat kunnen gebruikers samenwerken met Copilot als een echte partner. Microsoft voegt hier een nieuwe functie aan toe, Copilot Pages, om de Business Chat-ervaring te verbeteren. Copilot Pages is een canvas dat ontworpen is om samenwerking te stimuleren door gebruikers de mogelijkheid te bieden om AI-gegenereerde content met elkaar te delen en bewerken. Zo kan je met je team samenwerken op een pagina met Copilot en het werk of de toevoegingen van je collega’s in realtime opvolgen.

Pages wordt vanaf nu uitgerold naar Microsoft 365 Copilot-klanten en zal later deze maand algemeen beschikbaar zijn. Daarnaast brengt Microsoft Copilot Pages ook naar de meer dan 400 miljoen mensen die toegang hebben tot de gratis Copilot-chatbot van het bedrijf wanneer ze zijn aangemeld met een zakelijk Microsoft Entra-account.

Cybersecuritybedrijf C/side heeft 6 miljoen dollar opgehaald in een nieuwe investeringsronde om de ontwikkeling van tools te versnellen die third-party scripts in browsers monitoren en beveiligen.

De investeringsronde werd geleid door Uncork Capital, met deelname van Mantis VC, Scribble Ventures, Roar Ventures en PrimeSet. Dit brengt de totale financiering van C/side op 7,7 miljoen dollar, na een eerdere pre-seed ronde eerder dit jaar.

Third-party scripts zijn een veelgebruikte oplossing door ontwikkelaars om snel extra functionaliteiten aan websites toe te voegen, zoals advertenties, analysetracking of social media-integratie. Deze scripts worden vaak geschreven door externe partijen en kunnen kwetsbaarheden bevatten. Wanneer die scripts worden bijgewerkt zonder medeweten van de bedrijven die ze gebruiken, kunnen hackers misbruik maken van nieuwe veiligheidslekken. Dit kan leiden tot datadiefstal of manipulatie van de website-inhoud.

C/side richt zich op de beveiliging van deze scripts met een geavanceerde proxyservice en een AI-gedreven detectiesysteem. Deze tools detecteren en neutraliseren kwaadaardige scripts in real-time en kunnen bovendien de prestaties van websites verbeteren door het optimaliseren van scriptuitvoering.

Toenemende dreiging

Het bedrijf verwijst naar recente cyberaanvallen om de ernst van deze dreiging te benadrukken. Zo werden zo’n 100.000 websites kwetsbaar na de overname van de Polyfill.io-webdomein door een Chinees bedrijf. Via een fout in de scriptcode konden mobiele apparaten met malware besmet raken. Simon Wijckmans, CEO van C/side, wijst op dergelijke voorbeelden om te illustreren hoe deze aanvalsmethode snel in opkomst is.

Met de nieuwe financiering wil C/side zijn product verder ontwikkelen en zijn teams voor klantenondersteuning, verkoop en marketing uitbreiden. Bedrijven kunnen nu al gebruikmaken van een gratis versie van het platform, terwijl er plannen zijn voor uitgebreide abonnementsopties in de nabije toekomst.

Het nieuwe wifi-afstandsrecord maakt gebruik van de HaLow-standaard en haalde een snelheidspiek van 2 Mbps over een afstand van 15,9 kilometer.

Afstand, vermogen en stroomverbruik. Op elk van deze drie factoren scoort de wifistandaard HaLow (802.11ah) heel goed. Eerder dit jaar toonde Morse Micro, een draadloos technologiebedrijf, dat het een afstand van drie kilometer kon overbruggen. Nu heeft het dat record verpulverd en noteert het een nieuw wereldrecord van 15,9 kilometer.

In de eerste test begin dit jaar over drie kilometer haalde Morse Micro een snelheid van 11 Mbps op 500 meter en 1 Mbps op 3 kilometer. Nu noteert het een indrukwekkende pieksnelheid van 2 Mbps op 15,9 kilometer afstand.

Hiermee heeft Morse Micro het theoretische maximumbereik van de HaLow wifitechnologie gehaald. De technologie wordt hiermee beetje bij beetje matuur en ideaal voor grote buitenlocaties met weinig bereik. Dat is ook de focus van HaLow, voor drukke stadsomgevingen of zelfs in dorpen heeft dit geen nut. Denk eerder aan grote industriesites of landbouworganisaties in tandem met IoT-sensoren en andere P2P-toepassingen.

15,9 kilometer is een indrukwekkend wereldrecord wat betreft wifibereik. De maximumafstand lijkt ons stilaan bereikt, maar misschien kan Morse Micro de snelheid nog opkrikken. De HaLow wifistandaard is vandaag nog niet populair, maar misschien kunnen resultaten zoals deze wel wat in gang zetten op termijn?

Google’s AI-gesprekspartner Gemini Live is vanaf nu gratis beschikbaar voor Android-gebruikers. iOS-gebruikers moeten nog even wachten.

Google lanceerde Gemini Live in mei 2024 als de nieuwe virtuele AI-gesprekspartner. Hiermee kan je bijvoorbeeld sollicitatiegesprekken simuleren of brainstormsessies houden. Tot vandaag was deze functie onderdeel van het Google One Premium AI-abonnement. Nu laat het bedrijf weten dat het Gemini Live gratis beschikbaar maakt voor alle Android-gebruikers. Het is nog niet duidelijk wanneer dit ook naar iOS-apparaten komt.

Gesprekspartner voor iedereen

Met Gemini Live probeerde Google een zo natuurlijk mogelijke gesprekspartner te creëren. De AI-bot kan conversaties of brainstormsessies met jou voeren. Bovendien kan de AI-bot anticiperen wanneer je plots tijdens het gesprek van topic verandert, of niet uit je woorden komt.

Wie voorheen gebruik wilde maken van Gemini Live, moest daarvoor een Google One Premium AI-abonnement hebben. Dit geeft gebruikers toegang tot Gemini Advanced, waar de Live-functie beschikbaar is. Nu kondigt het bedrijf via een bericht op X aan dat Gemini Live voortaan gratis beschikbaar is voor Android-gebruikers. iOS-gebruikers moeten nog even wachten.

Gemini Live is op dit moment alleen beschikbaar in het Engels (VS). Google laat weten dat andere talen op termijn toegevoegd worden.

Het mysterieuze project ‘Strawberry’ van OpenAI onthult zijn geheimen. OpenAI o1 is het nieuwste AI-model dat uitblinkt in redeneertaken.

Er gingen de laatste dagen heel wat geruchten de ronde over het ‘geheime project’ van OpenAI, genaamd Strawberry. Het bedrijf lanceert nu het nieuwe model dat zich hierachter schuilde: OpenAI o1. Dit model zou trager antwoorden dan bijvoorbeeld ChatGPT-4o. Dit omdat het model eerst nadenkt en een heel redeneerproces doorloopt, voordat het een antwoord voorschotelt. Hiermee is het geschikt om complexe wiskundige taken op te lossen. OpenAI o1 verschijn in previewversie voor ChatGPT-Plus-gebruikers.

“Denkt voordat het antwoordt”

Het nieuwe OpenAI o1-model denkt voordat het antwoordt. Dat is hoe OpenAI zijn nieuwkomer introduceert. Het model zal dus veel trager antwoorden in vergelijking met ChatGPT-4o, maar daar heeft OpenAI zijn redenen voor. De chatbot zal namelijk beter controleren of wat hij zegt ook effectief klopt.

OpenAI maakt gebruik van de zogenaamde Chain of Thought dat ingebouwd zit in het model. Het model onderscheidt zich voornamelijk in redeneertaken. Doordat het eerst een lange ‘chain of thought’ neerschrijft, voordat het antwoord komt, kan het model op meerdere antwoorden uitkomen en dus minder fouten maken. Dit zou ook moeten leiden tot minder hallucinaties.

In bovenstaande afbeelding kan je een voorbeeld van het redeneerproces van o1 zien. Wanneer het model een complexe wiskundige vraag wordt voorgelegd, neemt het de tijd om een antwoord te geven. Dit staat bovendien aangegeven: het model nam hiervoor 54 seconde de tijd. Bovendien krijg je in die tijd te zien bij welke stap van het redeneerproces het model zit. Het resultaat is een uitgebreide redenering die aangeeft hoe het model tot het antwoord gekomen is.  

Redeneertalent

Waar OpenAI o1 zich in onderscheidt, zijn de redeneertaken. Dit kan zeker van pas komen om complexere vraagstukken op te lossen. Uit de MATH-benchmark blijkt namelijk dat o1 een score van 94,8 procent behaalt. Dat is een groot verschil met de score van GPT-4o, dat op 60,3 staat. Waar het model dan niet geschikt voor is? Bestanden uploaden of afbeeldingen genereren, daarvoor doet GPT-4o nog goed dienst. De o1-preview is nu beschikbaar, maar enkel voor ChatGPT-Plus-gebruikers.

Adobe onthult de eerste beelden van zijn nieuwe Firefly AI-videotool waarmee AI-clips gegenereerd kunnen worden op basis van tekst, beelden en bestaande video’s.

Adobe geeft een eerste preview van zijn nieuwe AI-videotool die later dit jaar zal verschijnen in bètaversie. Deze AI-videogeneratietools kunnen een groot deel van het creatieve werk automatiseren en AI-clips maken op basis van tekst, beelden en bestaande video’s. De tool zal later dit jaar beschikbaar zijn in bètaversie. Geïnteresseerden kunnen zich alvast op de wachtlijst zetten.

AI-videotools

Adobe Firefly werd voor het eerst gelanceerd in maart 2023, en bood in een jaar tijd diverse nieuwe toepassingen. Nu lanceert Adobe de Firefly AI-videogeneratietools. Deze aankomende AI-videotools zijn tegelijk opmerkelijk en schrikwekkend. Adobe geeft een preview van wat de Firefly AI-tool allemaal in zijn mars heeft. Zo kan het AI-clips maken op basis van tekst, stilstaande beelden en bestaande video’s. In onderstaande video laat Adobe zien hoe eenvoudig en fascinerend dat is.

Zo kan de AI-tool videomakers helpen met taken zoals het verwijderen van ongewenste objecten uit een scène, het vloeiend maken van overgangen, vullen van gaten en het zoeken naar de perfecte b-roll. Het bevat ook tools om de camerahoek, beweging en zoom in video’s te regelen. Volgens het bedrijf geven deze nieuwe tools videomakers meer ruimte om nieuwe creatieve ideeën te bedenken.

Bètaversie

Adobe zegt dat het Firefly videomodel ontworpen is om commercieel veilig te zijn en alleen traint op content waarvan het bedrijf toestemming heeft om dit te gebruiken. De Adobe Firefly AI-videogeneratietools zijn later dit jaar in bètaversie beschikbaar. Wie deze versie wil uitproberen, kan zich alvast op de wachtlijst zetten.

De Franse AI-startup Mistral heeft zijn eerste multimodaal AI-model ontwikkeld. Pixtral 12B is gebaseerd op NeMo 12B en omvat twaalf miljard parameters.

Mistral AI lanceert zijn eerste AI-model dat zowel afbeeldingen als tekst kan verwerken. Pixtral 12B is het nieuwe en eerste multimodale model van Mistral AI dat gebaseerd is op een van de tekstmodellen van Mistral AI, NeMo 12B. Het bedrijf maakte enkel een link bekend via Hugging Face waar ontwikkelaars Pixtral 12B kunnen downloaden. Over de technische details en exacte licentievoorwaarden werd nog niets gecommuniceerd.

Multimodaal model

In juli kondigde het bedrijf zijn tot nu toe grootste AI-model Large 2 aan, dat de strijd aangaat met andere bestaande LLM’s. Wat dat model niet in huis heeft, is het multimodale aspect. Dat probeert Mistral AI nu te bieden met de nieuwe Pixtral 12B. Dit model is gebaseerd op Mistral’s NeMo 12B, is ongeveer 24 GB groot en bevat twaalf miljard parameters.

Pixtral 12B kan vragen beantwoorden over een willekeurig aantal afbeeldingen van willekeurige grootte, en over gegeven afbeeldings-URL’s of afbeeldingen die gecodeerd zijn met base64, het binaire-naar-tekstcoderingsschema. Het is nog niet duidelijk welke beeldgegevens Mistral hanteert om Pixtral 12B te ontwikkelen.

Beschikbaarheid

Het model is beschikbaar op Hugging Face waar het gedownload, verfijnd en gebruikt kan worden onder de standaardlicentie van Mistral. Een betaalde licentie zou naar verluidt vereist zijn voor commerciële toepassingen, tenzij voor onderzoeks- en academische doeleinden. Het bedrijf communiceerde nog niets over de technische details en de exacte licentievoorwaarden.

Mistral AI bestaat nog niet heel lang en heeft reeds een reeks AI-modellen ontwikkeld waarmee ze hun plaats verzilveren in het AI-landschap. Zo lanceerde het AI-bedrijf in samenwerking met Nvidia NeMo, niet veel later zag het AI-model Large 2 het daglicht. Bovendien richt Mistral zich ook op ontwikkelaars, met de lancering van Codestral: het AI-model voor codering.

De ‘eenmalige weergave’-functie voor mediabestanden in WhatsApp lijkt toch niet zo eenmalig te zijn. Ontwikkelaars ontdekten een eenvoudige manier om deze bestanden op te slaan.

Een van de populaire functies van WhatsApp is de ‘eenmalige weergave’ van afbeeldingen, video’s en spraakberichten. Hiermee kunnen gebruikers bijvoorbeeld een afbeelding versturen die de ontvanger eenmalig kan openen voor enkele seconden, daarna zou de foto verdwijnen. Althans, dat is wat we tot op heden dachten. Ontwikkelaars van de startup Zengo ontdekten een eenvoudige manier om deze afbeeldingen toch terug te halen door een ontdekte fout in het systeem. De privacy die WhatsApp ons hiermee beloofde, blijkt toch niet zo veilig te zijn.

Meermalige weergave?

Je hebt waarschijnlijk weleens een gekke foto in je WhatsApp-groep met vrienden geplaatst onder de ‘eenmalige weergave’-functie, met het idee dat ze deze toch niet konden opslaan of herbekijken. Wel, de volgende keer zal je twee keer nadenken voor je zo’n foto stuurt. Ontwikkelaars van de startup Zengo ontdekten namelijk een fout in het systeem, waardoor afbeeldingen onder het mom van de ‘eenmalige weergave’ toch teruggevonden kunnen worden.

“De ‘eenmalige weergave’-mediaberichten zijn technisch gezien hetzelfde als gewone mediaberichten, alleen met de “eenmalige weergave”-vlag ingesteld”, aldus medeoprichter Tal Be’ery. “Dat betekent dat het een virtueel equivalent is van het plaatsen van een briefje op de foto met de tekst ‘niet kijken’. Het enige dat aanvallers hoeven te doen om dit te omzeilen, is deze vlag op ‘false’ zetten. De media kunnen dan gewoon worden gedownload, doorgestuurd en gedeeld.” In onderstaande video laat de technicus zien hoe dit werkt.

Het team van Be’ery informeerde op 26 augustus WhatsApp over het probleem. Een woordvoerder bevestigde nadien dat het probleem geregistreerd is en onderzocht wordt.

De nieuwe generatie Bluetooth 6.0 zou een verbeterde beveiliging en nauwkeurigheid bieden voor het bepalen van de afstand tussen apparaten, en het vinden ervan.

De Bluetooth Special Interest Group (SIG) heeft de nieuwe generatie Bluetooth 6.0 gelanceerd. Deze versie 6.0 bevat nieuwe functies waaronder Channel Sounding, waarmee de afstand tussen twee apparaten op centimeterniveau nauwkeurig berekend kan worden. Dit zou de ‘Vind mijn apparaat’-functie aanzienlijk kunnen verbeteren, maar biedt ook extra beveiligingsmogelijkheden waarmee ontwikkelaars aan de slag kunnen.

Beveiliging en precisie

Een van de nieuwe functies van Bluetooth 6.0, is de zogenaamde Channel Sounding. Deze functie zou volgens SIG de afstand tussen twee apparaten, bijvoorbeeld een iPhone en AirTag, op centimeterniveau kunnen bepalen. Hiervoor gebruikt het fase-gebaseerd bereik om radiosignalen tussen twee apparaten te verzenden op verschillende frequenties, zodat de afstand berekend kan worden.

De ‘Vind mijn apparaat’-functie zou hierdoor aanzienlijk verbeterd kunnen worden, om verloren toestellen makkelijker terug te vinden. Ontwikkelaars zullen deze functie binnenkort kunnen opnemen in de ‘Vind mijn apparaat’-functie.

Ook op gebied van beveiliging kan Channel Sounding verbeteringen bieden. Op basis van nauwkeurigere trackinginformatie kunnen ontwikkelaars ervoor zorgen dat een apparaat alleen ontgrendeld kan worden als de digitale sleutel zich binnen een bepaald bereik bevindt. Deze toepassing wordt bijvoorbeeld gebruikt om een auto te ontgrendelen. Bluetooth 6.0 wordt momenteel nog niet omarmd door apparaten.

Microsoft lanceert de ARM-gebaseerde Surface Pro 11 en Surface Laptop 7 voor zakelijke klanten.

Verschillende pc-fabrikanten lanceren in aanloop naar IFA 2024 hun nieuwste Copilot+-pc’s. Ook Microsoft introduceert zijn nieuwste Copilot+-pc aanwinsten: de op ARM-gebaseerde Surface Pro 11 en Surface Laptop 7 voor zakelijke klanten. Die eerste heeft heel wat weg van de consumentenversie, met het grote verschil dat de zakelijke variant over een NFC-lezer voor NFC-beveiligingssleutels beschikt. Daarnaast is de nieuwe Surface Laptop 7 verkrijgbaar met dezelfde schermopties als de consumentenversie, en met een keuze uit Qualcomm Snapdragon X Plus en X Elite chips.

Zakelijke varianten

De Microsoft Surface Pro 11 voor zakelijke klanten heeft heel wat weg van de consumentenversie, op enkele toevoegingen na. Zo heeft deze nieuwste versie een NFC-lezer voor NFC-beveiligingssleutels. De tablet is verkrijgbaar met Qualcomm Snapdragon X Plus- en X Elite-chips, tot 32 GB RAM, tot 1 TB opslag en een optioneel OLED-scherm op de high-end modellen. De Surface Pro 11 voor zakelijke klanten is vanaf 10 september beschikbaar, en op 26 september komen de 5G-modellen uit.

Daarnaast biedt de nieuwe Surface Laptop 7 dezelfde keuze uit de Qualcomm Snapdragon X Plus- en X Elite-chips, met ook 32 GB RAM en tot 1 TB opslag. In tegenstelling tot de Surface Pro 11, beschikt de Surface Laptop 7 niet over een extra NFC-sensor en blijft de OLED-displayoptie een exclusief extraatje voor de high-end Surface Pro 11. De Surface Laptop 7 voor zakelijke klanten komt met dezelfde schermopties als de consumentenversie (13,5” en 15”).

Microsoft werkt aan de integratie van een slimme zoekfunctie in Windows 11, waarbij zoekopdrachten rekening houden met de gesproken taal in audio- of videobestanden

Microsoft wil je audio- en videobestanden doorzoekbaar maken via een functie die momenteel Intelligent Media Search heet. Intelligent Media Search gebruikt AI-modellen om mediabestanden op je systeem te indexeren. Op basis van die indexatie kan je dan zoeken op een trefwoord, waarbij media met dat trefwoord naar voren komt.

De functie is niet automatisch aanwezig. Gebruikers moeten Intelligent Media Search inschakelen, waarna media wordt verwerkt. Het is dus niet zo dat Microsoft ongevraagd al je beeld- en geluidsopnames gaat analyseren.

Bètafunctie

Gebruiker Xeno ontdekte de nieuwe functionaliteit in Windows 11 Canary Build 27695. Veel informatie over de finale implementatie bestaat op dit moment niet. Het lijkt wel logisch dat Microsoft kleine maar nuttige AI-functionaliteit integreert met Windows. Voorlopig verkondigt het marketingteam immers het evangelie van de Copilot+-AI-computer, maar zijn er nauwelijks nuttige AI-gerelateerde functies die ook echt lokaal draaien. Indexatie en doorzoekbaarheid van multimedia zou daar verandering in brengen.

Wanneer de Intelligent Media Search zijn weg naar het grote publiek zal vinden, is niet duidelijk. We weten evenmin of de Nederlandse taal vanaf dag één herkend zal worden. Het bestaan van de functie toont vooral aan dat er wel degelijke een toekomst bestaat voor de AI-pc en de ingebouwde NPU.

River Cleanup en VITO engageren met het Waste Watchers-project burgers om zwerfvuil op te sporen met drones. AI detecteert nadien waar het zwerfvuil zich bevindt zodat opruimacties efficiënter verlopen.  

ITdaily mocht van dichtbij kijken langs de Schelde in Temse. We hebben afgesproken met Thomas de Groote, oprichter van River Cleanup en Klaas Pauly, onderzoeker bij VITO en projectleider van Waste Watchers. 

Onze dag start in Temse op het jaagpad langs de Schelde, waar we ons op een zonovergoten dag in de schaduw van de iconische Boelwerfkraan plaatsen. Deze Hensenkraan is nog de enige in zijn soort in België en vormt een eerbetoon aan alle scheepsbouwers. De kraan steekt 48 meter hoog uit boven de Schelde, waarlangs menig fietser passeert op deze prachtige dag.  

Een mooie locatie dus, maar dat is niet de hoofdreden waarom we hier hebben afgesproken. “Temse is één van onze testlocaties van het drone-project”, vertelt Thomas de Groote, oprichter van River Cleanup. In samenwerking met het onderzoeksinstituut VITO brengt de non-profitorganisatie het zwerfvuil langs de Schelde in kaart, en dat op een heel bijzondere manier. “We vliegen met drones langs de oevers van de Schelde om het zwerfvuil in beeld te brengen. Dankzij de combinatie van technologie en artificiële intelligentie (AI) kunnen we achterhalen waar we moeten opruimen”, aldus de Groote.  

Door de ogen van een drone 

We kijken rondom ons op het jaagpad op zoek naar zwerfvuil. Hier en daar zie je wel een blikje of sigarettenpeuk liggen, maar dat is slechts een fractie van het totale zwerfvuil dat er langs de Schelde ligt. “Er zit heel wat afval verborgen tussen het hoge gras of langs de oevers van de Schelde, die we met het blote oog vanuit het jaagpad onmogelijk kunnen zien”, vertelt de Groote. “Waar begin je dan met opruimen?” Daarvoor zijn een extra paar ogen nodig die vanuit een ander perspectief de omgeving in kaart brengen. 

Met een drone kan je vanuit een heel ander perspectief de omgeving en het zwerfvuil in beeld brengen.

Klaas Pauly, onderzoeker bij VITO en projectleider Waste Watchers

Is het een vliegtuig, is het een vogel? Nee, het is een DJI Mini 4 Pro die je aan de hemel ziet. Klaas Pauly, onderzoeker bij VITO, haalt een zwarte tas uit de bagagedrager van zijn Blue-Bike en toont ons de drone die al het werk verricht. “Deze DJI-drone is heel toegankelijk in gebruik en vereist geen dronebewijs. “Tijdens onze vliegdagen in het kader van het Waste Watchers-project vlogen maar liefst tweehonderd enthousiaste vrijwilligers met gelijkaardige drones, zonder problemen of gecrashte toestellen”, vertelt Pauly lachend.  

Ready for take-off 

Om te begrijpen hoe het dan precies in zijn werk gaat, krijgen we een live demonstratie te zien. Pauly trekt hiervoor eerst zijn blauwe Waste Watchers-fluovest aan waarop staat: “Ik ben Waste Watcher, mijn drone zoekt zwerfvuil”. Niet veel later merken voorbijgangers ons meteen op. “Jullie zijn van River Cleanup, fantastisch wat jullie doen!”, klinkt het. Het vestje bewijst meteen zijn dienst. Met dit leuke compliment in ons achterhoofd, worden de parameters van de drone correct ingesteld en is de drone klaar voor take-off.  

Die parameters zijn niet toevallig gekozen. De drone wordt de lucht in gestuurd tot een hoogte van vijftien meter. Vervolgens wordt de camera loodrecht naar beneden gericht en vliegt het toestel in een gestaag tempo (ongeveer 10 km/uur) over het jaagpad. Een hogere snelheid zou de kwaliteit van de beelden kunnen beïnvloeden. Tijdens de vlucht neemt de 12 MP-camera iedere vijf seconden een foto, zodat de beelden mooi aan elkaar grenzen.  

“Het is belangrijk dat je de drone nog met het blote oog in de lucht kan zien”, aldus Pauly. Van zodra onze ogen moeite hebben om de drone te situeren, beslist Pauly om het toestel terug te laten keren. Ook tijdens die terugvlucht worden er foto’s genomen, deze keer met een stuk van de Schelde in beeld. Na een vlucht van enkele minuten heeft de drone zo’n 250 meter aan foto’s van het jaagpad verzameld.  

Waste Watchers 

Om een groot deel van de Schelde in kaart te brengen, zijn er heel wat piloten, drones én batterijen nodig. “Gemiddeld gaat een dronebatterij van de DJI Mini zo’n twintig minuten mee”, vertelt Pauly. Gelukkig doen Pauly en de Groote alle locaties uit het onderzoeksproject niet alleen. River Cleanup organiseerde verschillende vliegdagen in het kader van het Waste Watchers-project.

Deze vliegmomenten waren voornamelijk bedoeld om mensen hands-on kennis te laten maken met een drone en de technologie erachter. “Zo’n 200 vrijwilligers vlogen voor het eerst in hun leven met een drone”, aldus de Groote. Daarnaast zijn er ongeveer twintig burgers die met een eigen drone bijdroegen aan het project. “Zij vlogen met hun drone op verschillende locaties aan de hand van ons protocol en stuurden op regelmatige basis beelden door”, vertelt Pauly.

Op drie maanden tijd verzamelden we zo’n 10.000 foto’s. 

Thomas de Groote, oprichter River Cleanup 

De pilootstudie van het Waste Watchers-project werd in de lente uitgetest in Antwerpen, Hemiksen en Temse. De vliegdagen werden in de zomer georganiseerd in Dendermonde, Wichelen, Gent, Oudenaarde en Avelgem. Vrijwilligers met een drone zijn op veel bijkomende plaatsen gaan vliegen. In de periode van juli tot september verzamelden ze zo’n 10.000 foto’s. “Dit toont de kracht aan van de combinatie van AI met technologie. Hiermee kan je zoveel meer oppervlakte doorzoeken en gerichte opruimacties organiseren”, aldus de Groote. 

AI verlicht werk 

Pauly legt ons in een behapbare taal uit hoe de volgende, meer technische stap in het proces eruitziet. “Eenmaal de beelden gemaakt zijn, moet er natuurlijk iets mee gedaan worden”, begint Pauly. “In eerste instantie wilden we werken met een Convolutional Neural Network dat objecten en beelden kan herkennen, zoals bijvoorbeeld een peuk. “Het is echter bijna onmogelijk om dit voor elk type afval te doen”, vertelt Pauly. Om die reden zijn de onderzoekers van VITO op zoek gegaan naar een alternatief. 

“We zijn overgeschakeld op multimodale modellen. De meest bekende van die modellen zoals ChatGPT zijn echter niet open source, maar onder andere het Llama-model van Meta is dat wel”, gaat Pauly verder. “Externe onderzoekers hebben dit model van Meta doorontwikkeld en getraind op basis van luchtbeelden, waardoor het heel recent afgeleide RS-LLaVa-model geschikt is om objecten vanuit de lucht te detecteren”, stelt Pauly.  

Het AI-model detecteert waar het zwerfvuil zich bevindt.

Klaas Pauly, onderzoeker bij VITO en projectleider Waste Watchers

“We kozen ervoor om dit model te gebruiken om onze dronebeelden te analyseren. In de toekomst willen we alles nog verder finetunen”, aldus Pauly. Het model is op dit moment in staat om aan te geven of er al dan niet afval ligt, maar niet wat voor soort afval. Het model heeft een nauwkeurigheid van 60 tot 80 procent.  

Hotspots vinden 

Voor de foto’s door het AI-model worden gecontroleerd, moeten deze op een kaart gesitueerd worden. De afbeeldingen worden eerst in een door VITO ontworpen software geplaatst waar de kwaliteit van de beelden wordt gecontroleerd. Vervolgens worden de beelden geüpload naar VITO’s MAPEO-platform, waar ze in de cloud worden opgeslagen. “Op basis van de coördinaten worden de foto’s op de juiste locatie gezet, om ze nadien aan elkaar te plakken om een breder geheel te krijgen”, aldus Pauly.  

Eenmaal alle beelden in de kaart zitten, moet deze nog in kleine stukjes gesneden worden. “Het AI-model kan dergelijke grote bestanden niet verwerken. Hiervoor splitsen we de kaart op in stukjes van een vierkante meter”, stelt Pauly. Nadien kunnen deze afzonderlijke stukjes in het model gegoten worden, dat op zijn beurt detecteert of er al dan niet zwerfvuil aanwezig is.  

Op bovenstaande afbeelding zie je het resultaat van de dronedetectie in Temse, gegoten in een heatmap. Hier komen duidelijk de hotspots naar boven met de hoogste concentratie van zwerfvuil. Je merkt ook een duidelijke vermindering van het zwerfvuil na de opruimacties in deze zone van de afgelopen maanden (343 positieve m² in mei 2023 versus 176 positieve m² in augustus 2024, ofwel meer dan 50% reductie).    

Verfijning 

Het project is een wereldprimeur. “Nooit eerder vond er een burgerparticipatie van deze omvang plaats waarbij burgers samenkwamen om zwerfvuil op te sporen door middel van drones en AI. Hiermee wonnen we de publieks- en juryprijs van de Flanders Geospatial Awards”, vertelt Pauly trots. “We willen het model in de toekomst verder finetunen om nog accuratere resultaten te bekomen.” De Groote pikt hierop in: “We werken aan een nieuw onderdeel van het project waarbij smartphones worden ingezet. Met behulp van die foto’s kunnen we meer specifiek achterhalen wat het type afval is. Iedereen heeft bovendien een smartphone op zak, dus dit zou nog meer data opleveren waarmee we het model kunnen verfijnen.” 

De technische bagage van VITO in combinatie met het leger aan vrijwilligers van River Cleanup brengt een mooi burgerinitiatief tot stand met een belangrijk maatschappelijk doel: de strijd tegen zwerfvuil.   

Crowdstrike belooft compensaties aan klanten die na de globale storing blijven. Naast flexibele contracten deelt het ook voor ongeveer 60 miljoen dollar aan credits uit.

Beveiligingsbedrijf Crowdstrike deelde een eerste kwartaalrapport sinds de globale storing die meer dan 8,5 miljoen Windows-pc’s in één klap lamlegde. De storing laat zich voelen: Crowdstrike stelde zijn winstverwachtingen met 86 miljoen dollar bij tot 109 miljoen. Desondanks blijft Crowdstrike op weg om zijn jaardoelstelling van vier miljard dollar te halen.

Klantenbinding

De reden voor de bijgestelde verwachtingen zijn kosten die Crowdstrike incalculeert voor ‘pakketten voor klantenbinding’. Het bedrijf beseft dat het na zijn blunder klanten extra moet paaien om aan boord te blijven. Crowdstrike zal klanten die het bedrijf trouw blijven belonen met gratis credits en zal een bedrag van zestig miljoen dollar uit eigen zak betalen.

Het incident heeft niet voor een leegloop van klanten gezorgd, benadrukt CEO George Kurtz. Crowdstrike pronkt met een retentiegraad van 98 procent. “Ze willen meer van ons kopen”, zegt Kurtz. Het bedrijf geeft tegelijkertijd ook wel toe dat klanten een uitgebreider goedkeuringsproces doorlopen alvorens in te tekenen. Crowdstrike probeert klanten te paaien met extra flexibele contracten en betalingen.

Het kwartaalrapport van Crowdstrike werd verrassend genoeg op applaus onthaald op de beurs. Beleggers zijn al lang vergeten wat er op 19 juli gebeurd is en wagen zich weer aan aandelen van het bedrijf. De koers ging met enkele procenten omhoog en dat in tijden waar kwartaalrapporten van zelfs de meest succesvolle techbedrijven een negatieve reactie bij beleggers uitlokken.

Juridisch staartje

Crowdstrike kruipt langzaam maar zeker weer uit het dal, maar een juridisch staartje hangt het bedrijf hangt nog steeds boven het hoofd. Één gedupeerde klant, Delta Airlines, lijkt namelijk niet te vallen voor de gratis credits. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij claimt dat het door de storing zeker 500 miljoen dollar schade heeft opgelopen.

Crowdstrike zegt dat het contract met Delta een beperkte aansprakelijkheid tot maximaal tien miljoen dollar bevat. Het lijkt dus weinig waarschijnlijk dat Delta op meer geld van Crowdstrike moet hopen als het daarop ingetekend heeft. De totale schade van de storing zou wereldwijd tot meer dan vijf miljard dollar oplopen.

Er zitten een aantal paradoxen in cybersecurity. Eén hacker kan soms het goede werk van een heel leger aan cybersecurity-specialisten teniet doen. En één cybercrimineel moet maar één keer goed mikken om veel schade aan te richten, terwijl organisaties 100% van de tijd alert moeten zijn. Reden te meer om als CISO’s en andere professionals de samenwerking te intensiveren. Deze behoefte aan samenwerking was de boodschap die mijn Tanium-collega Dan Jones bracht tijdens de recente editie van CyberSQUAD in Den Haag.

CyberSQUAD is een jaarlijks event dat jonge cybersecurity professionals samenbrengt om deze nieuwe generatie van CISO’s, CTO’s en CIO’s te laten netwerken en contacten te doen leggen die hun carrière kunnen bevorderen. Het event is een organisatie van de stichtingen Connect2Trust, DIVD Academy en JongPvIB. Op de agenda stonden zowel presentaties, netwerkmogelijkheden als een avondprogramma met een ‘Capture the Flag’ challenge. Aan het event namen onder meer studenten en alumni deel van de International Cyber Security Summer School.

Exponentiële groei

Dan Jones, Cyber Security Advisor bij Tanium, putte uit zijn eigen ervaring om aan te geven hoe het vechten tegen cybercriminelen evolueert. Toen hij in 2016 verantwoordelijk werd voor Defensive Cyber Operations Capability Delivery bij het Britse Ministerie van Defensie (MOD), gaf hij leiding aan een team van 10 mensen en had hij één externe partner. Toen hij begin 2024 overstapte naar Tanium, was dat team bij het MOD al uitgegroeid tot meer dan 50 mensen en beheerde hij een ecosysteem van meer dan 100 leveranciers. Ook zijn budget was exponentieel gestegen, maar tijdens CyberSQUAD legde Jones toch vooral de nadruk op het aantal benodigde cybersecurity-specialisten. Een ander opvallende evolutie: waar hij in 2016 vooral het Verenigd Koninkrijk en Britse operaties verdedigde, breidde zijn domein zich over tijd uit tot de connecties met partners, bijvoorbeeld via de NAVO.

“Niemand viel alleen de RAF of de Royal Navy aan”, zei Jones. “Ze vielen een systeem aan dat vele vertakkingen heeft en waar veel mensen informatie delen met elkaar. Informatie die uiteindelijk zorgt voor veiligheid voor miljoenen mensen in de hele wereld. Informatie die een kwestie is van leven of dood.” Als individu kan je niet al die informatie verdedigen, daarom moet er vooral veel samenwerking zijn. Binnen teams, maar ook met de buitenwereld.

Het belang van diversiteit

Op CyberSQUAD toonde Dan een citaat van auteur Simon Sinek: ‘Greatness happens when the person with wild imagination collaborates with the person who knows how to get things done’. Voor Dan illustreert dit citaat perfect de diversiteit die je nodig hebt binnen teams.

“Ik had het geluk te kunnen samenwerken met militairen in mijn team, onder meer een Wing Commander, die de visie had die ik mee kon helpen uitvoeren. Diversiteit slaat niet alleen op gender of leeftijd, maar vooral ook op andere manieren van werken. Daarom stelde ik mijn teams samen uit mensen die andere standpunten hadden. Ik hou niet van groepsdenken. Hoe meer verschillende mensen je in een team hebt, des te beter dat team presteert.”

Diversiteit slaat niet alleen op gender of leeftijd, maar vooral ook op andere manieren van werken.

Dan Jones, Cyber Security Advisor Tanium

Daarom moedigt Dan aan om mensen in de cybersecurity te laten instromen vanuit andere disciplines, om nieuwe inzichten te brengen. En om jongeren in een team te halen die bij alles vraagtekens plaatsen. Om dat te illustreren, haalde Dan er nog een citaat van de Britse auteur J.B. Shaw bij: ‘A reasonable person adapts themself to the world: the unreasonable person persists to adapt the world to them. Therefore all progress depends on unreasonable people’.  

Het belang van netwerken

Om te groeien als cybersecurity-specialist is het voor Dan ook heel belangrijk om te netwerken met andere mensen, zoals dat bijvoorbeeld op CyberSQUAD gebeurde. Dankzij het principe van de ‘Chatham House Rule’ werd daar een ‘safe space’ gecreëerd waar iedereen vrijuit kon spreken. Door met andermans ideeën geconfronteerd te worden, leer je bij en doe je ervaring op. “Ik wierf nooit mensen aan voor hun diploma’s of certificaten, maar juist vanwege hun ervaring en hun bereidheid om kennis te delen. Dat maakt je als team sterker.”

Dat kennisdelen moet niet alleen binnen het cybersecurity-team, maar ook daarbuiten. Want daar is een cultuuromslag bezig. Ondanks de vele trainingen die het bewustzijn moeten verhogen, is er nog veel werk aan de winkel. “Iedereen tekent blindelings het contract waarin staat dat je nooit een USB-stick in je PC gaat stoppen, maar vervolgens verbinden mensen wel een oude, nooit geupdatete Android-telefoon met hun laptop om het toestel te laden. Niemand denkt eraan dat zo’n telefoon één gigantische, onveilige USB-stick is.”

Gebrek aan visibiliteit

Het zijn wel degelijk dergelijke basiszaken die de hele beveiliging om zeep kunnen helpen. Niet alleen op individueel vlak, maar de beveiliging van het complete netwerk. Uit onderzoek van Tanium blijkt dat 94% van de organisaties geen zichtbaarheid heeft op tot 20% van hun endpoints (PC’s, laptops, servers). Wat je niet kent, kun je niet beschermen. “Dat is helemaal niet zo ingewikkeld. We moeten gewoon zeker zijn dat we alles zien”, zegt Dan Jones. Maar tegelijk weet ook hij: “Hoe blij zouden we niet zijn als we een configuration management database (CMDB) hadden waar we op konden vertrouwen.”

Om zover te komen, moeten we allereerst de nodige tools, zoals converged endpoint management, hebben die ervoor zorgen dat we alle endpoints zien. Die tools garanderen bovendien dat al die endpoints voorzien zijn van de meest recente updates en patches. Daarnaast is er vooral een goede samenwerking nodig tussen de security- en de IT operations-teams. “Die moeten als één geheel samenwerken. Meestal werken die elkaar echter tegen. Tot er een incident is, dan zijn ze gedwongen tot samenwerken. Maar zodra het incident opgelost is, begint de concurrentiestrijd weer.”

Gelukkig kan tegenwoordig veel geautomatiseerd worden. “Dat is ook nodig,” zegt Jones. “Het aantal bedreigingen stijgt, het aantal endpoints groeit, de complexiteit neemt almaar toe. Het enige dat stagneert, is het aantal cybersecurity-specialisten.” Wereldwijd zouden er daarvan een half miljoen te weinig zijn. Maar dankzij tools als Autonomous Endpoint Management en de gezamenlijke oplossing die Tanium en Microsoft uitwerkten rond Copilot for Security kunnen een aantal basistaken aan tools overgelaten worden.

Ook dat is een vorm van samenwerken: technologie heeft mensen nodig om te kunnen werken, maar mensen hebben net zo goed technologie nodig om tot een goede beveiliging te komen. Mensen zijn het probleem, maar mensen zijn ook de oplossing. Of zoals Dan Jones het perfect samenvatte: “Cybersecurity is a people problem that is dressed up in technology.”

Dit is een ingezonden bijdrage van Wytze Rijkmans, Regional Vice President van Tanium. Voor meer informatie over de diensten van het bedrijf kan je hier terecht.

Intel lanceert twee nieuwe processorfamilies: Intel Xeon W-3500 en Xeon W-2500. Beide chipreeksen zijn gericht op workstations.

Intel introduceert twee nieuwe CPU-reeksen op maat van workstations. De Intel Xeon W-3500-familie bevat de meest geavanceerde chips, terwijl Xeon W-2500 voor meer mainstream-workstations gebouwd is.

Oudere node

De chips zijn gebouwd op de Sapphire Rapids-architectuur en worden door Intel zelf gebakken op het Intel 7-bakproces. Ze maken dus niet gebruik van de allernieuwste technologie, maar van de oudere 10 nm-node die al vele jaren meedraait.

De krachtigste chip in het gamma is de Xeon w9-3595X. Die processor heeft 60 rekenkernen, allemaal voorzien van een basiskloksnelheid van 2 GHz met een boostcapaciteit tot 4,8 GHz. Voor Xeon-W heeft Intel prestaties op het oog, dus alle chips zijn exclusief uitgerust met krachtige P-kernen die multithreading ondersteunen.

De Xeon W-2500-reeks bevat meer instapvriendelijke chips zoals de Intel Xeon w3-2535, die uitgerust is met tien rekenkernen en een basiskloksnelheid van 3,5 GHz heeft.

Specificaties

Een greep uit de verdere specificaties die je in de line-ups terugvindt, toont de focus op prestaties:

• Kloksnelheid tot 4,8 GHz
• Tot 112,5 MB L3-cache
• 8 DDR5-4800-geheugenkanalen
• Tot 4 TB RAM
• Tot 112 PCIe 5.0-lanes

Het valt op dat Intel voor deze professionele chips zijn marketingpraatje over AI grotendeels achterwege laat. Van een NPU-chiplet die kostbare plek inneemt, is voor deze processors geen sprake.

De nieuwe chips zijn per direct beschikbaar en zullen aan boord van hardware van pc-fabrikanten verschijnen. HP, Dell en Lenovo zullen volgende maand hun eerste systemen introduceren. De prijzen liggen tussen 609 dollar (voor instapmodel Xeon w3-2525) en 5.889 dollar (voort topmodel Xeon w9-3595).

Xeon-W vs. Threadripper Pro

Intel moet met zijn Xeon-W-processors concurreren met AMD, en meer specifiek met het krachtigere AMD Threadripper Pro-aanbod van vorig jaar. AMD heeft stevigere chips in het aanbod, zoals de Threadripper Pro 7995WX met zijn 96 kernen, hogere basiskloksnelheid van 2,5 GHz en hogere boostfrequentie van 5,1 GHz. In het nieuwe aanbod van Intel zit geen chip die daarmee kan concurreren.

De dichtste concurrent aan de bovenkant van het spectrum is de AMD Ryzen Threadripper PRO 7985WX met z’n 64 kernen, die tegenover de Intel Xeon w9-3595 staat. De processor van AMD heeft een handvol kernen extra, een aanzienlijk hogere kloksnelheid (3,2 GHz en 5,1 GHz turbo), en is gebakken op de modernere TSMC 5nm-node. 

Op prestaties kan Intel hier niet winnen, maar het bedrijf heeft geleerd de afgelopen jaren. Vergelijken we de adviesprijs van beide chips in dollar bij lancering, dan is de processor van Intel aanzienlijk goedkoper met 5.889  dollar tegenover 7.349 dollar voor AMD.

X werkt aan zijn eigen platform voor videovergaderingen. Voor intern gebruik of bindt het de strijd aan met Zoom en Microsoft Teams?

Medewerker Chris Park licht een eerste tipje van de sluier over X Conference op het sociale mediaplatform dat we vroeger als Twitter kenden. X test een gloednieuw videovergaderplatform uit voor een interne vergaderingen. Met een goedkeurende vlam-emoji geeft ook CEO Elon Musk zijn bevestiging.

Afgaande op de eerste screenshots ziet X Conference er eerder eenvoudig uit, maar Park durft het nu al te omschrijven als ‘een zeer goed alternatief’ voor Zoom en Microsoft Teams. Er staan nog heel wat features op de planning om die stelling waar te maken, zoals verbeterde notificaties, de mogelijkheid om sprekers vast te zetten, bijschriften en ruimtelijke audio.

Concurreren met Zoom en Microsoft

Het is nog niet duidelijk wat X precies van plan is met het vergaderplatform. Het bedrijf communiceert nog niets over een eventuele lancering. Is de tool bestemd voor intern gebruik of gaat het vol de strijd aan in de markt van videovergaderingen?

Met Elon Musk weet je nooit wat zijn plan is: hij gaf al vaker aan dat hij van X een ‘totaalapp’ wil maken. Live communicatie is geen onbekend terrein voor het bedrijf. Via Spaces kan je vandaag al audiogesprekken voeren. Video is dan maar een kleine opstap.

Of er veel vraag zal zijn naar nog een nieuwe videovergadersoftware, is af te wachten. Met Zoom, Teams en Google Meet zijn er de gevestigde waarden, WhatsApp dringt zich hoe langer hoe meer op en verder zijn er platformen die in onze streken minder bekend zijn zoals AWS Chime en Cisco Webex. De meeste bedrijven hebben tijdens de coronapandemie hun keuze gemaakt en het lijkt weinig waarschijnlijk dat een nieuwe speler nu nog gebruikers kan overtuigen om over te stappen.

Om LLM’s te draaien, heb je niet noodzakelijk de allernieuwste hardware nodig. Onderzoek uit Estland toont aan dat een Nvidia Geforce RTX 3090 zijn mannetje kan staan.

Generatieve AI staat veelal synoniem met moderne GPU’s, zowel voor training als voor inferentie. Het Estse Backprop toont nu aan dat ook oudere hardware nog relevantie heeft. Backprop is een start-up gespecialiseerd cloud-instances, en biedt specifiek GPU-instances aan. Het bedrijf doet in detail uit de doeken waarom je ook met een virtuele machine aangedreven met een vier jaar oude Nvidia GeForce RTX 3090 uit de voeten kan.

De Nvidia RTX 3090 kwam in 2020 al op de markt, voor de AI-boom. De GPU is geoptimaliseerd voor grafisch geweld en raytracing, maar heeft een rekenkracht van 142 TFLOPS (FD16). Ook de geheugenbandbreedte is met 939 GBps niet min. De kaart heeft 24 GB GDDR6x-geheugen wat veel is naar klassieke GPU-normen, maar minder dan echte high-end AI-kaarten. Alles samengenomen heeft de RTX 3090 echter heel wat FP19-pk’s aan boord, vergezeld van snel geheugen met een behoorlijke capaciteit.

Voldoende voor een bescheiden model

Backprop toont nu aan dat die specificaties voldoende zijn om een model zoals Llama 3.1 8B in te laden. De GPU in de instances van het bedrijf kan inferentie aan 12,88 tokens per seconde ondersteunen. In mensentaal betekent dat dat de GPU het model tekst gaat genereren aan een tempo dat hoger ligt dan het leestempo van de gemiddelde gebruiker. Denk daarbij aan een vijftal woorden per seconde. 10 tokens per seconde is zo’n beetje de ondergrens voor vlotte inferentie.

Backprop testte het model vooral met korte prompts, zoals je die bijvoorbeeld in een zakelijke chatbot zou tegenkomen. Om lange documenten samen te vatten, heb je meer rekenkracht nodig. De prestaties van Llama 3.1 8B op de RTX 3090 dalen dan, maar niet tot onder de cruciale grens van 10 tokens per seconde. Daar komt bij dat de GPU 50 tot 100 gelijktijdige requests kan bolwereken.

Praktisch bruikbaar

Backprop merkt nog op dat in een realistisch scenario niet iedereen op hetzelfde moment iets van een AI-model vraagt. Een instance met RTX 3090 zou zo in de praktijk duizenden gebruikers kunnen ondersteunen, zolang die allemaal maar sporadisch inferentie willen.

Prijs is de belangrijke reden om deze weg in te slaan. Een instance met één Nvidia GeForce RTX 3090, 8 vCPU’s, 60 GB RAM en 300 GB opslag kost 0,36 dollar per uur: een veelvoud minder dan een instance met een moderne professionele Nvidia-GPU bij een grote cloudprovider.

Binnenkort kan iedereen gratis gebruik maken van de AI-generator Midjourney. Eenmaal de limiet van 25 gratis afbeeldingen bereikt is, dien je wel over te schakelen op een betaald abonnement.

David Holz, CEO van Midjourney, kondigde via Discord aan dat de AI-afbeeldingsgenerator Midjourney binnenkort voor iedereen gratis zal zijn. Vanaf dan kunnen gebruikers zich aanmelden op de website om AI-gegenereerde afbeeldingen te maken zonder te betalen, al ligt er een limiet op. Gratis gebruikers krijgen tot 25 gratis afbeeldingen, nadien is overschakelen op een betaald abonnement noodzakelijk om de webtool te blijven gebruiken. Er zijn vier verschillende abonnementsformules: Basic, Standard, Pro en Mega.

AI-generator

Midjourney zag het licht in 2022 toen het in Discord verwerkt werd als bot, maar een jaar later al snel evolueerde tot een website waar gebruikers op basis van een geschreven prompt afbeeldingen kunnen genereren. Deze website was voorheen toegankelijk voor gebruikers die meer dan tienduizend afbeeldingen op Discord gegenereerd hadden.

Met de aangekondigde wijzigingen zou iedereen Midjourney kunnen gebruiken via de website. Hiervoor dien je enkel in te loggen met een Discord- of Google-account. Het gebruik ervan heeft echter beperkingen, zo kan je maximaal 25 afbeeldingen genereren. Nadat de limiet bereikt is, moet je overstappen op een betaald abonnement om nog gebruik te kunnen maken van Midjourney.

Wil je overschakelen op een betaald abonnement, heb je de keuze uit vier verschillende abonnementsformules: Basic, Standard, Pro en Mega. De abonnementen hebben verschillende criteria en prijskaartjes, het overzicht kan je hier vinden.  

xMEMS Labs onthult een 1 mm ventilator die op de chip van elektronica kan worden geplaatst. Dit maakt efficiëntere actieve koeling mogelijk in dunne elektronische apparaten, zoals smartphones en tablets.

Oververhitting kan dodelijk zijn voor elektronica. Het koel houden van elektronische apparaten is een uitdaging voor fabrikanten. Er bestaan actieve en passieve koelingsmethodes voor elektronica. Een nieuwe ventilator die op de chip kan worden geplaatst, kan voor een nieuwe doorbraak in actieve koeling zorgen.

Koeling op de chip

De ventilator werd ontwikkeld door xMEMS Labs, een bedrijf dat voornamelijk stereodrivers voor audio-apparaten ontwerpt. Het bedrijf paste dezelfde MEMS-techologie (micro-elektromechanische systemen) nu ook toe op de ventilator, die als een fan-on-a-chip op de ventilator wordt aangebracht. Met een dikte van amper 1 mm neemt de ventilator nauwelijks extra ruimte in op het binnenwerk van een apparaat.

De ventilator regelt de luchttcirculatie van en naar de processor. Volgens xMEMS kan tot 39 kubieke centimeter lucht per seconde verplaatsen aan een druk van 1.000 Pascal. Het verbruik blijft beperkt tot 30 mW.

Het bedrijf is ervan overtuigd dat de ventilator in verschillende typen apparaten zou kunnen worden gebruikt, van smartphones tot laptops en zelfs VR-headsets. De ventilator is ook water- en stofbestendig (IP58). Voornamelijk ‘dunne’ elektronica-apparaten hebben baat bij dit koelingssysteem.

Omdat dezelfde technologie als voor de drivers worden gebruikt, zou productie relatief snel kunnen worden opgestart. XMEMS Labs heeft geen eigen fabriek, maar laat zijn drivers produceren door TSMC en Bosch.

Noot: dit is een populariserend artikel over toekomstige regelgeving, gebaseerd op de officiële publicatie dd. 12/07/2024. Wend u steeds tot een jurist voor professioneel juridisch advies.

De Europese AI Act (in het Nederlands de verordening artificiële intelligentie) is een hoeksteen van een reeks grootschalige wetgevende initiatieven die de digitale economie in Europa in een gereguleerd framework moeten gieten. Ze is daarmee complementair met eerdere wetgeving die bepaalde aspecten van het AI-gebeuren beïnvloedt, zoals de GDPR (AVG), de Digital Services Act (DSA) en Digital Markets Act (DMA), de Data Act, de Data Governance Act, de CHIPS Act en de voorgestelde Cyber Resilience Act . Na lang onderhandelen werd de AI Act in maart 2024 goedgekeurd door het Europees parlement en in mei door de Europese raad. De publicatie in het Official Journal of the European Union, zeg maar het Europese Staatsblad, vond plaats op 12 juli 2024, waarna de eerste regels begin 2025 van kracht worden – zie ook deze tijdslijn.

GDPR bis?

De volledige (Engelstalige) tekst van de AI Act, inclusief alle voorbeschouwingen en bijlagen, is een fenomenale 144 bladzijden lang – gelukkig zijn er her en der al goede samenvattingen te vinden. Daarmee is ze bijna 2 keer langer dan de “slechts” 88 pagina’s tellende GDPR. Van die laatste is de impact enorm: elke organisatie die persoonsgegevens verwerkt – een personeelsadministratie of klantenbestand hebben is voldoende – kreeg te maken met DPO’s, verwerkingsregisters, en rechtsgronden voor gegevensverwerking. Elk land moest ook een Gegevensbeschermingsautoriteit opzetten met de bevoegdheid om inbreuken te beboeten.

De GDPR bracht ook heel wat onzekerheid met zich mee, met name door haar veelvuldig gebruik van termen die voor interpretatie vatbaar zijn (“appropriate”, “adequate”, “suitable”, “sufficient”, …). De nood om die opnieuw te concretiseren voor elke voorliggende zaak, is de voedingsbodem voor wat ondertussen een kleine juridische industrie kan genoemd worden. De AI Act poogt om iets meer houvast te geven, door een meer technische toer op te gaan. Zo bevat ze een lijst Annexen met praktische opsommingen over wat verwacht wordt als gevraagd wordt naar documentatie, conformiteit, transparantie e.d.

De AI Act begon met een compacter voorstel van 125 bladzijden (inclusief bijlagen). Tijdens de onderhandelingen zagen we echter de razendsnelle opkomst van generatieve AI en de Large Language Models. Dat noodzaakte om een en ander te herzien en toe te voegen, zoals een nieuw hoofdstuk (5) over General Purpose AI, waartoe LLMs gerekend kunnen worden. Van andere onderdelen kan men zich dan weer afvragen wat ze in de AI Act komen doen, zoals een systeem van “Regulatory Sandboxes” (Art.57) dat regulatoren moet toelaten om innovatie te faciliteren. Sommige artikels zijn wel erg cryptisch verwoord, zoals de sectie over “Notified Conformity Assessment Bodies” (Art.29), waarmee men eigenlijk gewoon auditors bedoelt. Er zijn dan ook kritische stemmen te horen, die vrezen dat de resulterende optelsom aan maatregelen vooral een ingewikkeld kluwen is geworden.

De AI Act – basics

De AI Act is gericht op AI-ontwikkelaars en -aanbieders, en dat eigenlijk pas zodra ze AI-systemen publiceren en ter beschikking stellen van derden. Alle in-house ontwikkeling en testing die daaraan vooraf gaat, is expliciet uitgezonderd (Art.2§8). De AI Act grijpt ook niet in op wat je persoonlijk in niet-professionele context doet (Art.2§10). Wetenschappelijk onderzoek (Art.2§6) en militaire toepassingen (Art.2§3) tellen ook niet mee. Dat betekent natuurlijk niet dat in al die gevallen alles mag: uiteraard blijft andere bestaande wetgeving gewoon van kracht. De rechten van burgers werden al beschermd door de GDPR met o.a. haar Art.22, en de auteursrechtenwetgeving blijft auteurs beschermen.

De gehanteerde definitie van AI is dan weer opvallend breed, en is geleend van de OESO: samengevat, “AI systems infer, from their input, how to generate outputs” (Art.3 + Overweging 12). Zowat alle machine learning valt daaronder. In andere definities leest men al eens dat er een cognitief aspect aan AI verbonden is (er moet iets “herkend” worden), maar daar is hier geen sprake van. Ook over specifieke technieken wordt met geen woord gerept: al wat adaptief leert of enigszins autonoom kan reageren op de omgeving, valt er haast altijd onder. Dit gaat dus ook over systemen die je al jarenlang kent, zonder er bij stil te staan dat er AI achter zit: spamfilters, aanbevelingen op websites, zelfs weersvoorspellingen.

De AI Act definieert eerst en vooral een lijst met verboden toepassingen (Art.5), die begin 2025 al van kracht zal worden. Deze lijst is een limitatieve opsomming, wat in principe ook betekent dat wat niet expliciet verboden is, toegelaten is (tenzij verhinderd door andere wetten). Het is daarom interessant om in detail te kijken wat wel en niet in die lijst staat, en met welke bijkomende bepalingen. Zo lezen we:

• §1(f): Het verbod op emotieherkenning vermeldt enkel de werkvloer en het onderwijs,
• §1(g): Het verbod op biometrische AI-systemen vermeldt enkel de automatische afleiding van ras, seksualiteit, vakbondslidmaatschap, religie, politieke en filosofische overtuiging,
• §1(e): Het verbod op gezichtsherkenning heeft het enkel over systemen op basis van “untargeted scraping”,

Het is genuanceerder dan een lijstje algemene verbodsbepalingen, want ook context en doel spelen een rol. Emotieherkenning in bijvoorbeeld computergames blijft op die manier dus toegelaten. Overwegingen 15-17 preciseren dat biometrische AI toegelaten blijft voor identiteitsverificatie en authenticatie. Daarnaast zijn er ook enkele uitzonderingen ingebouwd voor o.a. de medische hulpverlening en de criminaliteitsbestrijding – al worden die uitzonderingen wel onder een streng toezicht geplaatst (Art.5§2-§7), inclusief een lijst van criminaliteit die ervoor in aanmerking komt (Annex 2).

Systemen die instaan voor de veiligheid van gebruikers, of die opgesomd zijn in Annex 3, zijn hoogrisico-systemen (Art.6). Het gaat hierbij vooral om systemen die een grote impact kunnen hebben op iemands vrijheden, levensloop, carrière of gezondheid. Hoewel dit onderdeel van de AI Act pas in voege zal treden in de zomer van 2026, valt het op dat er nog verschillende gaten in te vullen zijn. Zo moet de Commissie nog met een reeks verduidelijkende richtlijnen komen voor de interpretatie van dit artikel (Art.6§5), en behoudt ze zich het recht voor om ook achteraf nog wijzigingen aan te brengen (Art.6§6-§8, Art.7).

AI Act – verplichtingen

Wie een hoogrisicosysteem wil bouwen of gebouwd heeft, zal aan een reeks verplichtingen moeten voldoen, die o.a. moeten toelaten dat de bevoegde autoriteiten kunnen ingrijpen als het ontspoort. Ontwikkelaars van hoogrisicosystemen zullen bepaalde praktijken moeten adopteren, waaronder:

• Een iteratief risicobeheerssysteem (Art.9), dat moet toelaten de risico’s te inventariseren, in te schatten, en potentieel misbruik op voorhand te mitigeren. Concreter dan dat wordt het niet gemaakt: de tekst spreekt van “reasonably foreseeable risks” en “appropriate measures” zonder verdere specificatie. Dit zal dus nog voor wat discussie zorgen, maar in de praktijk kan men zich vandaag al deels behelpen met standaarden die recent voor dit doel ontwikkeld zijn, zoals ISO/IEC 42001 – met dien verstande dat die niet expliciet voor de AI Act is gemaakt en bijkomende maatregelen nodig kunnen zijn.
• Kwalitatief databeheer (Art.10), wat er grotendeels op neerkomt dat er transparantie moet zijn over de oorsprong, beperkingen, foutenmarges en representativiteit. Het gebruik van “Data Sheets“, die dit beogen, was de laatste jaren in de sector sowieso al populair geworden.
• Het voorzien van technische documentatie volgens de vereisten in Annex 4 (Annex 11 voor General Purpose AI). Dit is enigszins analoog met de Model Cards zoals men die kan vinden op de HuggingFace Hub, al neemt de Europese Commissie geen genoegen met afgevinkte lijstjes en vraagt ze meer detail, onder andere over monitoring en controle tijdens de levensduur van het systeem.
• Het voorzien van logging (Art.12) en transparante informatievoorziening naar de gebruikers toe (Art.13)
• Menselijk overzicht tijdens de levensduur van het systeem (Art.14). Waar GDPR art.22 daar al een burgerrecht van maakte, verplicht de AI Act aan de ontwikkelaars om de nodige maatregelen daartoe te nemen. Er zal bijvoorbeeld altijd de mogelijkheid moeten zijn om het AI-systeem te negeren, te overrulen, of te stoppen (Art.14§4(d-e)).
• Het nemen van “appropriate” maatregelen inzake cybersecurity, robuustheid en accuraatheid (Art.15). Ook dit artikel blijft momenteel nog relatief vaag en verwijst naar de intentie van de Commissie om de ontwikkeling van de nodige benchmarks te ondersteunen.

Wie een hoogrisicosysteem publiceert, ter beschikking stelt, verwerkt in een eigen product, importeert of distribueert, zal gelijkaardige maatregelen moeten nemen, waaronder:

• De conformiteit van het systeem controleren en bewijzen (Art.16§e-l, Art. 40-47), een conformiteitsverklaring opstellen (Annex 5), en CE markering bekomen (Art.48)
• Een kwaliteitsmanagementsysteem benutten (Art.17)
• De nodige documentatie tot 10 jaar na ingebruikname bijhouden (Art.18)
• Samenwerken met de bevoegde autoriteiten (Art.21)
• Het systeem registreren (Art.49) in een speciaal daartoe opgezette EU database (Art.71)
• Voor al het bovenstaande een contactpersoon of vertegenwoordiger aanduiden (Art.22)
• De nodige monitoring opzetten en actie ondernemen wanneer het misloopt (Art.26§5, Art.72-73), waaronder het inlichten van de bevoegde autoriteit.

Naar analogie met Gegevensbeschermingseffectbeoordeling (Data Protection Impact Assessment – DPIA) uit de GDPR, zullen sommige organisaties, waaronder alle overheidsinstanties en organisaties van publieke dienstverlening, een Fundamental Rights Impact Assessment of FRIA moeten uitvoeren, waarvan de resultaten aan de bevoegde marktregulatoren meegedeeld moeten worden (Art. 27). Het Europese AI Office krijgt alvast de taak om voor deze verplichting de nodige geautomatiseerde vragenlijsten te ontwikkelen (Art. 27§5).

Men zou bijna vergeten dat verreweg de meeste AI-systemen gewoon laag-risico systemen zijn. Daarover is de AI Act vrij kort: die moet enkel voor specifieke toepassingen voldoen aan minimale transparantievereisten (Art.50). Zo moet de eindgebruiker altijd weten wanneer die met een AI-systeem interageert, en moet artificieel gegenereerde output duidelijk als dusdanig gemarkeerd worden. Met die gevreesde wurggreep rond de gehele AI-industrie valt het dus eigenlijk best wel mee.

General purpose AI

De recente ontwikkeling van algemeen inzetbare generatieve AI voor tekst en afbeeldingen noopte tot de toevoeging van een aparte categorie aan systemen: General Purpose AI (GPAI). De Europese Commissie is van mening dat dit soort AI, onafhankelijk van een eventueel hoog risico inzake burgerrechten, ook een systemisch risico met zich mee kan brengen (Art.51). Of dat gegrond is of niet, is in zowel technische als filosofische kringen onderwerp van fel debat, maar de EU neemt het zekere voor het onzekere en voorziet een juridische stok achter de deur.

De Commissie geeft zichzelf de vrijheid om te beslissen welke systemen zo’n risico manifesteren (Art.51§1). Hoewel ze zich voorneemt daarvoor objectieve criteria te benutten (Annex 13), is er geen vaste formule. Of toch: er is verrassend genoeg 1 opvallend concrete grenswaarde vastgelegd in Art.51§2: vanaf dat de training 10²⁵ FLOPs aan rekenkracht vergt, wordt een GPAI per definitie aanzien als systemisch risicovol. Dit komt ongeveer overeen met een trainingstijd van 1 jaar op een cluster van 4000 GPUs van het type Nvidia RTX4090 (met 82*10¹² FLOPs aan rekenkracht). Om te vermijden dat dit alles morgen al achterhaald is, behoudt de Commissie zich het recht voor om deze waarden in de toekomst aan te passen aan de evoluties in het domein (Art.51§3).

General Purpose AI wordt, naast de minimale vereisten van Art.50, en ongeacht de risicoclassificatie, onderworpen aan een eigen reeks technische documentatieverplichtingen (Art. 53, Annex 11), die nog wat uitgebreid worden wanneer een systemisch risico aanwezig is (Art. 55). Bouwers van GPAI modellen zonder systemisch risico die onder vrije (¹) open-source licenties worden vrijgegeven, zijn van sommige verplichtingen uitgezonderd (Art.53§2, zie ook Overwegingen 102-104), en hoeven ook geen contactpersoon of vertegenwoordiger aan te duiden (Art.54§6).

Het AI Office

De AI Act zal ook afgedwongen moeten worden. Een grote rol daarbij is weggelegd voor het Europese AI Office (NL: AI-bureau, Art.64), dat voor de AI Act moet zijn wat de European Data Protection Supervisor is voor de GDPR. Het AI Office wordt momenteel aan sneltempo in de steigers gezet, want begin 2025 treden de eerste bepalingen in voege. Naast de verantwoordelijkheid om nog een reeks openstaande onderdelen van de AI Act in te vullen, zal ze ook exclusief bevoegd worden voor het toezicht op General Purpose AI (Art.75).

Het AI Office wordt in de praktijk onderdeel van DG CONNECT, zal van start gaan met 140 medewerkers en geleid worden door Lucilla Sioli. Het zal voor haar werking ondersteund worden door het Centrum voor Algoritmische Transparantie (ECAT), een AI Board (Art.65), een adviserend forum van belanghebbenden (Art.67), en een panel van onafhankelijke wetenschappers (Art.68).

Ook nationaal moeten er regulatoren worden aangeduid (Art.70). Deze zullen nauw moeten samenwerken met het EU AI Office en met de reeds bestaande industriële en sectorale regulatoren, die bijvoorbeeld vandaag al voor CE-markeringen bevoegd zijn. In Nederland speelt de Autoriteit Persoonsgegevens een duidelijke voortrekkersrol in de uitwerking van een Nederlandse AI-autoriteit, die daar waarschijnlijk in de schoot van de Autoriteit Persoonsgegevens zal worden opgericht. In België blijft het ondertussen stil, hoewel de tijd dringt – je kan immers ook niet eender wie aanwerven om die vrij gespecialiseerde rollen in te vullen.

Conclusie

Het is belangrijk om te onthouden dat de AI Act geen beperkingen oplegt aan AI-systemen die weinig risico inhouden – met uitzondering van General Purpose AI waarvan de nodige transparantie wordt gevraagd. Alleen voor systemen die hoge of systemische risico’s met zich meebrengen en in productie worden gezet, komen er strikte vereisten en de noodzaak tot conformiteit met relevante reguleringen. Ook dan zijn er heel wat verzachtende maatregelen die de interne ontwikkeling, open source initiatieven, wetenschap, defensie enz. extra ademruimte geven.

Tot op zekere hoogte probeert de AI Act concreet te zijn, door in detail op te sommen wat er verwacht wordt en een resem verduidelijkingen in de Overwegingen en Annexen op te nemen. Ze slaagt daar deels in en wordt zo nogal technisch – een betrokken rechter zal moeten leren wat FLOPs zijn. Tegelijk zijn er nog heel wat gaten in te vullen, waarbij het afwachten wordt waar het nieuwe AI Office onder toekomstige Commissies de lat zal leggen. Op verschillende plekken werd de mogelijkheid voorzien om de AI Act later te amenderen. De huidige versie van de AI Act zal dus zeker niet de laatste zijn.

Tenslotte mogen we in België zeker niet te lang meer wachten met het aanduiden en organiseren van de nationale toezichthouder(s) voor de AI Act, als we enigszins mee willen zijn met de rest van Europa. Voor praktische tools die o.a. kunnen helpen om conform te zijn, kan je vandaag al zoeken in de database van het Kenniscentrum Data & Maatschappij. Daar zal zeker nog veel meer materiaal verschijnen eens de AI Act effectief in werking treedt.

Dit is een ingezonden bijdrage van Joachim Ganseman, IT consultant bij Smals Research.  Dit artikel werd geschreven in eigen naam en neemt geen standpunt in namens Smals.

Mag het een beetje meer zijn? Lenovo levert de meest complete Qualcomm Snapdragon-laptop tot nu toe, specifiek gefocust op mediaconsumptie.

Deze zomer is de zomer dat Qualcomm definitief zijn voet naast Intel en AMD kan zetten met zijn Snapdragon-chip. De meeste pc-merken zetten er ook hun schouders onder. Vandaag zijn er twaalf verschillende toestellen beschikbaar. Allemaal zogenaamde Copilot+-pc’s. Wat dat wel en niet betekent, lees je hier in detail.

De Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 (vanaf 1.198 euro excl. btw) is een mondvol en lijkt de zoveelste iteratie in de rij van Yoga-toestellen, maar het gaat om de eerste laptop van het merk met een Snapdragon-chip aan boord. Het is niet de goedkoopste laptop uit de line-up met Qualcomm-chips, maar het toestel bevat wel enkele interessante troeven. Zolang je binnen het doelpubliek valt, wat dat is belangrijk hier.

Breedbeeld scherm

In een race naar schermen met meer hoogte, heeft de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 een traditionele schermverhouding van 16:9. Perfect om media op te consumeren, omdat films en series dezelfde verhouding hebben. Om dagelijks professioneel op te werken, geniet 16:10, 4:3 of zelfs 3:2 de voorkeur. Die trend zien we ook steeds meer in zakelijke toestellen en vinden we terug bij de Microsoft Surface Laptop 7.

De schermverhouding zorgt ervoor dat dit toestel iets breder is. Dat is niet specifiek een nadeel, het is maar wat je gewoon bent. Wel handig: Lenovo stopt speakers links en rechts van het toetsenbord om die ruimte te benutten. Die klinken heel goed, veel beter dan traditionele modellen die het geluid naar beneden duwen vanuit de onderkant.

Verwacht geen surroundgeluid of een boomblaster, maar voor een laptop klinkt de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 bovengemiddeld met zijn vier ingebouwde speakers.

OLED-pracht

Het OLED-scherm is de belangrijkste troef van deze pc. Spijtig genoeg zorgt het ook voor een belangrijk nadeel, maar daarover later meer.

Het 14,5 inchscherm (2.944 x 1.840 pixels) is aanraakgevoelig en heeft een glossy afwerking. Het scherm ziet er uitstekend uit met heel goed gekalibreerde kleuren. Het paneel ondersteunt HDR en heeft een piekhelderheid van 1.000 nits. Een volledig wit beeld, haalt een maximale helderheid van 600 nits. Ideaal om series of films op te consumeren. De laptop buiten gebruiken in direct zonlicht lukt relatief goed. Enkel het glossy scherm gooit soms roet in het eten.

De 90 Hz refresh rate is hoger dan de traditionele 60 Hz op laptops. Die verhoging zorgt voor vloeiendere animaties wanneer je bijvoorbeeld scrolt.

Qualcomm-chip

In deze laptop zit dezelfde Qualcomm Snapdragon X Elite-chip als in de HP OmniBook X. Toch zie je dat de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 iets sneller is wanneer je alle kernen aanspreekt. Daar zit de agressieve koeling voor tussen.

Een Qualcomm-chip vereist minder koeling als een Intel- of AMD-chip omdat ARM-chips zuiniger zijn. Kijk bijvoorbeeld naar je smartphone of tablet: daar zit geen ventilator in. De Microsoft Surface Pro 7 is haast altijd fluisterstil. De ventilator van de HP OmniBook X schiet al iets sneller in actie. Bij de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 gebeurt dat bijna instant. Hierdoor kan de chip langer een hoge kloksnelheid vasthouden, maar je wel het fluisterstille effect behoudt.

Om in detail te lezen hoe de Qualcomm Snapdragon X Elite-chip presteert vergeleken met Intel en AMD, kan je hier terecht. Spoiler: de chip is sneller dan een Intel Core Ultra 7.

Met of zonder stroom

Wat nog opvalt: er is een heel groot prestatieverschil tussen de prestaties op de batterij van het toestel en via stroom. We meten een daling van 60 procent. Dat ligt in lijn met wat gebeurt bij de meeste AMD- en Intel-chips, maar andere Qualcomm-laptops hebben hier minder last van.

De HP OmniBook X verliest amper 12 procent van zijn prestaties. De Microsoft Surface Laptop 7 is de absolute koning van consistentie: nul procent verschil.

Door de prestaties zo sterk terug te schroeven, speel je een belangrijke troef weg van de Qualcomm-chip. Ja, je kan de prestaties omhoog krikken in de Windows-instellingen, maar waarom moet dat manueel gebeuren? De chip blijft koel genoeg.

Videovergaderen

De 1080p-webcam aan boord van de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 is heel goed. Een aparte webcam om te videovergaderen is helemaal niet nodig. De webcam kan je uitschakelen door middel van een hardwarematige knop naast het klavier. Geen fysieke schuiver, daarvoor is geen plaats. Inloggen met gezichtsherkenning via Windows Hello is mogelijk.

Ook de ingebouwde microfoons, vier in totaal, pikken je stem heel goed op. Het resultaat kan je hieronder beluisteren.

Wat ons betreft hoef je met deze laptop geen aparte headset meer te gebruiken, tenzij je geen lawaai kan maken. Dan is een headset wel nuttig. Hieronder kan je luisteren hoe zo’n aparte headset klinkt. Het resultaat is wel preciezer, maar ook tegelijk artificiëler. Oordeel zelf.

Veel USB-C, voor de rest niets anders

De Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 is flinterdun. Dat heeft zijn voordelen naar mobiliteit toe, maar je moet er ook wat voor opofferen. Rondom vinden we enkel drie USB-C-aansluitingen. Gelukkig zijn die alle drie even performant (40 Gbps, Power Delivery 3.1, DisplayPort 1.4). Lenovo voorziet er twee links en één rechts, ideaal om in elke situatie met een externe USB-C-monitor handig te werken.

Voor de rest heb je helaas dongles nodig. Wel tof: Lenovo stopt in de doos een USB-C-hub naar VGA, HDMI, jack en USB-A. Dat appreciëren we, maar reken erop dat je die hub zal vergeten op een belangrijk moment wanneer je bijvoorbeeld HDMI of USB-A nodig hebt.

Het toetsenbord is ondanks het dunne profiel van de laptop uitstekend. Lenovo heeft alle expertise van de uitstekende ThinkPad-toetsenborden hierop los-gelaten. Typen op deze laptop voelt erg goed aan. Het grote touchpad is eveneens prettig om te gebruiken.

Wél storend: de aan-uitknop links aan de rand ter hoogte van de Enter-toets. Op twee weken tijd hebben we bijna tien keer onbedoeld onze laptop in stand-by gezet omdat de USB-C-poort er net boven zit. Ronduit vervelend.

Dankzij onder andere het stevige aluminium chassis is deze laptop MIL-STD-810-gecertificeerd. Wat dat specifiek betekent, lees je hier. De laptop is amper 12,9 millimeter ‘dik’ en weegt 1,28 kg. Dat is zwaarder dan je zou denken van zo’n dunne 14,5 inch-laptop, maar daar zit de grotere batterij voor iets tussen.

Batterijduur en laadsnelheid

De andere laptops die we al hebben getest met een Qualcomm-chip aan boord, hebben doorgaans een batterijcapaciteit tussen de 53 Wh en 59 Wh. De Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 heeft een kloeke 70 Wh-batterij aan boord. Dat zie je weerspiegeld in de batterijtest, en toch kon het verschil groter zijn. Het OLED-scherm is daar de belangrijkste boosdoener. Die verbruikt gemiddeld meer dan een traditioneel lcd-scherm.

Wel een belangrijke kanttekening: Lenovo draait de prestaties sterk dicht wanneer je het stopcontact uittrekt. Lagere prestaties vragen om minder energie, waardoor de fabrikant ietwat valsspeelt. Uiteindelijk mogen we niet klagen: bijna alle laptops met een Qualcomm-chip aan boord zijn absolute batterijkoningen.

Omdat er een iets grotere batterij in zit, duurt het laden met de meegeleverde 65 watt USB-C-lader iets langer. Echt storend is het gelukkig niet en het resultaat valt nog binnen verwachting.

Conclusie

De Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 (vanaf 1.198 euro excl. btw) kan ons charmeren. Dun en licht heeft zijn voor- en nadelen. Hetzelfde geldt voor een OLED-scherm. Door de keuze voor een 16:9-schermverhouding in tandem met OLED zien we in deze laptop vooral toekomst voor gebruikers die veel media consumeren op een laptop.

De beste (en goedkoopste) laptop met een Qualcomm Snapdragon X-chip blijft vandaag de Microsoft Surface Laptop 7. Wil je zo’n energiezuinige en toch verrassend performante chip in een laptop met een OLED-scherm, dan zit je bij de Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 aan het beste adres.

Getestte configuratie: Lenovo Yoga Slim 7x Gen 9 (83EDCTO1WWBE3): Qualcomm Snapdragon X Elite X1E-78-100, 32 GB RAM, 1 TB NVMe SSD, 14,5 inch 2.944 x 1.840 pixels OLED-aanraakscherm (glossy), Windows 11 Home

Garantietermijn: standaard consumentengarantie van 2 jaar carry-in.

Dankzij een nieuwe opslagfunctie blijven WeTransfer-links voortaan tot dertig dagen geldig. Voor gratis gebruikers ligt de limiet op zeven dagen.

Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: je krijgt een WeTransfer-link op mail maar je vergeet de bestanden te downloaden. Na een paar dagen besef je dat de link niet meer geldig en moet je met het schaamrood op de wangen vragen de link opnieuw te verzenden. WeTransfer gunt je voortaan meer tijd om bestanden in een link te downloaden.

In een post op X kondigt WeTransfer aan dat het de vervaltermijn voor links verhoogt. De communicatie van het bedrijf was nogal verwarrend, want de post doet uitschijnen dat links helemaal niet meer zou vervallen. Dat is dus voor alle duidelijkheid niet het geval, maar de vervaltermijn verhoogt wel tot maximaal dertig dagen.

Save for later

WeTransfer introduceert een nieuwe feature genaamd Save for Later, die naast de downloadknop zal verschijnen als je een link toegestuurd krijgt. Deze functie slaagt de downloadlink zoals een bladwijzer in je browser. Hiermee kan de vervaldatum van de link van enkele dagen naar dertig dagen worden uitgebreid. Je moet er natuurlijk nog altijd wel aan denken de bestanden te downloaden, want na dertig dagen zal de link verdwijnen.

De limiet van dertig dagen geldt overigens alleen voor betalende gebruikers. Maar ook gratis gebruikers krijgen een beetje meer tijd om WeTransfer-links te downloaden. TechCrunch probeerde de feature al eens uit met een gratis account en kon tot zeven dagen na de verzending de bestanden downloaden.

Het Nederlandse WeTransfer viel recent in de Italiaanse handen van Bending Spoons. Het platform om bestanden te verzenden, telt 80 miljoen actieve gebruikers, waarvan 600.000 betalende.

Microsoft maakt drie nieuwe Phi-3.5-modellen beschikbaar op Hugging Face voor ontwikkelaars. De modellen scoren opvallend in de benchmarks naast enkele grote AI-bedrijven.

Microsoft introduceert drie nieuwe Phi-3.5-modellen: Phi-3.5-vision, Phi-3.5-MoE en Phi-3.5-mini. Phi-3.5-mini is geschikt voor veeleisende redeneertaken zoals het samenvatten van lange vergaderingen, terwijl Phi-3.5 Vision dan weer zowel teksten als beelden kan genereren. Het derde model, Phi-3.5-MoE, maakt gebruik van de Mixture of Experts-techniek die in de benchmarks zijn diensten bewijst. Binnen deze techniek worden er meerdere modellen toegevoegd die elk gespecialiseerd zijn in een bepaalde taak.

Ontwikkelaars kunnen elk van deze drie modellen nu downloaden via Hugging Face, onder een MIT-licentie van Microsoft. Alle drie de modellen komen met opvallende state-of-the-art-prestaties in enkele benchmarks. Hier verslaan ze andere AI-giganten waaronder Google’s Gemini 1.5 Flash, Meta’s Llama 3.1 8B en soms zelfs OpenAI’s GPT-4o.

Phi-3.5 modellen

Microsoft maakte de nieuwe Phi-3.5-modellen beschikbaar op Hugging Face. Phi-3.5-mini is een lichtgewicht AI-model met 3,8 miljard parameters en ondersteunt een tokenlengte van 128.000. Het model is geschikt voor omgevingen met geheugen- of computerbeperkingen, die sterke redeneermogelijkheden vereisen. Het model is ideaal om bijvoorbeeld lange documenten of vergaderingen samen te vatten.

De Phi-3.5 Vision is een geavanceerd multimodaal model dat tekst en beeldverwerkingsmogelijkheden combineert. Het is ontworpen voor taken zoals diagram- en tabelbegrip, videosamenvatting of beeldbegrip. Net als de andere Phi-3.5-modellen ondersteunt het een tokenlengte van 128.000. Microsoft benadrukt wel dat dit model getraind is met een combinatie van synthetische en gefilterde, openbare beschikbare datasets.

Mixture of Experts

Het laatste model Phi-3.5-MoE maakt gebruik van de Mixture of Experts-methode, waarbij een model meerdere verschillende modeltypen in één combineert, die elke gespecialiseerd zijn in verschillende taken. Het is het eerste model in de reeks dat deze techniek toepast, en het bewijst meteen zijn diensten in de benchmarks. Het model maakt gebruik van 42 miljard parameters en ondersteunt een tokenlengte van 128.000. Hierdoor is het geschikt voor diverse veeleisende toepassingen.

Ontwikkelaars kunnen elk van deze drie modellen nu downloaden via Hugging Face, onder een MIT-licentie van Microsoft.

De Z Flip 6 is een grote stap vooruit voor de plooibare klaptelefoon van Samsung. Mag Samsung zich nog steeds de referentie voor vouwbare smartphones noemen, nu de concurrentie groeit?

Een vouwbare telefoon is stilaan geen ongewoon zicht meer: je ziet er hoe langer hoe meer mensen mee over straat lopen. Samsung creëerde haast op zichzelf een markt voor foldables, maar is lang niet meer de enige die ze produceert. Voor enkele dagen waren de Samsung Galaxy Z Flip 6 en de Motorola Razr 50 gelijktijdig op onze redactie te vinden.

Samsung lijkt goed te beseffen dat zijn vouwbare toestellen met concurrentie te maken krijgen. Het marketingteam heeft alle registers opengetrokken om de Z Flip 6 zichtbaar te maken: het toestel was alomtegenwoordig tijdens de voorbije Olympische Spelen. Kan de Z Flip 6 zelf ook olympische prestaties voorleggen?

Compact vierkant

Het uiterlijk van de Z Flip 6 is inmiddels zeer herkenbaar. Samsung sleutelt ieder jaar verder aan het vouwbare ontwerp zonder grote wijzigingen door te voeren. Het toestel heeft een horizontale vouwlijn waarlangs je het scherm dichtklapt tot een vierkant.

Het compacte formaat van een toegeplooide Z Flip 6 biedt voordelen, wat we bij de Motorola Razr al opmerkten. Dichtgeklapt voel je het toestel nauwelijks in je broekzak zitten: een groot contrast met ‘gewone’ smartphones of dat andere vouwbare model van Samsung. Zeer handig als je (letterlijk) geen diepe zakken hebt.

Hoewel het toestel een lichtgewicht is (189 g), heb je toch het gevoel dat alles stevig in elkaar zit vastgeklikt om duizenden plooibewegingen te doorstaan. De tijd dat je het scherm kan lospeuteren, is ook definitief achter de rug. Samsung durft het dit jaar zelfs aan om een IP54-rating op het toestel te plakken, zonder maar bij de stofbestendigheid.

Anderhalf scherm

De onderscheidende feature van de Z Flip-smartphones is natuurlijk het kleinere scherm (3,4 inch) aan de voorkant. Samsung gaf het coverscherm vorig jaar een welgekomen upgrade door het in grootte te verdubbelen. Het coverscherm was bij de eerste Z Flip-generaties te klein om het nuttig te maken. Dit jaar zien we geen noemenswaardige upgrades.

Het is geen volwaardig scherm, maar maakt wel nuttige toepassingen mogelijk. Door naar links te vegen, open je notificaties. Samen met de handige plaatsing van de vingerafdrukscanner in het frame beantwoord je een berichtje zonder je telefoon te hoeven opendoen. Naar rechts vegen brengt je naar de widgets die je hebt toegevoegd. Hier kan je onder meer je agenda, je wekker of je meest gebelde contacten plaatsen. Widgets van derde partijen zijn eerder beperkt: Spotify is één van de weinige apps die er gebruik van maakt.

Ook de camera-app speelt handig met het coverscherm. Je wekt de camera rechtstreeks vanuit het scherm om een selfie te nemen met de hoofdcamera van het toestel. Dat is niet zo moeilijk als Wout Van Aert het er doet uitzien: met een druk op de volumeknop is je selfie genomen, al is een foute tik op de aan/uit-knop snel gebeurd.

De beeldspecificaties van het coverscherm zijn beperkt, met 720 x 748 pixels en een verversingsgraad van 60 Hz. Samsung adverteert een piekhelderheid van 1.600 nits, maar daar komen we in de praktijk lang niet aan. Direct zonlicht doet het scherm glanzen, wat leesbaarheid kan beïnvloeden.

Vergelijken we nogmaals met de Motorola Razr, dan zien we dat het coverscherm meer pixels bevat (1.056 x 1.066), weliswaar op een grotere oppervlakte van vier inch. De concurrent zoekt naar meer manieren om beide schermen samen te laten spelen, zoals de optie om terug naar het hoofdscherm te gaan door twee keer op de achterkant te tikken. De rol van het coverscherm van de Z Flip 6 is uitgespeeld eens je op het hoofdscherm zit. Maar dat is dan ook het enige wat de Motorola Razr beter doet.

Zoek de vouwlijn

Opengeklapt ziet de Z Flip 6 er meer uit als een alledaagse smartphone, al is het langwerpige 6,7 inch display even  wennen. Samsung weet hoe het een scherm moeten maken en aan de binnenkant is niet bezuinigd op specificaties. De resolutie (1.080 x 2.640), verversingsgraad (120 Hz) en helderheid (1.230 nits) zijn op het niveau dat je mag verwachten.

Recensenten maken er een sport van om de vouwlijn te zoeken in het display van vouwbare smartphones. Jaar op jaar weet Samsung die beter te maskeren. De vouwlijn is nog aanwezig, maar zeer subtiel. Enkel als het licht er exact op valt, is de lijn met het blote oog te zien. Tijdens het scrollen word je een licht ‘reliëf’-effect gewaar, maar dat is totaal niet storend.

Betrouwbaar binnenwerk

Samsung zet de Z Flip 6 als een premiumtoestel in de markt en daar hoort een hoogstaande processor bij. De keuze voor de Snapdragon 8 Gen 3 is niet verrassend, maar logisch. De prestaties liggen in lijn van wat je mag verwachten van een toestel in de prijsklasse van duizend euro en hoger. In de CPU-test strijdt de Z Flip 6 mee voor de medailles. Het toestel beschikt niet over de rauwe grafische kracht, maar games spelen vormt zeker geen probleem.

Let zeker op het verschil in rekenkracht met de Motorola Razr, die in beide categorieën niet thuis geeft. Een goede processor kost geld en Samsung heeft er niet op bespaard.

Voor dagelijks gebruik heb je niet altijd de volledige rekenkracht nodig. Je wil dat een processor zijn inspanningen goed kan doseren. Dat is geen probleem voor de Z Flip 6. Getest op enkele dagdagelijkse toepassingen zoals webbrowsen blijft de Z Flip 6 excelleren. Qua prestaties zit dit toestel op niveau van de S24, de S24 Ultra blijft buiten bereik.

Betere batterijconditie

De Z Flip 6 heeft een snelle sprint in de benen, maar wat als er een marathon moet gelopen worden? De batterijduur was een zwakte van de Z Flip 5 en voorgangers. Een compromis dat je moet maken voor de unieke vormfactor: het toestel moet kunnen plooien en dus is er geen plaats voor een kloeke batterij. De 4.000 mAh-batterij in de Z Flip 6 is wel een tikkeltje groter.

Dat uit zich in een veel betere batterijduur dan zijn voorganger en de concurrent van Motorola. In de videotest laat de Z Flip 6 zelfs de Fold met een grotere batterij achter zich. Drijven we het toestel tot het uiterste, dan is het harder zwoegen voor de batterij, maar het toestel valt allesbehalve uit de mand en weet onder meer het nieuwste vlaggenschip van Xiaomi achter zich te houden.

Nog trager opladen

De laadcapaciteit is helaas niet meegegroeid met de batterij en blijft op een povere 25 W aan de kabel en 15 W zonder lader. De grotere batterij wordt zo plots een nadeel, want het duurt nu nog langer om te laden. Naar vijftig procent bijladen kost je al een half uur, opladen naar tachtig procent bijna een uur.

Dergelijke laadtijden zijn vandaag de dag gewoonweg niet meer aanvaardbaar en al zeker niet als je meer dan duizend euro voor je toestel vraagt. Genoeg fabrikanten die aantonen dat je in minder dan de helft tijd je batterij kan voltanken, maar het lijkt alsof Samsung van traag laden zijn olympische discipline wil maken.

Camera’s

Fotografie is een ander domein waar de Z Flip-lijn nog winst te boeken had. Samsung probeert de camera’s naar een hoger niveau te tillen met een 50 MP-hoofdcamera (f/1.8). Het aantal pixels zegt niet alles over de kwaliteit van een camera, maar het verschil met de 12 MP-sensor van de Z Flip 5 is duidelijk zichtbaar.

In goede lichtomstandigheden maakt de hoofdcamera scherpe beelden en ook met felle en contrasterende kleuren weet de camera raad. Bij avondval trekt de camera nog steeds goed zijn streng. De pixelupgrade biedt vooral meerwaarde bij het inzoomen, zodat het ontbreken van een telelens nu deels kan worden opgevangen door de hoofdcamera.

Inzoomen was bij vorige versies van de Z Flip een verloren zaak door de te lage standaardkwaliteit. De Z Flip 6 heeft een digitaal zoombereik tot 2x zonder enig kwaliteitsverlies. Wil je verder zoomen, worden de beperkingen van de camera zichtbaar en krijg je wazige vlekken.

De groothoeklens (12 MP, f/2.2, 123°) blijft van een 12 MP-sensor voorzien. De kwaliteit van de camera is voornamelijk softwarematig opgetrokken. De 10 MP-lens aan de voorzijde is degelijk, maar je zal er nauwelijks gebruik van maken omdat je eenvoudig gebruik maakt van de hoofdcamera voor zelfportretten.

Met deze grotere en kleine camera-upgrades beschikt de Z Flip 6 eindelijk over een premiumwaardige cameraopstelling. Verschillen met de Z Fold 6 zijn in de meeste omstandigheden niet eens zo groot. Onderstaande fotoreeks toont enkele foto’s genomen met beide toestellen.

Artificiële opdringerigheid

De Z Flip 6 hoort tot het exclusieve clubje van Samsung-toestellen met Galaxy AI. Dit is de verzamelnaam van AI-gestuurde functies op je toestel, die we in eerder reviews al uitvoerig hebben besproken. Dit gaat van beelden bewerken tot het typen van berichtjes. Enkele van die functies zijn vanop de Z Flip 6 rechtstreek vanaf het coverscherm beschikbaar.

Sommige van die functies zijn effectief handig, maar Galaxy AI voelt op dit moment nog vooral als een leuke gimmick aan die nog lang niet ‘af’ is. Vertaalfuncties worden bijvoorbeeld niet ondersteund in het Nederlands. Heel vaak maken we er niet gebruik van. Dat komt mede omdat Samsung zijn AI gebruikt om je richting het aanmaken van een account te duwen.

Bij momenten is Galaxy AI gewoon storend. Voor iedere actie die je onderneemt op je toestel, komt er wel een of andere AI-functie zich aanmelden. Daar komt nog eens Google Gemini bij die zich uitdrukkelijker wil profileren. Artificiële intelligentie is tof, artificiële opdringerigheid een pak minder.

Zilver met een gouden randje

De Galaxy Z Flip-reeks heeft een lange weg moeten afleggen. De Z Flip 6 voelt als de eerste generatie die van alle groeipijnen verlost is. Samsung weet het vouwbare design nu beter te omarmen en kan er nog meer uithalen naar ons gevoel. Waar we bij eerdere generaties niet wisten wat we ermee moesten aanvangen, heeft de Z Flip 6 een veel kortere leercurve.

De belangrijkste verbeteringen zijn degene die niet voor het blote oog zichtbaar zijn. De Z Flip is niet langer meer een telefoon die zich voordoet als een premiumtoestel dat in de praktijk een opgewaardeerde middenklasser is. Dit toestel beschikt over een processor, camera’s en een batterij die op premiumniveau zitten.

De prijs blijft voor ons een obstakel, al stijgt die gelukkig niet dit jaar. De Z Flip 6 kost bijvoorbeeld driehonderd euro meer dan de S24 terwijl het op vele vlakken elkaars evenknie zijn. Dat blijft een flinke meerkost voor een half scherm extra.

Binnen de bredere smartphonemarkt is het nog te vroeg om de Z Flip 6 tot olympisch kampioen te kronen, maar binnen zijn specifieke niche blijft dit toestel wel de referentie. Of dat de komende jaren zal blijven, valt af te wachten. Komen er evenwaardige toestellen aan democratischere prijzen, zal Samsung flink moeten zwoegen om dat statuut te behouden.

De Samsung Galaxy Z Flip 6 is beschikbaar in de kleuren zwart, wit, grijs, groen, blauw, geel en perzikroos. Voor een exemplaar met 12 GB werkgeheugen en 256 GB opslag betaal je 1.199 euro. Wil je 512 GB opslag, dan betaal je 1.319 euro. Beide prijzen zijn inclusief btw.

Android-updatebeleid: Samsung garandeert dat de Galaxy Z Flip 6 minstens zeven jaar security-updates ontvangt en zeven jaar OS-updates. Die termijn start vanaf de lancering op 10 juli 2024 met Android 14.

Eric Schmidt, voormalig CEO van Google, deed tijdens een gastcollege aan een Amerikaanse universiteit enkele opvallende uitspraken over AI. Zo lijkt hij het geen probleem te vinden om apps met hun content te kopiëren met de hulp van LLM’s.

Schmidt was te gast aan de prestigieuze universiteit van Stanford. Een optreden dat Schmidt zich nog lang zal heugen, want de voormalige CEO van Google en moederbedrijf Alphabet (van 2001 tot 2015) deed enkele opmerkelijke uitspraken. Zo opmerkelijk dat de universiteit de video snel verwijderde, al circuleren fragmenten rond op sociale media.

Schmidt had het onder andere over de mogelijkheden die LLM’s zullen bieden voor appontwikkeling. Grotere contextvensters en verbeterde ’tekst-naar-actie’-capaciteiten zullen het eenvoudiger maken om applicaties te ontwikkelen. Met een voorbeeld wilde hij illustreren hoe je in een handomdraai ‘de nieuwe TikTok’ kan bouwen het socialmediaplatform dat onder vuur ligt in de Verenigde Staten.

“Vraag aan een LLM om een kopie van de app en vervolgens alle gebruikers en inhoud te kopiëren. Geef enkele persoonlijke voorkeuren door en vraag aan het LLM om het programma binnen dertig seconden te maken. Is je app binnen enkele uren nog niet viraal geraakt, voer dan enkele wijzigingen door.”

Hoezo auteursrechten?

Later in het gesprek leek Schmidt plots te beseffen dat er iets als auteursrechten bestaat en voegde toe dat niet wil oproepen om illegaal muziek te kopiëren. Maar Schmidt vindt ook niet dat beginnende ondernemers zich daar hoeven door te laten tegenhouden. Huur gewoon een paar advocaten in ‘om de rommel op te ruimen’. “Als niemand je applicatie gebruikt, maakt het niet zoveel uit dat je content gestolen hebt”, aldus Schmidt.

De woorden van Schmidt zal menig juridisch expert zich doen verslikken in de koffie. Wat Schmidt zegt, klopt natuurlijk helemaal niet. Het is niet omdat content publiek beschikbaar is op het internet, dat er geen auteursrechten op gelden, wat techbedrijven ook moge vinden. Je kan dus niet zomaar een applicatie ‘knippen en plakken’ met een LLM.

LLM’s zijn niet gecontesteerd omwille van de manier dat de bedrijven erachter met auteursrechten zijn omgesprongen. Om de modellen te trainen, zijn publiek beschikbare bronnen aan LLM’s gevoed zonder rekening te houden met auteursrechten en vergoedingen. OpenAI en Google sloten recent dan wel enkele deals om content te mogen gebruiken, maar dat is een pleister op een open wonde.

Thuiswerken boven winnen

Hier bleef het niet bij. Schmidt had ook een interessante analyse klaar voor waarom zijn voormalige werkgever Google moeite heeft om te wedijveren met start-ups zoals OpenAI en Anthropic in de AI-wereld. Hij beweert dat het thuiswerkbeleid van Google het bedrijf tegenhoudt.

“Google besliste dat werk-privébalans en thuis werken belangrijker zijn dan winnen. Start-ups zijn succesvol omdat de mensen veel harder werken”, zegt Schmidt. Een visie die toch enigszins gedateerd klinkt. De video van het gastcollege zou naar verluidt op vraag van Schmidt zelf verwijderd zijn van YouTube.

Voldoet je pc niet aan de verplichte TPM 2.0 voor Windows 11? Dat zal je binnenkort Windows 11 ook niet meer met een achterpoort kunnen installeren.

Al sinds de begindagen van Windows 11 is de aanwezigheid van een TPM 2.0 (Trusted Platform Module) vereist om naar de nieuwste versie(s) te kunnen upgraden. Waar een wil is, is altijd een achterpoortje te vinden en er bestond een manier om Windows 11 zonder TPM te installeren. Daar past Microsoft met een toekomstige Windows-update een mouw aan.

Een X-gebruiker genaamd Bob Pony merkte in een Canary-update dat Microsoft de vereisten voor Windows 11 nog verder gaat aanscherpen. Via een setup.exe-installatie was het mogelijk om voorbij de controle te geraken, maar deze achterpoort gaat onherroepelijk dicht. Kan Windows geen TPM 2.0 detecteren in je apparaat, zal Windows niet functioneren.

Voet bij stuk

Met zijn strenge hardwarevereisten heeft Microsoft menig pc uitgesloten van Windows 11. Het is niet altijd duidelijk waarom die vereisten er zijn maar Microsoft houdt voet bij stuk, ook al zorgen de restricties er mee voor dat de adoptie van Windows 11 laag blijft. Windows maakt gebruik van de TPM 2.0 om BitLocker-versleuteling op hardwareniveau in te bakken.

Naast TPM 2.0 mag de pc in je processor bijvoorbeeld niet te oud zijn en moet er voldoende geheugen zijn. Andere vereisten waar Microsoft zwaar aan tilt zijn onder meer de POPCNT-instructie en Secure Boot. Iedere achterpoort die ontdekt wordt, gaat vroeg of laat toe voor Microsoft.

De laatste Canary-build van Windows 11 heft ook beperkingen op. Externe opslag zal niet meer begrensd zijn op de arbitraire limiet van 32 GB. Het is nog afwachten wanneer deze aanpassingen breed worden uitgerold. Microsoft bereidt ondertussen de uitrol van Windows 11 24H2 voor. De grote feature-update van dit jaar wordt in het najaar verwacht.

First Response combineert No Code met AI-technologie om software te ontwikkelen binnen 24 uur. Deze snelheid is nodig voor bedrijven die vaak te maken krijgen met crisissituaties.

De Belgische startup First Response ontwikkelt digitale oplossingen op maat binnen 24 uur. Deze snelheid wordt bereikt door een combinatie van No Code en AI-technologie. De software werd reeds toegepast in verschillende projecten, zoals bijvoorbeeld voor Lantis, en focust zich op bedrijven die zich vaak in crisissituaties bevinden waarin ze snel moeten reageren. De snelste module van First Response garandeert een go-live binnen 24 uur.

Crisissituaties

First Response richt zich op bedrijven, innovatieteams en overheden die snel moeten reageren, bijvoorbeeld bij een crisis of in een snel veranderende markt. De startup biedt digitale oplossingen in drie snelheden, met als snelste optie een go-live binnen 24 uur. Volgens co-founder Olivier Coolen is de noodzaak om snel te reageren cruciaal in een wereld die steeds sneller verandert.

CEO Pieter Moeremans legt uit dat het concept van First Response is ontstaan tijdens de coronapandemie. De technologie kan bijvoorbeeld worden ingezet voor de digitale organisatie van hulp bij rampen of om na een cyberaanval snel diensten weer online te krijgen. Ook innovatieteams die snel een product moeten ontwikkelen, valideren en aanpassen, kunnen bij First Response terecht.

No Code en AI

De snelle ontwikkelingstijd van First Response is te danken aan het gebruik van No Code en AI. Met No Code kunnen complexe applicaties worden gebouwd zonder dat elke regel code zelf hoeft te worden geschreven. AI speelt een ondersteunende rol in het development proces.

First Response biedt hiermee een alternatief voor traditionele Agile-ontwikkeling. De markt voor Rapid Application Development (RAD), waarin No Code en Low Code centraal staan, groeit snel. First Response heeft zich in deze markt sterk gepositioneerd, met onder andere het project voor Lantis, en is klaar om zijn diensten verder uit te breiden in Europa.

De arbitraire limiet van 32 GB in Windows 11 wordt geschrapt. In de nieuwste Canary-build kan je werken met FAT32-geformatteerde externe opslag tot 2 TB.

Externe opslag inlezen binnen Opdrachtprompt bevat al jaren een vaste limiet van 32 GB. Waarom dat aantal? Niemand die het wist. Microsoft ziet er blijkbaar het nut ook niet van in. In de nieuwste Canary-build van Windows 11, een vroege bètafase voor Windows Insiders, wordt de limiet geschrapt. De nieuwe limiet is 2 TB.

Voorheen konden Windows-systemen ondanks deze kunstmatige limiet van 32 GB nog steeds grotere FAT32-bestandssystemen lezen volgens Bleeping Computer.  Enige voorwaarde was dat deze waren gemaakt op andere besturingssystemen of via alternatieve methoden (bijvoorbeeld vanaf een Windows PowerShell-prompt met beheerdersrechten of met apps van derden die deze kunstmatige limiet negeerden).

Na een testperiode binnen de Canary-versie moet de nieuwe limiet zijn weg vinden naar minder experimentele bètaversies binnen Windows Insiders tot het breed wordt uitgerold naar alle gebruikers. Canary-testers moeten hun Windows-versie updaten naar Windows 11 Insider Preview Build 27686.

Belangrijk: Een GUI-gebaseerd Windows-hulpprogramma voor schijfformattering behoudt wel nog steeds dezelfde kunstmatige limiet van 32 GB voor FAT32-bestandssystemen. De maximale bestandgrootte blijft 4 GB bij FAT32.