Review: Sony Xperia XZ smartphone

Door de jaren heen heeft Sony al vele opvallende smartphones op de markt gebracht, waarbij de Xperia Z-reeks natuurlijk de absolute top was. Dat was overzichtelijk: de nieuwste Xperia Z-smartphone was gewoon de beste uit het assortiment. De afgelopen tijd is Sony echter helemaal losgegaan, met bijvoorbeeld de Xperia XA Ultra, Xperia X Performance, Xperia Z5 Premium en nu weer de Xperia XZ. Welke smartphone nu de absolute must-have is, is voor de buitenstaander geen gesneden koek meer.

We hopen dat Sony met de komst van de Xperia XZ voorlopig weer even tot inkeer komt. Op papier lijkt de Xperia XZ in ieder geval veel goede eigenschappen aan boord te hebben. Sommige hoogtepunten van de toestellen die we in bovenstaande alinea noemden hebben de sprong echter niet gehaald, zo is het 4K-scherm van de Xperia Z5 Premium achterwege gebleven, ook de accucapaciteit is ten opzichte van dat toestel niet zo indrukwekkend groot.

Sony gooit het met de Xperia XZ weer voornamelijk op de prestaties van de camera, een strategie die de Japanse fabrikant de afgelopen jaren vrijwel constant hanteerde. Sony behoudt hetzelfde aantal megapixels, maar heeft net als een aantal concurrenten voor Laser Autofocus gekozen, waardoor het toestel zeer snel moet kunnen scherpstellen. Sony noemt ook drievoudige beeldsensortechnologie, waarmee opnames voor het schieten automatisch geanalyseerd en waar nodig verbeterd worden.

Naast een camera die indruk moet maken, heeft Sony natuurlijk ook weer gekozen voor indrukwekkende hardware. De Snapdragon 820-chipset is momenteel één van de meest geavanceerde opties die Android-fabrikanten hebben. Verder is er een Full HD-scherm van 5,2 inch, 3GB aan werkgeheugen, 32 of 64GB opslagruimte, een handig gepositioneerde vingerafdrukscanner en een waterdichte behuizing.

De Sony Xperia XZ heeft een adviesprijs van 700 euro, maar inmiddels ligt de winkelprijs al rond de 600 euro. Sony biedt het toestel in drie kleuren aan: blauw, zilver en zwart. Hoewel Sony ook een variant met 64GB aan opslagruimte maakt, zien we deze vooralsnog niet in winkels in onze regio. Met de mogelijkheid om het toestel via microSD uit te breiden met maximaal 256GB aan opslagruimte is dat wellicht ook niet zo rampzalig.

Uiterlijk & bouwkwaliteit

De blauwe versie van de Xperia XZ die Sony ons stuurde valt absoluut in de smaak. Een aantal smartphone-fabrikanten durven het aan om een keer wat nieuws te proberen en Sony is er daar absoluut eentje van. Bij elk nieuw toestel komt de Japanse fabrikant wel met een gewaagd kleurtje, zoals groen, paars of in dit geval blauw. Dat kunnen we alleen maar aanmoedigen; een smartphone hoeft echt niet alleen maar wit, zilver of zwart te zijn.

Sony heeft de zijdes van de voor- en achterzijde van het toestel subtiel afgerond, zodat ze overlopen in de zijkanten. De Xperia XZ heeft van boven gezien de vorm van een langwerpige capsule, niet heel anders dan bijvoorbeeld bij de redelijk iconische Nokia Lumia 920 het geval was. De zijdes zijn dus afgerond en dat komt de handzaamheid van het toestel absoluut ten goede: het toestel ligt lekker in je hand.

Net als bij Apple’s iPhone is het ook bij de Xperia-toestellen zo dat de randen boven en onder het scherm aanzienlijk zijn. Sony zal wel redenen hebben om hiervoor te kiezen, maar het valt natuurlijk wel in negatieve zin op als je naar sommige concurrerende smartphones kijkt. Toch blijft er ook bij de concurrentie in dit opzicht genoeg ruimte voor verbetering.

De plaatsing van de vingerafdruksensor is bij de Xperia-smartphones sinds de Xperia Z5 echt subliem. Sony kreeg het voor elkaar om een scanner in de aan/uitknop op de zijkant van de smartphone te verwerken. Dit is een locatie waar je je vinger van nature al neerlegt en zo hoef je dus nog enkel met je duim of wijsvinger even de knop in te drukken om toegang tot je toestel te krijgen. Lange tijd had Apple de handigste vingerafdrukscanner, maar tegenwoordig mag Sony met deze eer strijken.

Hoewel de Sony Xperia XZ waterdicht is, zijn er verschillende openingen in de behuizing te vinden. Zo zijn de poorten voor de koptelefoon en USB-kabel gewoon open. Dit zien we gelukkig steeds vaker: geen geklooi met klepjes, maar wel een waterdichte constructie. Gemak dient de mens en er is ook minder ruimte voor fouten.

Bouwkwaliteit

De Xperia XZ voelt dankzij het gebruik van metaal en glas natuurlijk zeer stevig aan. Toch blijkt er wel wat flexibiliteit in de behuizing te zitten als je deze onder druk zet. Als je de smartphone probeert te buigen, voel je dat deze wel wat meegeeft en er ontstaan ook vlekken op het scherm. Eerlijk gezegd valt me dit wel een beetje tegen van de Xperia XZ. Ook is de metalen achterzijde redelijk gevoelig voor krassen; op ons recensie-exemplaar zijn al wat kleine krasjes te ontwaren.

Verder zitten knoppen wel netjes in de behuizing; er zit geen noemenswaardige speling op. Ook het klepje voor de sim- en microSD-kaart zit goed in de behuizing. De lade is makkelijk uit te nemen, maar zal niet ongewenst los gaan zitten. Sony is overigens ook één van de weinige fabrikanten die er bij een high-end smartphone in slaagt om de camera volledig in de behuizing te verwerken. Bij andere toestellen zoals de Apple iPhone 7, HTC One 10, LG G5 en Samsung Galaxy S7 steekt de module een eindje uit de behuizing en dit maakt de lens gevoeliger voor krassen.

Hardware & specificaties

Het hoogtepunt van de hardware van de Xperia XZ is waarschijnlijk de camera. Net als bij eerdere toestellen gaat Sony weer voor een resolutie van 23 megapixel, maar zoals de meeste lezers wel weten zegt die resolutie niet zoveel als de beeldsensoren onder de maat zijn. Sony kiest voor een beeldsensor met een grootte van 1/2,3 inch. Veel groter zien we ze op dit moment nog niet in smartphones. Hoe groter de sensor, hoe meer licht de camera kan opvangen, des te beter zijn de foto’s wanneer het omgevingslicht tekortschiet. Misschien is dat dan de reden dat Sony ervoor heeft gekozen om slechts een enkele flitser in de smartphone te integreren, terwijl sommige fabrikanten zelfs een viervoudige flitser inbouwen. Met fasedetectie en Laser Autofocus aan boord moet de Xperia XZ ook heel snel kunnen scherpstellen op objecten.

Verder heeft de Xperia XZ een Snapdragon 820-chipset van Qualcomm aan boord. Deze chipset bestaat onder meer uit een dubbele dual-core processor. Hierbij draaien twee zuinige rekenkernen op een kloksnelheid van 1,6 GHz, als er extra rekenkracht benodigd is wordt overgestapt op twee rekenkernen die tikken op 2,15 GHz. Voor het grafische werk bevat de Snapdragon 820 een Adreno 530, ook is er 3GB aan werkgeheugen.

Voor het opslaan van al je foto’s, video’s en apps heeft Sony een opslagruimte van 32GB beschikbaar gemaakt. Is dit niet genoeg voor je, dan kan je ervoor kiezen om een microSD-kaartje te plaatsen, deze mag een maximale capaciteit van 256GB hebben.

Specificaties

Gebruikservaring & software

De Xperia XZ is voor een toestel met een schermgrootte van 5,2 inch nog redelijk fors. De smartphone ligt dankzij zijn ontwerp lekker in de hand. Of het toestel comfortabel is te bedienen met één hand is afhankelijk van de grootte van je handen, maar als je dit belangrijk vindt dan moet je hier vanzelfsprekend wel rekening mee houden.

Het hoogtepunt van de gebruikservaring met de Xperia XZ is wat mij betreft de vingerafdrukscanner, net als bij andere recente high-end Xperia’s. Sony plaatst deze in de aan/uitknop op de zijkant van het apparaat en deze locatie is gewoon perfect. Enkel een vingerafdrukscanner in het scherm zou mogelijk nóg idealer kunnen zijn, maar vooralsnog is dat geen realiteit. De vingerafdrukscanner van de Xperia XZ is niet alleen ontzettend goed geplaatst, maar ook lekker snel en accuraat.

Sony is ook één van de weinige fabrikanten die er steevast voor kiest om toestellen uit te rusten met een fysieke sluiterknop. Dit zorgt ervoor dat je de camera eenvoudig kan opstarten en bedienen. Opmerkelijk genoeg is de Xperia XZ niet voorzien van een inkeping om een polsbandje in te plaatsen, dit was namelijk eveneens een eigenschap die bij Xperia-toestellen een vaste waarde vormden.

De laatste tijd was het ook niet meer vanzelfsprekend dat Sony’s high-end smartphones waterdicht waren. Waarom is me een raadsel, want dit was al jarenlang één van de vaste kenmerken van de duurdere Xperia-toestellen. Bij de Xperia XZ is deze eigenschap gelukkig weer terug. De Xperia XZ heeft een IP68-certificaat, wat inhoudt dat het toestel gerust een keer in het water kan donderen. Sony raadt echter af om de smartphone langere periodes onder water te houden.

Software

Sony heeft de Xperia XZ voorzien van Android 6 Marshmallow. Een upgrade naar Android 7 Nougat zou al in december uitgerold worden in Nederland, maar dit specifieke toestel is hier op het moment van schrijven merkwaardig genoeg nog niet van op de hoogte. Hoe dan ook, de Xperia XZ kan prima overweg met Android en weet het besturingssysteem heel vloeiend te draaien. De gebruikservaring is naadloos, wat bij high-end Xperia-toestellen in het verleden helaas niet altijd zo was.

Sony had er in het verleden een handje van om toestellen te voorzien van een flinke berg applicaties, naast de apps die vanuit Google met Android worden meegeleverd. Gelukkig let Sony hier de afgelopen jaren steeds scherper op. Het aantal toegevoegde apps is aanzienlijk teruggelopen en dat betekent in de regel ook gewoon minder meuk. Op de Xperia XZ vinden we nog steeds wel wat apps die we hadden kunnen missen, maar het is veel erger geweest. Zaken die je gewoon gratis uit de Play Store zou kunnen halen zijn bijvoorbeeld Amazon Shopping, AVG Protection, Facebook en Spotify. Eventueel heb je wel de mogelijkheid om een aantal apps uit te schakelen, ze volledig verwijderen is helaas geen optie.

Scherm, geluid & camera

Sony blaast altijd redelijk hoog van de toren als het aankomt op schermen. Met de nodige ervaring in de TV-branche is dit natuurlijk ook niet zo gek. Toch loopt Sony wat betreft schermresolutie absoluut achter de feiten aan. Veel concurrenten opteren voor high-end smartphones inmiddels voor een resolutie hoger dan Full HD. Je kan je echter afvragen of dit nog wel vooruitgang is, want voegt zo’n hoge resolutie eigenlijk wel wat toe? “Ja”, is strikt genomen het antwoord. Als je je toestel bijvoorbeeld voor VR-toepassingen wilt gebruiken, dan kan een Full HD-resolutie zeker van toegevoegde waarde zijn. Daar staat echter tegenover dat de grafische prestaties erop achteruitgaan, net als de accuduur. Dus of dat voordeel bij VR-toepassingen echt de moeite waard is? In veel gevallen waarschijnlijk niet. Daarom maakt Sony wat mij betreft een goede keuze om het lekker bij Full HD te houden. Want als je je smartphone gewoon in de hand houdt, in plaats van recht voor je ogen, dan is Full HD op dit schermformaat absoluut voldoende.

De kleuren van het scherm van de Xperia XZ zijn ook zeker in orde. Sony heeft gekozen over een IPS LCD-scherm en zeker in het duurdere segment staan deze schermen bekend om een hoge mate van kleurechtheid. Bij AMOLED-schermen zie je bijvoorbeeld vaak een blauwgroene waas over het scherm hangen. IPS LCD-schermen zijn daarentegen weer niet zo sterk in het tonen van donkere kleuren, met name zwart. Dat is bij de Xperia XZ ook wel te zien als je een foto met veel contrast bekijkt: de donkere delen zijn eigenlijk niet donker genoeg.

Sony koos voor de Xperia-toestellen in het verleden eigenlijk altijd voor een alternatieve beschermingslaag in plaats van Gorilla Glass. Die laag volstond wel wat betreft krasvastheid, maar was nogal gevoelig voor vingerafdrukken. Ditmaal zou Sony hebben gekozen voor Gorilla Glass 4, waarbij dit probleem aanzienlijk minder groot is. De praktijk wijst ook uit dat de Xperia XZ niet zo gevoelig is voor vingerafdrukken, vergeleken met zijn voorgangers.

Geluid

Voor het afspelen van muziek beschikt de Xperia XZ over een dubbele speaker. Deze zijn op de voorkant van de smartphone geplaatst, boven en onder de display. Dit is een goede locatie, want de kans dat je de speakers met je vingers of handpalmen bedekt is vrijwel nihil. Dat is wel anders wanneer de speaker bijvoorbeeld op de onder- of achterkant van een telefoon is verwerkt.

Over de geluidskwaliteit van de Xperia XZ zijn we redelijk te spreken. Het geluid is redelijk helder te noemen. Wel zijn lage tonen -zoals gebruikelijk bij smartphones- in grote mate afwezig. Wanneer je het volume volledig opendraait blijft de Xperia XZ wat betreft geluidskwaliteit overigens ook zeker overeind.

Camera

Sony heeft de Xperia XZ wederom voorzien van een camera met een resolutie van 23 megapixels. Ditmaal is de camera ook gepaard met een Laser Autofocus en fasedetectie, wat de snelheid en prestaties ten goede moet komen. In de praktijk blijkt wat betreft de snelheid zeker niks mis met de Xperia XZ. Als je de sluiterknop indrukt, neemt het toestel zo goed als direct een foto. Veel andere toestellen gaan eerst nog een goede seconde scherpstellen voordat de foto werkelijk wordt genomen, dat is hier duidelijk niet het geval.

Bij het testen van de camera onderwerpen we de Xperia XZ aan een vaste reeks opdrachten. In eerste instantie bekijken we vooral hoe goed de camera presteert bij verschillende omstandigheden van verlichting. Onderstaande reeks toont foto’s met ruim voldoende omgevingslicht, met nauwelijks omgevingslicht en met gebruik van de flitser.

De Sony Xperia XZ heeft het in de eerste twee gevallen erg goed gedaan. De eerste foto is heel helder en gedetailleerd. De tweede foto is gezien de omstandigheden ook nog aardig helder te noemen. Ik vind de laatste foto in principe ook netjes, maar hierbij zie je aan de deksel dat er wel sprake is van enige overbelichting. De diepte is in de deksel namelijk niet meer terug te zien.

In een tweede reeks foto’s bekijken we hoe de Xperia XZ het buiten, binnen en op korte afstand doet. De foto buiten is qua belichting zeker goed, maar bevat wel best wat ruis. Eigenlijk kunnen we hetzelfde van de foto van de kantoorruimte zeggen. Bij de macrofoto stelt de Xperia XZ echt diep teleur: de heldere delen van de aluminium balletjes zijn zwaar overbelicht en ook totaal niet scherp. Het bureaublad is overigens wel scherp, maar het lukte met geen mogelijkheid om de balletjes scherp op de plaat te krijgen.

Accuduur

Sony heeft de Xperia XZ voorzien van een accucapaciteit van 2900 mAh. Dat is redelijk wat, maar we zien tegenwoordig smartphones met een hogere capaciteit. Uiteindelijk is het echter niet zo zeer van belang wat de capaciteit is, maar hoe het toestel er mee omgaat. Bij high-end toestellen blijft dit vooralsnog een heikel punt: de toestellen zijn vaak zo krachtig dat de accu eigenlijk niet groot genoeg kan zijn.

In onze test worden smartphones onderworpen aan de accutest van PCMark. Bij deze test stellen we het geluidsniveau en de schermverlichting altijd op een zelfde niveau in, zodat de vergelijking zo eerlijk mogelijk is. De toestellen moeten de test zo lang mogelijk draaien, het aantal minuten is de uiteindelijke score.

Bij normaal gebruik gaat de Xperia XZ zeker twee dagen mee op één acculading. Je kan dus een nachtje overslaan met het opladen van het toestel. Als je ook gebruikmaakt van Sony’s Stamina-functionaliteiten zou je zelfs een derde dag uit een lading kunnen persen, maar dan ga je ook qua snelheid en gebruikservaring inboeten. Het is een keuze.

Sony heeft ondersteuning voor Qualcomm’s Quick Charge 3.0-standaard toegevoegd, maar de acculader die wordt meegeleverd kan hier niet mee overweg.  Daar heb je dus een aparte lader voor nodig. Dat is gek, maar er zit wel een gedachte achter: accu’s hebben wat de betreft levensduur zeker te leiden onder de hoge spanning waaraan ze worden blootgesteld. Sony heeft zelfs een speciale oplaadmode ingebouwd waarmee de accu extra langzaam wordt opgeladen als het toestel weet dat het urenlang aan de lader zal blijven liggen, bijvoorbeeld als je gaat slapen. De Xperia XZ laadt de accu dan tot 90 procent op, de laatste 10 procent wordt pas toegevoegd wanneer de smartphone normaliter bijna van de lader gaat. Hierdoor zou de accu tot wel dubbel zo lang mee moeten kunnen gaan.

Prestaties (systeem)

Met een Snapdragon 820-chipset aan boord verwacht je wat systeemprestaties natuurlijk best wat van de Sony Xperia XZ. De processor bestaat uit vier rekenkernen; twee snelle en twee energiezuinige. Bij de benchmarks zullen normaal gesproken natuurlijk de snelle rekenkernen worden gebruikt. Verder moet de 3GB aan werkgeheugen ook voor de nodige performance kunnen zorgen.

Voor onze eerste test gaan we aan de slag met Geekbench 3, dat puur naar de rekenkracht van de processor kijkt. In de single-core test valt de Xperia XZ echter aanzienlijk tegen, we schrikken er zelfs van hoe laag het toestel in de lijst terugkomt. In de multicore-bench is het resultaat niet veel anders. We kunnen hier geen verklaring voor vinden.

In de Work-test van Futuremarks PCMark doet de Xperia XZ het gelukkig een stuk beter, dus misschien is de combinatie met Geekbench om wat voor reden dan ook niet zo gelukkig. Hoe dan ook, de Xperia XZ laat in deze test wel zien dat er zeker wel pit in de Snapdragon 820-chipset zit. Daarom doen we ook altijd twee systeembenchmarks om dit soort gevallen af te vangen.

Prestaties (games)

Grafisch werk wordt met de Snapdragon 820-chipset afgehandeld door een Adreno 530. We hebben de Snaodragon 820-chipset al eerder de revue zien passeren, dus we weten al dat deze in grafisch opzicht zeer goed is. De Xperia XZ heeft dan nog als voordeel dat de schermresolutie niet exorbitant hoog is. Bij toestellen zoals de LG G5 worden de grafische prestaties bij onscreen-tests negatief beïnvloed doordat het meer moeite kost om één frame te genereren omdat er simpelweg meer pixels verwerkt moeten worden.

De Sling Shot-test in 3DMark is een offscreen-test. Dat wil in feite zeggen dat de schermresolutie voor de uiteindelijke score niet belangrijk is, want toestellen worden gedwongen om beelden op Full HD-resolutie te renderen. Of de werkelijke schermresolutie nou hoger of lager is. In deze test doet de Xperia XZ het net een fractie beter dan de LG G5, maar de prestatie is redelijk inwisselbaar te noemen. De score is wel beduidend beter dan die van de Samsung Galaxy S7, terwijl de Apple iPhone 7 in deze test de absolute koning blijft.

De tweede test is GFXBench 3.1, waarbij we wél opteren voor een onscreen-test, om te zien wat die schermresolutie nou werkelijk voor invloed heeft. Hier kunnen we zien dat de Xperia XZ het er véél beter vanaf brengt dan alle andere toestellen, wat niet in de minste plaats zal zijn vanwege de wat normalere schermresolutie. We kunnen in ieder geval wel concluderen dat de Xperia XZ duidelijk wel geschikt is om een spelletje op te spelen.

Conclusie

Sony heeft met de Xperia XZ een fijne smartphone afgeleverd. Het toestel ligt lekker in de hand en heeft dankzij goede hardware geen enkel probleem met het draaien van Android. We blijven ook een groot fan van de vingerafdrukscanner in de aan/uit-knop op de zijkant van het toestel, een betere locatie is vrijwel ondenkbaar.

Een accuduur van twee dagen is voor de Xperia XZ normaal gezien echt geen punt, wat voor een high-end smartphone niet altijd even vanzelfsprekend is. Dit is deels te danken aan de Stamina-mode, maar ook de keuze voor ‘slechts’ een Full HD-scherm draagt eraan bij. Die ‘lage’ schermresolutie is wat mij betreft een totaal non-issue, tenzij je eventueel VR-activiteiten zou willen ondernemen.

Qua camera zijn we niet helemaal tevreden. Sony heeft voor een enkele flitser gekozen en daarmee kan de Xperia XZ niet altijd adequaat doseren. Ook zijn foto’s niet altijd even gedetailleerd, waardoor we ons toch afvragen of de keuze voor een 23 megapixel-sensor nou wel zo handig is geweest. Wel is de camera ontzettend snel, de fysieke sluiterknop blijft ook een handige toevoeging. Wat betreft de bouwkwaliteit had Sony wel wat meer kunnen doen: de behuizing van de Xperia XZ is wat te flexibel.

Al met al is de Xperia XZ wel een redelijk duur toestel, maar anderzijds kleven er eigenlijk ook geen echte nadelen aan deze smartphone. De camera en bouwkwaliteit hadden beter gekund, maar het is alleszins binnen de marge en daarmee is dan ook wel vrijwel alles gezegd.