Microsoft Surface Pro 11 review: ARM is toch niet zaligmakend

De Microsoft Surface Pro 11 behoudt het vertrouwde design, maar krijgt een hypermoderne ARM-chip onder de motorkap. Ondanks het potentieel van deze combinatie, zijn we niet onder de indruk.

Microsoft heeft de vormgeving van de Windowstablet intussen min of meer geperfectioneerd met de Microsoft Surface Pro 11. We gaan aan de slag met de nieuwste versie, inclusief Type Cover en Slim pen. Die configuratie, OLED-scherm incluis, kost je een stevige 1.604,47 euro exclusief btw. Het instapmodel van de tablet, zonder accessoires (en dus niet bruikbaar als laptop) of OLED-optie, kost 947,21 euro excl. btw.

Vertrouwd ontwerp

Ons testtoestel is zoals verwacht netjes afgewerkt en heeft aan de achterzijde een klep met een fenomenaal scharnier. Hiermee kan je de tablet in zowat alle mogelijke hoeken stabiel neerpoten. De tablet zelf weegt net iets minder dan een lichte laptop (890 gram). De Surface Pro 11 is dus niet vederlicht, en al zeker niet vergeleken met een iPad Pro die onder de 500 gram blijft.

Het ontwerp van het (afzonderlijk te kopen) toetsenbord blijft bekoren. Je klinkt de Type Cover magnetisch vast aan de rand. Door middel van een tweede magneet die aan de schermrand onderaan vastplakt, staat het toetsenbord in een subtiele hoek. Vooral om te typen werkt dat veel aangenamer. Verder verstopt die vouw de Surface Slim Pen, die zo ongezien kan opladen. Het geheel is net als bij vorige edities van de Surface Pro doordacht en functioneel.

Aan de voorkant valt op dat het ontwerp al enkele jaren op de teller heeft. De stevige tablet heeft niet de smalste schermranden en al zeker niet bovenaan, waar de webcam met Windows Hello-functionaliteit woont.

Luide klikker

Het toetsenbord zelf typt zo goed als je kan verwachten van een ding dat dubbel dienstdoet als hoes. We werken er met plezier op, maar een traditionele laptop is superieur. Op een echte laptop krijg je bovendien een groter touchpad dan het kleine exemplaar dat Microsoft voorziet. Dat is nauwkeurig, maar verrassend luid. Heb je wat aan te klikken, dan zullen je collega’s het gehoord hebben.

Hoewel de tablet niet uitzonderlijk dun is, toont Microsoft zich gierig met de aansluitingen. Aan de linkerkant zitten de enige twee USB-4-C-aansluitingen. Rechts vinden we een overbodige legacy-connector voor Surface Connect. We krijgen geen USB Type-A-aansluiting, hoewel een dergelijke poort naar onze mening toch een stuk relevanter is dan Surface Connect. Bovendien schiet Microsoft zich in de voet met de meegeleverde Connect-lader, maar daarover later meer.

Reclame

Ondanks het stevige prijskaartje, zet Microsoft zijn eigen toestel in als reclamepaneel. Voor deze pc is het niet anders dan voor andere Windows-toestellen, maar het verdient toch nog eens vermelding: de instelwizard voor Windows 11 Home is een hindernissenparcours gevuld met reclamevallen.

Nee Microsoft, we willen uw Gamepass niet hebben op dit toestel dat absoluut niet geschikt is om te gamen. Drie opdringerige meldingen op rij gaan daar niets aan veranderen. Laat ons ook gerust met OneDrive-aanbiedingen en nee, Microsoft 365 hoeft evenmin.

Verder is de Microsoft Surface Pro 11 een Copilot+-pc met Copilot-knop die plaats inneemt op het al compacte toetsenbord. Waarom dat vandaag absoluut niet belangrijk is, lees je in meer detail hier.

Qualcomm Snapdragon X

Onder de motorkap stopt Microsoft de splinternieuwe Qualcomm Snapdragon X Elite (X1E-80-100), geflankeerd door 16 GB RAM en een SSD van 512 GB. We analyseerden de chip van Qualcomm eerder al in de Microsoft Surface Laptop 7, en constateerden dat de ARM-gebaseerde processor zich moeiteloos kan meten met Core-CPU’s van Intel of Ryzen-chips van AMD.

Ook stelden we vast dat deze chip efficiënt en zuinig is, en zich eenvoudig laat koelen. Qualcomm levert eindelijk een CPU af die het potentieel heeft om Windows-computers naar een significant hoger niveau te tillen (en niet omwille van deze of gene AI-gimmick). In theorie is dit dé geknipte processor om de Microsoft Surface Pro 11 aan te drijven.

Prestaties

Helaas komt de CPU niet helemaal tot zijn recht in ons testmodel. Het is niet ongewoon dat een tablet iets minder presteert dan een laptop, maar we zijn toch een beetje teleurgesteld. Niet alleen biedt de Snapdragon X meer thermische marge, de koeling van de Surface Pro 11 draait ook veel harder (en hoorbaarder) dan die in de Surface Laptop 7. Toch zien we in de benchmarks een duidelijk negatief verschil in CPU-prestatie.

Beide Microsoft-toestellen en de HP OmniBook X hebben een Qualcomm Snapdragon X Elite aan boord. De Asus Expertbook B3404 is een klassieke laptop met Intel Core Ultra 5 125U. Zoals je ziet, doet de ARM-chip het beter in andere computers, maar overtreft de CPU wel een moderne Intel Core Ultra. Een tweede test bevestigt die resultaten.

Hoewel de verschillen niet immens zijn, merken we ze toch tijdens dagelijks gebruik. Het gros van de toepassingen werkt wel erg vlot en zeker Microsoft Word en Excel. Tijdens het browsen merken we wel dat de Microsoft Surface Pro 11 af en toe moet zwoegen. De testresultaten bevestigen die ervaring.

Op de nochtans aanzienlijk goedkopere Surface Laptop 7 konden we eigenlijk niet echt merken wanneer een applicatie moest geëmuleerd worden op de achtergrond om te draaien op de ARM-chip. Bij de Surface Pro 11 merken we dat af en toe wel. Een eenvoudige app zoals Asana werkt bijvoorbeeld soms erg vlot, maar op andere momenten met een storende vertraging. Bovendien voelt de tablet zelfs bij relatief licht gebruik warm aan.

Tijdens onze test merkten we heel af en toe nog andere euvels die we in onze testperiode niet altijd konden reproduceren, maar wel opvielen. Zo lukte het niet altijd van de eerste keer om het toetsenbord opnieuw te verbinden. De Surface Pro 11 verloor op een bepaald moment ook de capaciteit om met een specifiek wifinetwerk te verbinden. De Surface Pro 9 had destijds trouwens een gelijkaardig probleem. Alles samengeteld hebben we ons toch vaker aan het toestel moeten ergeren dan zou mogen voor een computer uit de Surface-line-up.

Batterij

De Surface Pro 11 is in wezen een tablet, dus huisvest alle hardware en de batterij achter het scherm. Toch stopt Microsoft een bijna even grote batterij in deze tablet dan in zijn Surface Laptop (53 Wh tegenover 54 Wh). Helaas is het uithoudingsvermogen wel slechter. Zelfs het voordeel tegenover de laptop met Intel-chip verdwijnt hier.

Het toestel bijtanken gaat minder snel dan gehoopt. De Microsoft Surface Laptop 7 is sneller terug vol dan de Microsoft Surface Pro 11, hoewel de laptop het langer uitzingt op één lading.

Die beperking heeft volgens onze analyse vooral te maken met de thermische beperkingen in het kleine chassis. We laden het toestel tijdens de tests namelijk altijd op wanneer de computer en het scherm actief zijn.

Rommel in de doos

Microsoft kiest er net als bij de Surface Laptop 7 voor om een goedkopere, minderwaardige lader in de doos te stoppen. Zo draagt Microsoft rechtstreeks bij aan de grote berg e-waste. Bovenstaande cijfers haalden we met een eigen USB Type-C Power Delivery-compatibele lader (die de oplaadlimiet van 65 watt haalt), maar die levert Redmond niet mee.

In de plaats daarvan krijg je een ouderwetse Surface Connect-oplader met het lage vermogen van 39 watt. Dat is een beperkter wattage dan wat je bij de meeste telefoons mee krijgt. Het verschil in laadtijd is groot.

Zoals je kan zien, stelt de Surface Connect-lader je geduld nodeloos op de proef. We begrijpen niet waarom Microsoft deze nutteloze lader meelevert in de plaats van een universeel bruikbare en veel snellere USB-C-PD-oplader.

Dat de Surface Connect-poort nog plaats inneemt op de behuizing, vinden we al overbodig. Microsoft zou nog kunnen stellen dat het fans van het eerste uur wil paaien door legacy-randapparatuur te blijven ondersteunen, al kan dat volgens ons ook met een verloopstukje. De legacy-gebruikers hebben echter al Surface Connect-hardware, dus waarom moet de slechte lader dan nog mee in de doos?

Waarom wil je een tablet?

De Microsoft Surface Pro 11 is niet het beste toestel uit de Surface-stal, en niet de beste implementatie van de ARM-gebaseerde Qualcomm Snapdragon X-chips. Het toestel doet het slechter dan klassieke laptops op alle vlakken, en noopt soms tot ergernis.

Toch is de Surface Pro geen slecht product. De prestaties zijn immers competitief en al zeker vergeleken met moderne Intel-chips. Het batterijleven is degelijk, net als de oplaadtijd (zolang je een eigen oplader gebruikt). De combinatie van de Surface Pen en de tablet is bovendien fantastisch: het scherm is heel dun waardoor je bijna het gevoel krijgt er rechtstreeks op te schrijven.

Wat ons betreft is de Surface Pro 11 vooral geschikt voor mensen die de tabletfunctionaliteit los van het toetsenbord uitvoerig willen benutten. Voor traditioneel kantoorwerk, is dit niet de beste laptop. Mobiel is het evenmin een kampioen: de batterij is slechter, typen op je schoot gaat iets moeilijker en in combinatie met het toetsenbord is de Surface Pro (1.179 gram) zelfs niet veel lichter dan een dunne laptop.

Wil je vaak presenteren, tekenen of onderweg multimedia consumeren, dan wordt de Microsoft Surface Pro 11 plots interessanter. Helaas hebben we ook dan kanttekeningen. Het 13 inch OLED-scherm is met zijn 2.880 x 1.920 pixels wel scherp, maar wie goed kijkt, ziet de individuele RGB-pixels. Bovendien is het display wel erg geel afgesteld.

We zouden je graag op een gedetailleerde kleurengrafiek trakteren, maar laat onze schermtestsuite nu net één van de weinige stukken hardware zijn waarvan de driver niet ARM-compatibel is. Ook dat is iets waar je rekening mee moet houden: niche-hardware met een eigen driver die niet via Windows Update beschikbaar is, zal niet altijd werken op een ARM-computer.

Niet het beste paard in de stal

De Microsoft Surface Pro 11 is een knap uitgewerkt toestel met een hoge bouwkwaliteit, dat enerzijds een beetje is ingehaald door de tijd en anderzijds kampt met enkele kleine maar vervelende problemen. Microsoft vraagt heel veel geld voor dit toestel (1.604,47 euro excl. btw. voor onze configuratie), dus het lijkt ons niet onredelijk om wat meer te verlangen dan we hier krijgen.

Zoek je de ideale reiscompagnon? Kijk dan eerder richting de Microsoft Surface Laptop 7 of eventueel de HP OmniBook X. Beide toestellen wegen niet veel meer, hebben een betere batterijduur, hogere prestaties en een comfortabeler toetsenbord met groter touchpad.

lees ook

Microsoft Surface Laptop 7 review: indrukwekkend (maar niet dankzij AI)

Heb je een goede reden om een Windows-tablet te kiezen? Dan wordt de Microsoft Surface Pro 11 interessanter. Het ultieme mobiele toestel is de Surface Pro al enkele jaren niet meer, maar het afneembaar toetsenbord en uitstekende pennetje hebben in niche-gevallen hun voordeel. Val je onder die categorie, dan is de Microsoft Surface Pro 11 ondanks kleine ergernissen wat ons betreft een goede keuze. Kies wel de LCD-versie, want dit matige oled-paneel is de flinke meerprijs niet waard.

Is productiviteit toch het hoofddoel, dan zien we voor deze editie van de Surface Pro niet in waarom je dit toestel boven een traditionele laptop zou kiezen. De tabletvorm weegt in dat geval onvoldoende door als voordeel.

Geteste configuratie: Microsoft Surface Pro 11 (model 2076), Qualcomm Snapdragon X1E-80-100 Elite, 16 GB RAM, 512 GB SSD, 13 inch glossy OLED-aanraakscherm (2.880 x 1.920 pixels), Windows 11 Home, Surface Type Cover, Surface Slim Pen – 1.604,47 euro excl. btw.

Microsoft hanteert standaard de Europese garantietermijn van twee jaar. Aanschaf van een Surface-toestel geeft verder recht op ondersteuning tijdens de kantooruren.