De Surface Studio van Microsoft is deze week in Nederland, voor een introductierondje. Wij kregen vandaag al de kans om deze kruising tussen een tekentablet en een conventionele all-in-one van dichtbij te bekijken en met iemand van Microsoft van gedachten te wisselen over dit nieuwe product. Hieronder lees je onze eerste indruk en kun je alvast wat ‘echte’ foto’s bekijken van het apparaat.
Over de Surface Studio hebben we al meerdere keren geschreven (hij is immers al in oktober vorig jaar aangekondigd), maar we kunnen ons zo voorstellen dat dit wat weggezakt is. Op het eerste gezicht lijken we hier te maken te hebben met een doodnormale all-in-one-pc, waarbij er geen sprake is van een losse pc met daarnaast een scherm, maar alles in een en dezelfde verpakking zit. Apple maakt al sinds jaar en dag goede sier met haar iMacs en ook fabrikanten zoals HP en Lenovo brengen met enige regelmaat apparaten uit die in deze categorie vallen.
Microsoft heeft het op haar website echter over de Surface Studio als een product dat het concept van de all-in-one-pc opnieuw definieert. De Microsoft-medewerker die we vandaag spraken wilde het ook liever niet als een all-in-one-pc bestempelen, want hij kan zoveel meer. Voor we daarop ingaan, hieronder in het kort de specificaties van dit nieuwe product.
Er komen in totaal drie versies beschikbaar, waarvan de goedkoopste 2999 euro moet gaan kosten. Daarmee is het ook meteen duidelijk waarom Microsoft liever niet heeft dat we dit een all-in-one-pc noemen, want dan zou hij alleen al vanwege de prijs meteen negatief opvallen. Het ‘instapmodel’ van de Studio is voorzien van een Intel Core i5-processor uit de zesde generatie. De overige twee modellen (die een adviesprijs hebben van 3499 en 4199 dollar) zijn, draaien op een Core-i7, eveneens uit de zesde generatie. Dit zijn overigens wel allemaal desktop-processors, dus qua rekenkracht moet je hier wel mee uit de voeten kunnen.
Dat er niet is gekozen voor processors uit de nieuwste (zevende) generatie van Intel, is gezien het moment van aankondigen (vorig jaar oktober) en de tijd die daarvoor al in de ontwikkeling is gaan zitten, niet zo heel erg vreemd. De verschillen tussen de twee generaties zijn daarnaast ook weer niet zo groot dat je dit als eindgebruiker zal gaan merken. Het voornaamste verschil zit met name in de geïntegreerde graphics. Alle versies van de Studio komen met een dedicated grafische kaart. In de duurste is een Nvidia GeForce GTX 980M geïnstalleerd, terwijl de twee andere het doen met een Nvidia GeForce GTX 965M, waarbij de duurste tevens is voorzien van twee keer zoveel geheugen als de twee andere (4 vs. 2 GB). In tegenstelling tot de processor zijn dit geen desktop-GPU’s. Die passen niet in zo’n kleine behuizing natuurlijk.
Kijken we naar het beschikbare werkgeheugen voor de processor, dan is dat respectievelijk 8, 16 en 32 GB. Verder valt op dat er niet is gekozen voor een SSD voor de opslag, maar voor een Hybrid Drive. Dit is een harde schijf waar als het ware een SSD aan is geplakt. De snelle SSD-opslag fungeert als cache en locatie voor veelgebruikte toepassingen, de wat langzamere standaardopslag voor opslag van de rest. De duurste heeft een Hybrid Drive die bestaat uit 128 GB SSD-opslag en 2 TB traditionele opslag, de twee modellen eronder hebben 1 TB aan traditionele opslag. Toch zit ook hier nog een verschil tussen, want de goedkoopste heeft 64 GB SSD-opslag, de iets duurdere 128 GB. Op zich is het jammer dat er niet is gekozen voor een grote (NVMe-)SSD zoals de 960 Pro van Samsung, maar gezien de toch al forse prijs van het apparaat heeft men volgens een woordvoerder van Microsoft gepoogd om niet overal voor het duurste te gaan. In de praktijk zal je het verschil hoogstwaarschijnlijk toch niet merken.
Al het bovenstaande is in de relatief bescheiden vormgegeven voet (25 x 22 x 3,2 centimeter) gestopt. Je kunt niets zelf vervangen, iets wat eigenlijk voor de hele Surface line-up geldt. Dit is volgens Microsoft gedaan om alles optimaal in, op en onder elkaar te kunnen laten passen. Achterop de voet zitten de aansluitingen van de Studio: vier keer USB 3.0, een gigabit RJ45-netwerkaansluiting, Mini DisplayPort (alleen uit, niet in), een SD-kaartaansluiting en een hoofdtelefoonaansluiting. Dit betekent dat ze niet overdreven goed bereikbaar zijn en je regelmatig op de tast wat moet aansluiten. Dat heeft Apple er overigens ook nooit van weerhouden om serieuze aantallen iMacs weg te zetten, dus dat zal nu ook wel geen enorm probleem zijn voor de potentiële kopers. Let wel, daarbij zitten de aansluitingen achterop het scherm, niet achterop een doosje helemaal onderaan, wat de aansluitingen op een iMac toch nog net wat beter bereikbaar maakt wat ons betreft. Qua draadloze aansluitingen heeft Microsoft gekozen voor een niet nader gedefinieerde 802.11ac wifi-adapter, Bluetooth 4.0 en is Xbox Wireless ingebouwd.
Scherm en security
Zonder twijfel het meest in het oog springende onderdeel van de Microsoft Surface Studio is uiteraard het scherm. Doordat alle techniek in de ‘mini-pc’ onder het scherm zit, hoeft dit onderdeel in tegenstelling tot bijvoorbeeld de iMac niet voorzien te worden van een bobbel achterop. Het is over het gehele oppervlak net iets meer dan 1,2 centimeter dik. Als je er vanaf de zijkant tegenaan kijkt, zie je het scherm dan ook bijna niet.
Microsoft heeft net als bij andere Surface-producten gekozen voor een paneel met een 3:2-verhouding en heeft een diagonaal van 28 inch. De resolutie bedraagt 4500×3000 pixels, wat neerkomt op een pixeldichtheid van 192 pixels per inch. Volgens opgave wordt uiteraard het volledige sRGB-spectrum weergegeven, maar dekt hij ook het DCI-P3-spectrum, dat nog net iets groter is dan AdobeRGB. Op het eerste gezicht ziet het scherm er zonder meer indrukwekkend uit. Ieder paneel dat wordt gebruikt, wordt dan ook in de fabriek gekalibreerd, dus het zou ook nagenoeg perfect afgesteld moeten zijn. Dat is natuurlijk wel nodig ook bij een apparaat zoals dit, dat toch primair gericht is op de grafische professional. Het paneel is verder voorzien van touch en heeft een glanzende afwerking, iets wat normaal is voor touchscreens. Rondom het paneel zijn enkele knoppen aangebracht, voor het regelen van het volume en voor het in- en uitschakelen van het apparaat.
De scharnierende arm waarop het scherm van de Surface Studio is geplaatst verdient ook zeker een aparte vermelding. Microsoft noemt dit een Zero Gravity Hinge, wat beelden uit ruimteschepen bij ons oproept. Het verstellen van het scherm gaat dan ook zeer soepel. Met een vinger kracht zetten is voldoende om het paneel in een andere hoek te zetten. Het is niet mogelijk om het scherm individueel te verstellen, dus onafhankelijk van de arm. Ligt het scherm plat en is de arm dus nagenoeg volledig ingeklapt, dan kun je niet nog een beetje met het scherm wiebelen om hem onder een net iets andere hoek te krijgen. Aan de ene kant lijkt dit wellicht iets te rigide, maar het zorgt er ook voor dat het scherm niet plotseling tijdens het tekenen in deze stand een klein beetje kantelt. Het verstellen gaat overigens traploos, dus je kunt hem op alle standen zetten die binnen de ‘baan’ van het scharnier vallen.
Security
De Microsoft Surface Studio is een zakelijke machine, dus er moet ook het een en ander aanwezig zijn aan security. Boven het paneel aan de voorkant zie je naast de standaard 5MP-camera, nog drie sensors/camera’s zitten. Twee ervan zijn IR-sensors/camera’s, die bedoeld zijn voor de irisscanner die is gekoppeld aan Windows Hello. Je kunt dan met een scan van je irissen de Studio unlocken. Opvallend is dat er twee van deze sensors zijn aangebracht, terwijl je bijvoorbeeld op de Surface Book er maar eentje aantreft. Dit zou te maken kunnen hebben met het feit dat je in het algemeen verder van de Studio afzit dan je van een laptop afzit en eentje niet genoeg is. We hebben deze vraag uitstaan bij Microsoft in ieder geval en zullen dit artikel updaten zodra we meer weten. De laatste camera lijkt bestemd te zijn voor de gezichtsherkenning.
Op het gebied van beveiliging is ten slotte ook nog een TPM-chip aangebracht. TPM staat voor Trusted Platform Module en is een afgescheiden onderdeel van een computer waar bijvoorbeeld de pincode wordt opgeslagen die je kunt gebruiken om je computer te ontgrendelen. Dat maakt deze manier van ontgrendelen in de basis veiliger dan bijvoorbeeld het wachtwoord dat is gekoppeld aan je Microsoft-account. Dat laatste moet richting een server gestuurd worden ter authenticatie, de pincode staat lokaal opgeslagen op de TPM-chip.
Accessoires en geluidskwaliteit
Zoals al aangegeven is het scherm van de Microsoft Surface Studio voorzien van touch. Om hier gebruik van te kunnen maken kun je natuurlijk gewoon je vingers gebruiken (alle tien tegelijkertijd mocht je dat willen). Microsoft levert echter ook een Surface Pen mee, waarmee je op het scherm kunt tekenen, maar bijvoorbeeld ook eenvoudig screenshots en aantekeningen kunt maken. Je kunt het pennetje op vier plekken rondom het scherm kwijt, twee aan de linker- en twee aan de rechterkant (boven en onder). Zowel links- als rechtshandigen kunnen dus eenvoudig bij de pen, op het moment dat ze die nodig hebben.
In de doos zit verder nog een Surface Keyboard, dat we toch wel verdacht veel vinden lijken op het toetsenbord dat Apple bij de iMac levert. Hetzelfde geldt voor de muis, die wel wat wegheeft van de Magic Mouse, alleen dan met een fysiek scrollwieltje. Hoe goed beide functioneren is lastig te zeggen op dit moment, maar op het eerste gezicht lijkt het design de boventoon gevoerd te hebben bij de ontwikkeling van deze randapparatuur.
Een optionele extra accessoire is de Surface Dial. Je kunt met dit apparaatje dat nog het meest lijkt op een hockypuck allerlei acties uitvoeren. Zit je op het startscherm van Windows 10 Pro (dat er standaard opstaat) en je drukt op de Dial, dan krijg je volume controls te zien. Leg je hem op het scherm op het moment dat je dit doet, dan verschijnen ze in een ring rondom de Dial. Zit je in een tekenprogramma zoals Sketcher, dan kun je er alle kleuren rondom laten tonen, die je vervolgens kunt selecteren en waarna je met de pen de gewenste delen van de tekening die je op dat moment voor je hebt inkleurt. Ga je naar Maps, dan kun je met de Dial inzoomen en roteren. Een nog niet beschikbaar accessoire is het Surface Ergonomic Keyboard, een moderne versie van het klassiek Ergonomic Keyboard van Microsoft (de 4000), al lijkt hij eigenlijk meer op het Sculpt Ergonomic Keyboard.
Tijdens de demo hebben we ook even kunnen luisteren naar de geluidskwaliteit van de Surface Studio. Als je goed kijkt, zie je dat de onderste rand van het scherm bestaat uit een lange speakergrille. Hierachter zitten de speakers die zorgen voor het midden en het hoog. In de voet is een subwoofer aangebracht, die voor het laag moet zorgen. We hebben er natuurlijk niet heel lang naar kunnen luisteren, maar wat we hoorden klonk uitstekend als je bedenkt waar het vandaan komt. Een goede set pc-speakers is weliswaar nog altijd beter, maar Microsoft hoeft zich hier zeker niet voor te schamen (integendeel zelfs).
Of de speakers (in combinatie met de microfoon-array en de 5MP-camera) goed genoeg zijn om te voldoen aan het Skype for Business-certificaat, konden de medewerkers van Microsoft ons niet vertellen. Aangezien Skype inmiddels onderdeel is van Microsoft, zou het ons verbazen als dit niet zo is. Aan de andere kant, dit apparaat is niet primair bedoeld voor (video) conferencing, dus wellicht dat het niet zo is.
Voor wie is de Studio bedoeld
Dat de Microsoft Surface Studio niet voor de massa bedoeld is, mag duidelijk zijn. Daarvoor is de vanaf-prijs van 2999 dollar (in euro’s zal dit waarschijnlijk zo rond datzelfde bedrag gaan uitkomen, zo is onze verwachting) simpelweg veel te hoog. De meest voor de hand liggende doelgroep is natuurlijk die van de grafische professional. Denk hierbij aan ontwerpers die veel tekenen en dat met de Studio niet meer met een aparte tekentablet hoeven te doen, maar gewoon rechtstreeks op het scherm kunnen tekenen. Dankzij de ‘tekentabletstand’ van de Studio kan dat ook op een zeer natuurlijke manier. De rekenkracht die Microsoft heeft ingebouwd in de Studio, zowel qua GPU als CPU, maakt ook behoorlijk wat mogelijk op het gebied van foto- en videobewerking.
Het zou ons echter ook niet verbazen als de Surface Studio zijn weg gaat vinden naar de bureau’s van directeuren van bedrijven. Door het design is deze machine namelijk ook wel echt een statement dat niet misstaat in een directeurskamer wat ons betreft. Dat die beste man of vrouw dan nog geen 1 procent van de mogelijkheden van de Studio gebruikt, mag de pret niet drukken. Mensen die goed verdienen en in de markt zijn voor een design-pc, wat een all-in-one voor veel mensen toch is, zouden ook nog verleid kunnen worden om de Studio in huis te zetten.
Met name voor de professionele markt is het van belang dat de Studio niet alleen verkocht wordt aan de gebruikers, maar ook dat de after-sales goed op orde is. Aangezien Microsoft zelf niets rechtstreeks verkoopt en ook geen eigen supportteam heeft dat uitrukt op het moment dat er een melding binnenkomt van een niet goed werkend of defect product, hebben we ook even gevraagd hoe dit deel is ingericht. Als je duizenden euro’s stuk gaat slaan op een apparaat zoals de Studio, dan verwacht je natuurlijk ook dat er snel iemand langskomt om hem te repareren als er iets aan de hand is. Volgens een medewerker van Microsoft wordt dat ook allemaal goed geregeld. Men werkt hiervoor samen met allerlei partners. Als voorbeeld geeft hij dat men voor een ander Surface-product samenwerkt met Dell, dat vanwege hun lange geschiedenis als leverancier op de zakelijke markt erg bedreven is in het afhandelen van bijvoorbeeld reparatieaanvragen.
Eerste indruk
Onze eerste indruk van de Microsoft Surface Studio is zonder meer positief. Het is een knap staaltje design, waarbij het zeer fraaie scherm met name opvalt. Met 28 inch is dat lekker groot en de 3:2-schermverhouding maakt het nog iets groter dan een 16:9-paneel met een dergelijke diagonaal. Het is Microsoft gelukt om serieus veel onderdelen in het relatief kleine doosje onder het scherm te stoppen. Volgens wat wij hebben begrepen, zit er zelfs een subwoofer in, die samen met de speakers in de onderrand van het scherm een zeer acceptabel geluid produceren.
Er is bij de ontwikkeling overduidelijk gedacht aan de grafische professional, de primaire doelgroep van de Studio. De mogelijkheid om van de Studio een zeer solide tekentafel te maken zal designers zeer zeker aanspreken, al staat of valt alles natuurlijk met hoe goed zaken zoals de Surface Pen en Surface Dial in de praktijk werken. Met name die laatste accessoire biedt in potentie veel mogelijkheden.
Van het meegeleverde toetsenbord en de meegeleverde muis zijn we vooralsnog niet enorm gecharmeerd, al moeten we hier ook wat meer tijd mee doorbrengen om er echt een oordeel over te kunnen vellen natuurlijk. Dat er een nieuw Ergonomic Keyboard aankomt, juichen we juist weer toe. Verder zou het ons niet verbazen als de aansluitingen achterop de voet in de praktijk wat lastig bereikbaar zijn. Of je moet de Surface Studio natuurlijk gewoon midden op tafel in het midden van een kamer neerzetten. Het zou ons overigens niets verbazen als dit veelvuldig zal gebeuren, want een ding is zeker: het design van de Surface Studio is dermate doordacht dat het van alle kanten geen straf is om naar hem te moeten kijken.
Zodra we de kans krijgen om de Microsoft Surface Studio aan een uitgebreidere test te onderwerpen, zullen we dat uiteraard doen. Wanneer dat zal zijn, weten we op dit moment nog niet, zoals het ook nog niet bekend is wanneer de Studio in onze regio op de markt komt en wat hij precies moet gaan kosten.