Europa kiest ervoor om namen en adressen achter IP-adressen niet te beschermen tegen zogenaamde copyright-trollen. Daarmee komt Telenet via een Belgische rechtszaak in lastig vaarwater.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie beslist in een arrest dat het principieel toegestaan is voor zogenaamde copyright-trollen om namen en adressen achter IP-adressen te eisen van telecomproviders als Telenet, Orange en Proximus. Het Hof maakt die beslissing naar aanleiding van een vraag van de Antwerpse Ondernemingsrechtbank. Die worstelt momenteel met een zaak waarin een dergelijke copyright-trol toegang wil tot de persoonsgegevens achter tal van dynamische IP-adressen van Telenet-klanten.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft als taak om Europese regels te interpreteren zodat lidstaten de regelgeving eenduidig toepassen. Bij twijfel kunnen lokale rechtbanken zoals die in Antwerpen een vraag escaleren naar de Europese instantie. Die doet dan uitspraak over de juiste toepassing van bestaande regels, zonder te oordelen over de grond van de zaak. Het is aan de Antwerpse Ondernemingsrechtbank om een oordeel te vellen rekening houdend met de beslissing van het Hof.
Antwerpse rechtszaak
De bal ging in 2019 aan het rollen toen het Cypriotische Mircom International Content Management Consulting besloot op Telenet voor de rechter te slepen. Mircom eist de namen en adresgegevens van Telenetklanten achter duizenden dynamische IP-adressen. Het bedrijf claimt dat die klanten copyrightwetgeving geschonden hebben. De Antwerpse Ondernemingsrechtbank twijfelde of Mircom zich op bestaande wetgeving kon beroepen om zijn eis kracht bij te zetten, en kaatste die vraag naar Europa.
Mircom zelf voldoet aan de definitie van een zogenaamde copyright-trol.
Mircom zelf voldoet aan de definitie van een zogenaamde copyright-trol, stelt ook het Hof vast. Het bedrijf beheert de rechten gekoppeld aan pornografische films geproduceerd in de VS en Canada. Het exploiteert die rechten echter niet. Het inkomstenmodel van Mircom is gebaseerd op rechtszaken tegen mensen die dergelijke films illegaal downloaden. Mircom zelf strijdt dus niet tegen online piraterij om zijn inkomsten te vrijwaren, maar is voor zijn hele businessmodel net afhankelijk van dergelijke piraterij.
Juridisch gerechtvaardigd
De vraag is of een dergelijke organisatie zich kan beroepen op Europese copyrightregels en in welke mate de bescherming van persoonsgegevens een rol speelt. Het Hof van Justitie van de Europese Unie is nu van mening dat Mircom wel degelijk het recht heeft om achter copyrightschending aan te gaan, ondanks het feit dat die schending zoals gezegd geen impact heeft op Mircom.
Het bedrijf heeft een lange lijst van IP-adressen van daders bemachtigd aan de hand van spionagesoftware die kijkt wie er een bestand download via het BitTorrent-protocol. De rechtbank in Antwerpen vroeg zich af of het überhaupt wel legaal is om IP-adressen op een dergelijke manier te bemachtigen maar Europa ziet daar in deze context geen graten in.
Torrents
Ook over BitTorrent zelf spreekt de Europese rechtbank zich uit. Mircom wil immers Telenet-klanten aanvallen die beschermd materiaal zelf hebben gedeeld en niet gewoon hebben gedownload.
Via BitTorrent deelt iedereen die een bestand binnenhaalt echter automatisch stukken van dat bestand met andere downloaders. Dat is inherent aan het protocol. Europa vindt dat voldoende om BitTorrent-gebruikers als uploaders te kwalificeren, wat de eis van Mircom kracht bij zet.
Oordeel ten gronde
Europa acht het zo principieel ok dat een copyright-trol aan de hand van zelf vergaarde IP-adressen de achterliggende persoonsgegevens van telecomklanten eist. Het Hof nuanceert wel: het blijft aan de lokale rechtbank om te oordelen of de claim proportioneel is. Het verdict is dus geen verplichting voor de Antwerpse rechtbank om de eis van Mircom ook meteen toe te kennen. Het geeft enkel aan dat die eis juridisch legitiem is.
Het verdict is geen verplichting voor de Antwerpse rechtbank om de eis van Mircom meteen toe te kennen.
Telenet weigerde voorlopig om de relevante gegevens van zijn klanten bekend te maken. Proximus en Scarlet sloten zich aan bij de Europese zaak omdat ook zij hun klantengegevens liever beschermen. De Antwerpse Ondernemingsrechtbank zal binnenkort beslissen of de eis van Mircom effectief proportioneel is. In dat geval kunnen providers gedwongen worden om data van hun klanten te delen met Mircom, dat zo de tools in handen heeft om schadevergoedingen te eisen.
Het hoeft niet te verwonderen dat Europa de absolute bescherming van persoonsgegevens nuanceert zodat organisaties een kans krijgen om te waken over auteursrechten. Het is wel verrassend dat het Hof deze redenering doortrekt in het geval van copyright-trollen die verder geen enkele betrekking hebben bij het auteursrechtelijk beschermd werk.