In de strijd tegen de corona-pandemie zette de overheid een datateam op. De drie grote Belgische operatoren delen de locatiedata van hun klanten met dat team in de hoop de verspreiding van het virus zo beter in kaart te brengen.
In de grootschalige ambitie van de overheid om de coronavirus-pandemie te lijf te gaan, werden er verschillende task forces opgericht. Eén daarvan zet data in om voorspellingen te maken en de strijd te sturen. Het team baseert zich voor een groot stuk op locatiedata die worden aangeleverd door de Belgische telecomoperatoren. Dat weet De Tijd en bevestigen Proximus en Orange aan onze redactie. Onze overheid is niet alleen. Ook de Europese Commissie aast op locatiedata om de verspreiding van het virus in kaart te brengen. Volgens Reuters werken daar momenteel acht grote operatoren aan mee. Het gaat om onder andere Vodafone, Deutsche Telekom en opnieuw Orange.
Verplaatsingen tussen gemeentes
Zowel België als Europa benadrukken dat de data anoniem wordt verzameld. Het is dus niet zo dat individuele personen getraceerd worden. Europa belooft bovendien om de gegevens te verwijderen zodra de crisis bedwongen is, al is het bij grote problemen zoals deze nooit duidelijk wanneer ze officieel gedaan zijn? Is dat na de piek? Of wanneer het virus de wereld uit is, wat misschien wel nooit zal gebeuren?
In ons land wordt de geaggregeerde data op gemeenteniveau bekeken. Onderzoekers weten dus niet of je in je kot bent gebleven, maar zien wel wanneer individuen zich van de ene naar de andere gemeente verplaatsen. Door die gegevens aan andere data van onder andere ziekenhuizen te linken, probeert de Belgische task force onder andere te voorspellen waar het virus hard zal toeslaan, zodat de ziekenhuizen in die regio zich kunnen voorbereiden. De Belgische aanpak wordt met interesse bekeken door andere landen en België zal zijn bevindingen maximaal delen.
Privacy
Dat de overheid aan de slag gaat met locatiedata verkregen via de mobiele toestellen van mensen, zorgt natuurlijk voor privacyvragen. De link naar de Chinese aanpak, waarbij individuen wel persoonlijk getraceerd worden, is snel gelegd. De huidige datavergaring staat onder strikt toezicht van de privacycommissie, en dat moet burgers een garantie bieden. De aanpak lijkt gezien de crisis gerechtvaardigd al is waakzaamheid altijd geboden. Het is al te eenvoudig om de genomen maatregel niet af te schaffen en bij de volgende crisis opnieuw een stapje verder te gaan in de naam van het algemeen belang. De privacybezorgdheid wordt gelukkig serieus genomen en net daarom wordt er transparant gecommuniceerd over welke data op welke manier ingezet worden.
Orange maakt dat concreet: ” Zoals de GDPR voorschrijft werd er een uitgebreide DPIA of Data Privacy Impact Assessment gemaakt en werd hierover het advies aan de GBA gevraagd. Die bracht een positief advies uit dat gebonden is aan een aantal voorwaarden die strikt gerespecteerd zullen worden.” Adresgegevens, persoonsgegevens en telefoonnummers worden voor alle duidelijkheid niet gedeeld.
Operatoren dragen verder hun steentje bij door mensen eraan te herinneren om thuis te blijven. Proximus voegt onder andere een ‘stay home’-melding toe aan de netwerknaam die te lezen is in je telefoonnotificaties.