Verschillende commissies binnen het Europees parlement hebben de tekst van de aankomende AI Act goedgekeurd, nadat de lidstaten van de EU eerder groen licht gaven. De AI-wetgeving heeft zo haar op twee na laatste horde genomen.
De LIBE en OMCO-commissies van het Europees Parlement, die zich bezig houden met respectievelijk burgerrechten en de interne markt, hebben zich met een enorme meerderheid achter de tekst voor de toekomstige Europese AI-wetgeving geschaard. 71 Europarlementariërs stemden voor, acht tegen en zeven onthielden zich. Ter stemming lag wetgeving gebaseerd op onderhandelingen in december en bijgewerkt na een akkoord van de lidstaten eerder deze maand.
In december werd een voorwaardelijke tekst al een eerste keer goedgekeurd, maar daarover moest nog bijkomend onderhandeld worden. Enkele landen waaronder Frankrijk en Duitsland wilden garanties dat de zogenaamde AI Act innovatie niet zou fnuiken.
Die garanties komen er nu in de vorm van enkele maatregelen rond innovatie, alsook een Artificial Intelligence Office die zich moet ontfermen over de implementatie van de AI Act. Die instantie zal ook overlap van deze regelgeving met andere wetgeving voorkomen.
Goedgekeurde goedkeuring
Nu de lidstaten de goedgekeurde regels van december hebben goedgekeurd, en de commissie haar goedkeuring daarover heeft gegeven, kan het parlement de finale tekst goedkeuren. Na die goedkeuring is het tijd voor de laatste goedkeuring door Europese Raad. Na die vijfde goedkeuring is de AI Act echt goedgekeurd. Zes maanden na die horde zouden de eerste regels rond het voorkomen van misbruik van AI al in werking kunnen treden.
De EU neemt een voortrekkersrol met de AI Act. De EU wordt met deze regels de eerste plek ter wereld met eenduidige AI-wetten.
AI evolueert zo snel dat er telkens achter de feiten werd aangelopen. De bezorgdheid omtrent deze snelgroeiende AI-ontwikkelingen is dus groot. Er wordt al meer dan twee jaar gewerkt aan een AI-wetgeving, maar een finale goedkeuring verkrijgen, blijft moeilijk. De belangrijkste horde werd in december genomen: op 8 december werd in Brussel dan toch een akkoord bereikt, na een zoveelste bijeenkomst van het Europees Parlement.
AI-categorieën
De invulling van de nieuwe wetgeving is gebaseerd op categorieën. Deze worden toegewezen op basis van hoe risicovol een bepaalde AI-toepassing is. Zo worden simpele spamfilters of AI-systemen die gebruikers tips geven aanzien als ‘minimaal risico’.
AI-systemen die gebruikt worden rond justitie, gezondheid, biometrie en water- of energiebeheer daarentegen vallen onder “hoog risico” en zijn bijgevolg onderworpen aan striktere regels. Daarnaast worden systemen die het menselijke gedrag manipuleren beschouwd als ‘onaanvaardbaar risico’.
Tot slot is er nog een laatste categorie: ’transparantierisico’. Gebruikers moeten op de hoogte worden gesteld wanneer ze in aanraking komen met AI. Hieronder vallen bijvoorbeeld chatbots en deep fakes. Die laatste zijn AI-gemaakte nepvideo’s van bestaande mensen die heel realistisch ogen.
Overtreding wordt zwaar beboet
Een overtreding van deze AI-regels heeft grote gevolgen. De boetes lopen op tot maximaal 35 miljoen euro of 7 procent van de wereldwijde omzet. Dit wordt bepaald op basis van het type overtreding en de grootte van het bedrijf.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 11 december 2023. De tekst kreeg doorheen het wetgevingsproces updates met de recentste informatie.