De Europese Commissie heeft twee voorstellen goedgekeurd om aansprakelijkheid af te stemmen op het digitale tijdperk.
De huidige aansprakelijkheidswet dateert uit midden jaren 80 en is dringend aan herziening toe. Daarom heeft de Europese Commissie twee voorstellen goedgekeurd om de aansprakelijkheid van bedrijven af te stemmen op het digitale tijdperk, de circulaire economie en de impact van mondiale waardeketens.
De Commissie mikt op een harmonisatie van de nationale aansprakelijkheidsregels voor artificiële intelligentie (AI). Daardoor moeten slachtoffers van AI-gerelateerde-schade gemakkelijker vergoed worden. Het Europese Parlement en de Europese Raad moeten het voorstel nog goedkeuren.
Productaansprakelijkheid
De herziene richtlijn moderniseert de huidige regels inzake risico-aansprakelijkheid, vergoeding van lichamelijke letsels, materiële schade of gegevensverlies door onveilige producten. Het voorstel biedt transparante spelregels voor zowel bedrijven als consumenten, die op gelijke voet staan. De vernieuwde regels nemen ook schade veroorzaakt door robots, drones, software-updates, AI en digitale diensten mee.
Wanneer een consument gewond raakt of schade heeft aan een product dat is ingevoerd van buiten de EU, dan zal die consument zich voor schadevergoeding kunnen wenden tot de importeur of vertegenwoordiger van de fabrikant. Die fabrikanten moeten bewijsmateriaal openbaar maken om beter aan te kunnen tonen wie in fout is. Voor slachtoffers verlicht dan weer de bewijslast in complexe zaken zoals geneesmiddelen en AI.
“De richtlijn productaansprakelijkheid is al vier decennia een hoeksteen van de interne markt. Met het voorstel maken we de richtlijn geschikt om in te spelen op de uitdagingen van de komende decennia. De nieuwe regels zullen de mondiale waardeketens weerspiegelen, innovatie en het consumentenvertrouwen bevorderen en bedrijven die betrokken zijn bij de groene en digitale transitie meer rechtszekerheid bieden”, aldus Thierry Breton, commissaris voor Interne Markt
lees ook
Mensen, technologie en infrastructuur: zo wil Europa de metaverse omarmen
AI-aansprakelijkheid
Met de nieuwe richtlijn voor AI-aansprakelijkheid wil Europa uniforme regels vaststellen voor toegang tot informatie en verlichting van de bewijslast wanneer AI-systemen schade veroorzaken. De richtlijn moet een bredere bescherming bieden aan slachtoffers (particulieren en bedrijven) en de AI-sector bevorderen door garanties te verhogen. De richtlijn gaat daarmee een stap verder dan de richtlijn rond productaansprakelijkheid.
De nieuwe regels nemen ook inbreuken op de persoonlijke levenssfeer en schade als gevolg van veiligheidsproblemen op. Zo zal het gemakkelijk worden om schadevergoeding te krijgen bij discriminatie in een aanwervingsprocedure waarin AI-technologie is betrokken. De richtlijn vereenvoudigt de juridische procedure voor slachtoffers voor het aantonen van iemands schuld. Dat zal gebeuren door twee elementen in te voeren: het vermoeden van oorzakelijk verband en het recht op toegang tot bewijsmateriaal.
“Wanneer we kijken naar het enorme potentieel van nieuwe technologieën, moeten we ook altijd de veiligheid van de consument waarborgen. Solide normen voor de bescherming van EU-burgers vormen de basis voor het consumentenvertrouwen en dus voor succesvolle innovatie. Nieuwe technologieën zoals drones of door AI geëxploiteerde leveringsdiensten kunnen alleen werken als consumenten zich veilig en beschermd voelen”, besluit Didier Reynders, commissaris voor Justitie.