De CEO’s van Amazon, Apple, Facebook en Google werden woensdag op de rooster gelegd door het Amerikaanse Congres tijdens een antitrust-hoorzitting. Daarbij werden de techbazen meermaals in het nauw gedreven.
De CEO’s moesten zich verantwoorden over de businesspraktijken van hun respectievelijke bedrijven, om in te schatten of hun marktdominantie ooit werd misbruikt en er sprake is van oneerlijke concurrentie of monopolievorming.
De hoorzitting duurde meer dan vijf uur en ging er bij momenten pittig aan toe. De Amerikaanse Congresleden waren goed voorbereid en hadden vooraf onder meer interne e-mails en andere documenten kunnen inkijken, die werden bemachtigd in het kader van het onderzoek.
Amazon
Amazon-baas Jeff Bezos bracht het er waarschijnlijk het slechtste van af. Zijn antwoorden waren regelmatig ontwijkend en naast de kwestie, wanneer hij moeilijke vragen kreeg voorgeschoteld. Op de vraag of Amazon ooit data van verkopers op zijn platform gebruikt heeft om eigen concurrerende producten te ontwikkelen, zoals eerder dit jaar aan het licht werd gebracht door de Wall Street Journal, antwoordde hij:
“Ik kan je niet garanderen dat dat beleid nooit is geschonden. We blijven dat heel zorgvuldig onderzoeken. Ik ben nog niet tevreden dat we het tot op het bot hebben uitgezocht en we zullen ernaar blijven kijken. Het is niet zo eenvoudig als je zou denken, omdat sommige bronnen in het artikel anoniem zijn.”
Een andere vraag had betrekking op externe verkopers die claimen dat ze “systematisch geblokkeerd” worden door Amazon, zonder dat het platform daarvoor een duidelijke reden geeft. “Ik denk niet dat dat systematisch aan de hand is. Externe verkopers doen het over het algemeen uitstekend op Amazon”, reageerde Bezos.
Voor Bezos was het de eerste keer dat hij zich voor het Congres moest komen verantwoorden, maar Facebook-baas Mark Zuckerberg heeft ondertussen al wat ervaring, sinds het schandaal rond Cambridge Analytica aan het licht kwam.
Op de vraag of Facebook als platform niet te groot is geworden om op een efficiënte manier desinformatie aan te pakken, antwoordde Zuckerberg dat zijn bedrijf een goede track record heeft in het bestrijden van desinformatie. Hij vulde daarbij aan dat het een verkeerde voorstelling is dat Facebook alleen geïnteresseerd is in een hoge engagement en kliks. “We rangschikken wat we in onze feed laten zien op basis van wat voor mensen het meest betekenisvol zal zijn en op lange termijn tevredenheid zal creëren”, aldus de Facebook-baas.
De Congresleden hadden evenwel nog meer munitie in de vorm van gelekte interne e-mails uit 2012, kort voor de overname van Instagram, waarin Zuckerberg de sociale foto-app een bedreiging noemde voor zijn platform.
“Facebook zag Instagram als een bedreiging, die mogelijk business zou kunnen wegnemen van Facebook. Dus in plaats van ermee te concurreren, kocht Facebook het op. Dit is precies het soort acquisitie dat de antitrustwetten moesten voorkomen”, betoogde het Democratische Congreslid Jerrold Nadler.
“Ik ben altijd duidelijk geweest dat we Instagram zowel als een concurrent en als aanvulling op onze services zagen”, reageerde Zuckerberg. Hij voegde daar aan toe dat de Federal Trade Commission destijds de overname grondig heeft onderzocht en er geen graten in zag. “Ik denk dat het duidelijk lijkt dat Instagram de schaal zou hebben bereikt die het vandaag heeft, maar destijds was dat verre van duidelijk.”
Sundar Pichai, CEO van Alphabet en Google, werd onder meer bevraagd over het ongevraagd gebruik van content van andere websites om weer te geven in zogenaamde ‘snippets” in Googles zoekresultaten, waardoor die websites trafiek verliezen.
“Waarom steelt Google content van eerlijke bedrijven?”, vroeg de Democraat David Cicilline, die de hoorzitting voorzat, rechtuit. “Meneer de voorzitter, met alle respect, ik ben het niet eens met die karakterisering”, antwoordde Pichai. “Vorige week nog heb ik veel kleine bedrijven ontmoet. Vandaag ondersteunen we 1,4 miljoen kleine bedrijven. Dat is een ondersteuning van meer dan 385 miljard dollar aan economische activiteit. We zien dat veel bedrijven floreren, zelfs tijdens de pandemie.”
Gezien de aard van de hoorzitting bleef ook Googles nagenoeg monopolie op de zoekmarkt (Google heeft een marktaandeel van 86%) niet onaangeroerd. Congreslid Val Demings, opnieuw een Democrate, beschuldigde Google ervan dat het al de competitie opkocht om zijn marktaandeel uit te bouwen en zo een gigantische hoeveelheid gebruikersdata ter beschikking krijgt, terwijl gebruikers niet anders kunnen dan zich over te geven. Ze verwees daarbij in het bijzonder naar DoubleClick.
Pichai benadrukte dat Google “veel waarde hecht aan de privacy en veiligheid van onze gebruikers”. Hij wees erop dat Google verschillende privacyopties biedt voor gebruikers. “We herinneren gebruikers eraan om een privaycheck uit te voeren. Een miljard gebruikers hebben dit gedaan.”
Apple
Apple-baas Tim Cook bleef het meest buiten schot. Hij moest zich wel verantwoorden over de beslissing om applicaties voor ouderlijk toezicht uit de App Store te verwijderen, nadat Apple zijn eigen Screen Time-feature lanceerde. Externe ontwikkelaar zagen plots dat hun apps werden afgekeurd.
Cook trok in zijn antwoord de privacykaart en zei dat de verwijderde apps Mobile Device Management gebruikten, waardoor ze de gegevens van gebruikers in gevaar brachten. “Deze apps gebruikten een bedrijfstechnologie die hen toegang gaf tot zeer gevoelige persoonlijke gegevens van kinderen. We vinden het niet oké dat apps databedrijven helpen bij het volgen of optimaliseren van reclame voor kinderen.”
Gevolgen?
Voorzitter David Cicilline besloot in zijn afsluitend commentaar dat “deze bedrijven, zoals ze vandaag bestaan, monopoliemacht hebben. Sommige moeten worden opgebroken, allemaal moeten ze correct worden gereguleerd en ter verantwoording geroepen. Dit moet stoppen.”
Dat is een scherpe conclusie, maar toch bestond er na de hoorzitting vooral heel wat scepticisme over enige kans op verandering op korte termijn. De meeste mensen staan nog altijd hoofdzakelijk positief tegenover deze bedrijven vanwege de grote waarde die hun diensten bieden. Bovendien komen er presidentsverkiezingen aan in de Verenigde Staten, waardoor de kans klein is dat dergelijke wetgeving er nu nog door wordt geduwd. Volgens verschillende experts ter zake was de hoorzitting dan ook vooral een stuk theater.