Ik werk ondertussen meer dan 35 jaar bij Capgemini, voornamelijk in de financiële sector. In de voorbije tien jaar is die sector bijna onherkenbaar veranderd, maar zelfs daarvoor zag ik al enkele ingrijpende transformaties. Hoog tijd voor een terugblik en een korte blik in de toekomst.
Toen ik midden jaren ’80 begon aan mijn carrière, was het IBM mainframe zowat het enige platform waarop data werden bewaard en transacties werden verwerkt. Hier en daar drong nog een ander merk van mainframe het landschap binnen, maar verder was er nauwelijks variatie te vinden. Wat een verschil met vandaag. Nu bestaat er een brede waaier van platforms, al dan niet in de cloud. Dit zorgt voor een enorme uitdaging op het vlak van beheer en innovatie. De eigen ICT-teams kunnen onmogelijk alle nieuwe evoluties volgen. Daarom doen ze steeds vaker een beroep op dienstenleveranciers zoals wij, waar voldoende ICT-talent in huis is om deze platforms te blijven ondersteunen. Wij moeten hiervoor vaak buitenlands talent inschakelen, maar meestal wordt dit team wel door Belgen geleid. Ik vind die internationale dimensie van Capgemini trouwens een enorme troef in de financiële sector, want er worden steeds vaker samenwerkingen buiten de landsgrenzen aangegaan.
Drie boosts in de digitalisering
Een eerste boost vond al plaats in het begin van mijn carrière. De milleniumwende en de Y2K-gekte heeft in die tijd een enorme impact gehad op de digitalisering van de financiële sector. Ik stond toen mee in voor een zogeheten ‘Y2K factory’, die voor vele financiële klanten de toepassing Y2K-klaar heeft gemaakt. Concreet zorgden we ervoor dat er nergens een veld overbleef waar de datum als 1900 kon worden geïnterpreteerd in plaats van als 2000. We zagen toen een enorme instroom van niet-ICT-profielen die speciaal hiervoor zijn ingezet. Een deel hiervan heeft ICT leren kennen als een boeiende sector en zijn vol enthousiasme gebleven. Of ze zijn doorgegroeid naar de businesszijde van de bank- of verzekeringswereld. Zo hebben zij er mee voor gezorgd dat deze sector zich beter bewust werd van alle mogelijkheden die ICT hen kon bezorgen.
Agile ontwikkeling was een tweede evolutie die de digitalisering van de financiële sector vooruit heeft gestuwd. Om ervoor te zorgen dat we die nieuwe mogelijkheden optimaal benutten, was kort op de bal leren spelen van groot belang. Vroeger werd vooraf afgesproken welke functionaliteit het eindresultaat zou bevatten. Daarna ging men aan de slag in ‘waterval-modus’: eerst ontwikkelen, daarna testen, enzovoort. Soms was het zo drie jaar wachten op het eindresultaat. De voorbije tien jaar was dit onacceptabel geworden in deze snel evoluerende sector. Met de agile ontwikkelingmethode, waarbij in kleine stapjes wordt gewerkt naar het eindresultaat, kan men na elke afgewerkte module sneller bijsturen wanneer de markt intussen een andere richting uitgaat.
De komst van fintechs zorgde voor de derde positieve trend, waardoor digitalisering en innovatie aan een sneltreinvaart verlopen. De traditionele bedrijven beseffen nu ten volle dat het weinig zin heeft om alles zelf te ontwikkelen als er al een volwaardige fintech of andere oplossing op de markt is die ze in hun platform kunnen integreren. Banken en verzekeringsmaatschappijen bouwen niet langer alles zelf, maar ze kopen ook niet alles extern. Tegenwoordig naaien ze vooral alles – in-house, aangekochte en geïntegreerde software – aaneen tot één groot geheel.
Versnelde integratie van de cloud sinds covid
De impact die covid heeft gehad op de digitalisering van banken en verzekeringsmaatschappijen is ongezien groot. Daarvoor weigerde men meestal om werknemers buiten de kantoren te laten werken, omwille van security en data privacy. De voorbije twee jaar hebben we hier een enorme kentering in gezien. Eerst moest men wel van thuis uit werken. Maar ook daarna is het thuiswerken niet afgeschaft. Deeltijds kantoor en deeltijds thuiswerk vindt steeds meer ingang en ik zie dit niet meer verdwijnen.
Ook de overstap naar de cloud is een onomkeerbare trend: we zien de voorbije jaren een sterke toename van het aantal cloudprojecten, mede dankzij de nationale en Europese overheden, die veel welwillender staan tegenover cloudplatforms in deze sectoren dan enkele jaren geleden.
Het inzetten van de cloud zorgt dan weer voor snellere en ambitieuzere projecten dan ooit tevoren. Cloud is wellicht de meest disruptieve technologie die ik – tot nu toe – gezien heb. Niet alleen op het vlak van innovatie en ongekende nieuwe mogelijkheden, maar ook op het vlak van samenwerken. De traditionele softwarelicenties en dienstverlening hebben plaatsgemaakt voor nieuwe vormen van contracting, met continuïteit en bedrijfsprestaties als belangrijkste evaluatiecriteria.
Daarnaast heeft de integratie van de cloud ook een impact op beveiliging en gegevensbescherming. Die zaken zijn altijd al cruciaal geweest voor financiële organisaties, maar nog nooit zo prominent als nu. De nieuwe businessmodellen zijn goeddeels gebaseerd op een grotere openheid en integratie, dus moet ook de security navenant worden bijgesteld. In sommige gevallen, zoals met de invoering van de PSD2 regelgeving, zijn de banken zelfs verplicht om hun gegevens te delen, dus er is geen ontsnappen aan. Sommige bedrijven investeren tientallen miljoenen aan security om die nieuwe realiteit in goede banen te leiden. En het tekort aan talent is in de security-wereld nog nijpender dan elders. Daarom doen steeds meer organisaties een beroep op een managed security services provider.
Een blik in de toekomst
Eén van de opvallendste innovaties die ik in de financiële sector zie doorbreken, is blockchain, het gebruik van technologie als vervanging van de zogeheten ‘middle man’, bijvoorbeeld bij financiële transacties. Ook van het metaverse verwacht ik veel. Nu al bekijken internationale bank hoe ze in deze virtuele wereld in contact kunnen treden met een markt, zoals grote delen van Azië, waar fysieke contacten met consumenten allesbehalve evident zijn.
AI en machine learning zie ik ook een grote rol spelen in het optimaliseren van de klantenrelaties, zowel voor de klantenervaring als voor het ontdekken van nieuwe commerciële opportuniteiten. Quantum computing, tot slot, zal bijdragen tot een nog grotere versnelling.
Minder technologisch, maar wellicht even belangrijk, is de aandacht voor sustainability in de financiële sector, die de komende jaren alleen maar zal toenemen. Onlangs besloot een Australische bank dat ze geen klanten meer wil die hun steenkoolverbruik niet aan banden leggen. Dat lijkt een commercieel risico maar die bank heeft heel wat nieuwe klanten gewonnen waardoor duurzaamheid wel centraal staat. Ook wij bij Capgemini willen daar de komende jaren op blijven inzetten en technologie helpen inzetten als ondersteuning van duurzame strategieën. Voor de wereld maar ook voor onszelf.
Dit is een ingezonden bijdrage van Lambert Swillens, Executive Vice President en Head Global Delivery – Financial Services bij Capgemini.